پسوریازیس تناسلی

بیماری پسوریازیس تناسلی (Genital psoriasis) چیست؟

پسوریازیس تناسلی نوعی بیماری پوستی است. علائم این بیماری فقط در ناحیه تناسلی یا اطراف آن ایجاد می‌شود. اما ممکن است در برخی افراد به طور همزمان لکه‌های قرمز و خارش‌دار در سایر قسمت‌های بدن نیز ایجاد ‌شود. پسوریازیس تناسلی، بیماری مقاربتی و واگیردار نیست. اما می‌تواند احساس بدی به فرد بدهد یا زندگی عاشقانه وی را مختل ‌کند. این بیماری نسبت به انواع دیگر پسوریازیس ناراحت‌کننده‌تر و درمان آن سخت‌تر است. بنابراین در صورت مشاهده علائم در ناحیه تناسلی، حتماً با یک پزشک مشورت کنید.

علل ایجاد پسوریازیس تناسلی

این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله کند. ژن‌ نیز ممکن است در بروز این بیماری نقش داشته باشند. از طرف دیگر محرک‌های سوریازیس یک امر مسلم در ابتلا به آن است. در واقع شما به پسوریازیس مبتلا نمی‌شوید، مگر اینکه چیزی آن را تحریک کند. برخی از رایج‌ترین محرک‌های پسوریازیس تناسلی عبارتند از:

• عفونت
• آسیب‌های پوستی
• اضافه‌وزن یا چاقی
• سیگار کشیدن
• نوشیدن زیاد الکل
• استرس و فشار
• داروهای خاص
• هوای سرد

همین موارد می‌تواند باعث تشدید پسوریازیسی شود که قبلاً به آن مبتلا شده‌اید. شناخت و یادگیری نحوه مدیریت عوامل محرک می‌تواند به بهبود علائم بیمار کمک کند. از طرفی منجر به عودهای کمتر بیماری نیز می‌شود.

علائم پسوریازیس تناسلی

علائم سوریازیس تناسلی عبارتند از:

• خارش زیاد در اثر پسوریازیس تناسلی. برای بسیاری از افراد، این علامت بدترین بخش بیماری است. خارش می‌تواند فرد را در شب بیدار نگه دارد. همچنین مانع نزدیکی با همسر می‌شود. در صورت تداوم خاراندن، پوست دچار خونریزی می‌شود. در این صورت چرخه‌ای از خارش و خونریزی بیشتری ایجاد خواهد شد.
  
  

  

• سوزش و گزگز در اثر پسوریازیس تناسلی. پسوریازیس ناحیه تناسلی مانند قرار دادن یک کبریت داغ روی پوست است. عرق، گرما و اصطکاک پوست، این احساس را تشدید می‌کند.
• درد در اثر پسوریازیس تناسلی. این بیماری همیشه دردناک نیست. اما در صورت داشتن درد، نادیده گرفتن آن سخت است. هر چه بیشتر حرکت یا عرق کنید، پوست بیشتر تحریک می‌شود. ورزش و رابطه جنسی علائم بیماری را تشدید می‌کند. برای برخی افراد، حتی یک جا نشستن نیز می‌تواند باعث آسیب شود.
• عفونت در اثر پسوریازیس تناسلی. پوست نازک و ظریف ممکن است ترک خورده و خونریزی کند. این امر زمینه را برای عفونت‌های باکتریایی یا قارچی فراهم می‌کند. اگر فکر می‌کنید همزمان دارای عفونت و پسوریازیس هستید، به پزشک اطلاع دهید. در این صورت ممکن است به دو درمان مختلف نیاز داشته باشید.

علائم پسوریازیس تناسلی در اندام تناسلی و قسمت‌های مجاور زیر بروز می‌کند:

• ناحیه عانه
• بالای ران
• چین‌های بین ران و کشاله ران
• مقعد و چین بین باسن

  

به نکات زیر در مورد این علائم توجه کنید:

• پسوریازیس در این نواحی اغلب متفاوت به نظر می‌رسد. تکه‌های پسوریازیس معکوس، شایع‌ترین نوع در ناحیه تناسلی است. این لکه‌ها قرمز روشن، صاف و براق هستند.
• فلس‌های نقره‌ای معمولاً مشاهده نمی‌شود. زیرا هنگام حرکت بدن از بین می‌روند.
• در زنان ممکن است پلاک‌های خاکستری و فلس‌دار روی فرج (خارج از واژن) ایجاد شود.
• در مردها لکه‌های قرمز کوچکی روی ساقه یا نوک آلت تناسلی ایجاد می‌شود. در صورتی که فرد ختنه کرده باشد، لکه‌های پوسته پوسته بیشتری در این قسمت‌ها دیده می‌شود.
• قسمت‌های خصوصی بدن بسیار حساس هستند. از این رو علائم پسوریازیس توسط بیمار شدیدتر احساس می‌شود.

تشخیص پسوریازیس تناسلی

هیچ آزمایشی برای تشخیص پسوریازیس وجود ندارد. اغلب اوقات، متخصص تنها با نگاه کردن به پوست بیمار، پسوریازیس را تشخیص می‌دهد. اما پسوریازیس تناسلی می‌تواند شبیه بثورات دیگر از جمله اگزما، عفونت‌های قارچی و حتی نوع نادری از سرطان پوست باشد. اگر پزشک از نوع بیماری مطمئن نباشد، ممکن است بیوپسی (biopsy) انجام دهد.

درمان پسوریازیس تناسلی

درمان این بیماری سخت است. دارویی که امتحان می‌کنید، ممکن است به شما کمکی نکند. اگر دارو درست عمل نکند، در صورت قراردادن چیزی روی پوست، علائم زیر رخ می‌دهد:

• سوزش
• گزگز
• عفونت

در صورت مشاهده این علائم به پزشک خود اطلاع دهید. حتی اگر وضعیت بیماری شما خوب باشد، با پزشک خود مشورت کنید. زیرا برخی از درمان‌ها برای پوست‌های ظریف بسیار قوی هستند. از این رو نباید برای طولانی‌مدت استفاده شوند. گزینه‌های درمانی سوریازیس تناسلی به قرار زیر است:

• کرم استروئیدی با دوز کم (Low-dose steroid cream): بیشتر اوقات پزشکان ابتدا این کرم را تجویز می‌کنند. زیرا یکی از بهترین درمان‌ها برای پسوریازیس است. اما باید با احتیاط از استروئیدها استفاده کرد. پوست نازک، این کرم را راحت‌تر جذب می‌کند. بنابراین احتمال بروز عوارض جانبی در آن بیشتر است. کرم استروئیدی همچنین می‌تواند پوست بیمار را نازک‌تر کند. از این رو در صورت استفاده طولانی‌مدت، باعث ایجاد علائم کشیدگی و شکستگی رگ‌های خونی می‌شود. پزشک معمولاً این نوع کرم را فقط برای مدت بسیار کوتاه یا هنگام تشدید بیماری تجویز می‌کند.
• کرم‌های ویتامین D خفیف: این کرم‌ها نسبت به استروئیدها عوارض طولانی‌مدت کمتری دارند. بنابراین می‌توان مدت طولانی‌تری از آن‌ها استفاده کرد. گاهی‌اوقات آن‌ها را با یک استروئید خفیف مخلوط می‌کنند تا پوست، کمتر تحریک شود. کرم‌های ویتامین D برای پوست‌های حساس مناسب نیستند. از این رو فقط از کرم‌هایی استفاده کنید که پزشکتان تجویز کرده است.

• مهارکننده‌های کلسینورین (Calcineurin): کرم پیمکرولیموس (pimecrolimus –الیدل(Elidel)- و پماد تاکرولیموس (tacrolimus) –پروتوپیک (Protopic)- از مهارکننده‌های کلسینورین هستند. این دو کرم و پماد معمولاً برای درمان مشکلات پوستی مانند اگزما استفاده می‌شوند. اما برای درمان پسوریازیس تناسلی نیز می‌توانند مؤثر باشند. این داروها حاوی استروئید نیستند. بنابراین استفاده از آن‌ها روی آلت تناسلی و واژن بی‌خطر است. در اولین استفاده از این داروها، احساس سوزش و گزگز خواهید کرد.
• داپسون (Dapsone)-آکزون(Aczone): پزشکان از این ژل آنتی بیوتیکی (antibiotic) برای درمان آکنه و جذام استفاده می‌کنند. زمانی که سایر درمان‌ها برای سوریازیس جواب ندهد، ممکن است پزشک این ژل را امتحان کند. داپسون باعث کم‌خونی و سایر عوارض جانبی می‌شود. به‌خصوص زمانی که بیمار آن را به صورت قرص مصرف کند. بنابراین فرد در حین استفاده از آن باید آزمایش خون و کبد انجام دهد.
• داروهای سیستمیک: این داروهای قوی علاوه بر پوست، می‌توانند کل بدن را تحت تأثیر قرار دهند. در موارد زیر، پزشک داروهای سیستماتیک را تجویز می‌کند:
• پسوریازیس بیمار بسیار شدید باشد.
• پسوریازیس به خوبی کنترل نشده باشد.
• پسوریازیس در سایر قسمت‌های بدن نیز وجود داشته باشد.

داروهای سیستمیک (Systemic) مانند سیکلوسپورین (cyclosporine) و متوترکسات (methotrexate) سیستم ایمنی بدن را کند می‌کنند. این داروها می‌توانند عوارض جانبی جدی مانند مشکلات کلیوی یا کبدی ایجاد کنند. به خصوص اگر برای مدت طولانی مصرف شوند. از طرفی داروهای بیولوژیک (Biologics) نیز برای درمان پسوریازیس به کار می‌روند. این داروها جدیدتر هستند و عبارتند از:

• آدالیموماب (adalimumab) –هومیرا(Humira)-
• برودالوماب (brodalumab) –سیلیک (Siliq)-
• اتانرسپت (etanercept) – انبرل (Enbrel) – 
• گوسلکوماب (guselkumab) – ترمفیا (Tremfya) –
• اینفلیکسیماب (infliximab) – رمیکاد (Remicade) –
• ایکسکیزوماب (ixekizumab) – تالتز (Taltz) –
• ریسانکیزوماب-روزا (risankizumab-rzaa) –SKYRIZI–
• سکوکینوماب (secukinumab) –کوسنتیکس (Cosentyx)-
• اوستکینوماب (ustekinumab) –استلارا (Stelara)-
• سرتولیزوماب پگول (certolizumab pegol (-Cimzia-
• تیلدراکیزوماب (tildrakizumab) –ایلومیا (Ilumya)-

همچنین رتینوئیدهایی (Retinoids) مانند آسیترتین (acitretin) –سوریاتان (Soriatane)- ممکن است به کنترل سرعت رشد و ریزش سلول‌های پوست کمک کنند. رتینوئیدها، ویتامین A ساخته دست بشر هستند. آپرمیلاست (Apremilast) –اوتزلا (Otezla) – نیز قرصی است که برای قطع فرایند التهاب در سلول‌ها مصرف می‌شود. گاهی ‌اوقات ترکیبی از چند دارو بهترین نتیجه را دارد.

درمان‌های مکمل پسوریازیس تناسلی

افراد مبتلا به سوریازیس همیشه به دنبال مکمل‌هایی برای کنترل بیماری هستند. از جمله این درمان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• استفاده از مرطوب‌کننده برای کنترل پسوریازیس: این کار بخش مهمی از مراقبت روزانه پسوریازیس در کل بدن شما از جمله نواحی حساس است. برای مرطوب نگه داشتن پوست بدن خود به نکات زیر توجه کنید:

• برای شستن صورت و بدن می‌توان به جای صابون از شیرپاک‌کن یا روغن‌های پاک‌کننده استفاده کرد.
• تمام محصولاتی که استفاده می‌کنید باید فاقد عطر و الکل باشند. بسیاری از وسایل مراقبت شخصی می‌توانند باعث آلرژی یا شعله‌ورشدن بیماری شوند.
• کاهش وزن برای کنترل پسوریازیس: یک راه مطمئن برای بهبود پسوریازیس کاهش وزن اضافی است. اکثر افرادی که حتی اندکی وزن کم می‌کنند، احساس بهتری دارند. همچنین دارای پوست شفاف‌تری هستند.
• رژیم مدیترانه‌ای برای کنترل پسوریازیس: در این برنامه، بیمار باید عمدتاً سبزیجات تازه، میوه، ماهی و روغن زیتون مصرف کند. همچنین از خوردن غذاهایی مانند گوشت قرمز، شکر، لبنیات و غذاهای فرآوری‌شده پرهیز کند. زیرا این مواد غذایی باعث التهاب می‌شوند. این رژیم علاوه بر بهبود پوست بیمار، باعث سلامت کلی بدن او نیز‌ می‌شود.
• رژیم غذایی بدون گلوتن (Gluten) برای کنترل پسوریازیس: بسیاری از افراد با حذف گلوتن، بهبود چشمگیری در پوست خود مشاهده می‌کنند. گلوتن پروتئینی است که در گندم، چاودار و جو یافت می‌شود. بنابراین نان، پیتزا، شرینی، کیک، کلوچه، پای و آبجو باید از برنامه غذایی حذف شوند. گلوتن در صدها محصولی که فکرش را هم نمی‌کنید، مانند سس سویا و رب گوجه‌فرنگی نیز موجود است. بنابراین باید برچسب هر محصولی را با دقت بخوانید. برای امتحان این رژیم، برنامه غذایی شما می‌بایست حداقل 3 ماه کاملاً بدون گلوتن باشد.

  

• مصرف روغن ماهی برای کنترل پسوریازیس: این روغن سرشار از دو اسید چرب مهم اُمگا 3 (omega-3) به نام‌های EPA و DHA است. ممکن است بدن بیمار به این دو اسید چرب نیاز داشته باشد. مصرفEPA و DHA فواید زیر را به دنبال دارند:
• سطح بالای چربی خون را کاهش می‌دهد.
• به کاهش درد آرتریت کمک می‌کند.
• خشکی و خارش پوست را در بسیاری از افراد تسکین می‌دهد.

ماهی‌های چرب مانند سالمون (salmon) و ساردین (sardines) حاوی اُمگا 3 هستند. روغن ماهی را به صورت قرص نیز می‌توان مصرف کرد. اما در موارد زیر ابتدا باید با پزشک خود مشورت کنید:

• مصرف داروهای رقیق‌کننده خون
• حساسیت به غذاهای دریایی

مراقبت از پوست مبتلا به پسوریازیس تناسلی

مقابله با هر مشکل پوستی سخت است. اما هنگامی که این مشکل در ناحیه تناسلی فرد باشد، به مراقبت بیشتری نیاز دارد. پسوریازیس تناسلی می‌تواند اعتماد به نفس فرد را از بین ببرد. همچنین رابطه جنسی را دردناک می‌کند. از طرفی در رابطه بین شما و همسرتان استرس ایجاد می‌کند. اما پسوریازیس نباید مانع زندگی سالم و رضایت‌بخش شما شود. بنابراین برای مراقبت از خود به نکات زیر توجه کنید:

• به پوست خود اهمیت دهید.
• لباس‌های گشاد و زیرلباسی از جنس ابریشم، کتان یا نخ بپوشید.
• پارچه‌های مصنوعی مانند نایلون و پلی‌استر، گرما را نگه می‌دارند. همچنین به پوست خشک و ترک‌خورده می‌چسبند.
• دستمال توالت باکیفیت نیز به جلوگیری از شعله‌ور شدن بیماری کمک می‌کند.
• در صورت تعریق، به سرعت دوش بگیرید.
• آب دوش باید ولرم باشد.
• کمتر از 10 دقیقه دوش بگیرید تا پوست شما خشک نشود.
• زمانی که پوستتان هنوز مرطوب است از یک کرم یا روغن طبیعی استفاده کنید. روغن زیتون انتخاب خوبی برای پوست حساس است.

  

• هنگام رابطه جنسی از روان‌کننده‌ها استفاده کنید.
• روان کننده‌ها به کاهش اصطکاک در رابطه جنسی کمک می‌کنند.
• بهتر است از روان‌کننده های با برچسب «خنک‌کننده» استفاده کنید. زیرا معمولاً حاوی نعناع و سایر گیاهان تسکین‌دهنده هستند.
• روان‌کننده‌های گرم‌کننده اغلب حاوی فلفل‌ها و ادویه‌های تند هستند. این مواد باعث تحریک بیماری می‌شوند.
• استفاده از روغن نارگیل دست‌ساز برای این منظور مناسب است. زیرا پوست را مرطوب نگه می‌دارد. همچنین سوزش و خارش را کاهش می‌دهد.
• کاندوم روغنی تحریک پوست را کاهش می‌دهد.
• از کاندوم‌های غیرلاتکس استفاده کنید. زیرا برخی از درمان‌های پسوریازیس تناسلی می‌توانند باعث نشت یا پاره‌شدن کاندوم‌های لاتکس شوند.
• استرس نداشته باشید. ابتلا به پسوریازیس استرس‌زا است. استرس علائم پسوریازیس را تشدید می‌کند. جهت کاهش استرس، راه‌های سالمی مانند مدیتیشن، یوگا یا گوش‌دادن به موسیقی پیشنهاد می‌شود.

  

• اگر در پذیرش پسوریازیس به عنوان بخشی از زندگی خود مشکل دارید، نزد مشاور بروید. یک مشاور خوب می‌تواند عزت نفس و اعتماد‌ به نفس شما را تقویت کند. همچنین به شما احساس کنترل و تسلط می‌دهد. در این صورت صحبت‌کردن با شریک زندگی خود در مورد رابطه جنسی، آسان‌تر خواهد شد.
• با شریک زندگی خود صادق باشید.
• با همسر خود به دنبال راه حلی باشید که رابطه جنسی برای هر دوی شما راحت‌تر شود.
• به همسر خود توضیح دهید که پسوریازیس واگیردار نیست. بنابراین بیماری از طریق بوسیدن یا در آغوش‌گرفتن به او سرایت نمی‌کند. به همسرتان اطمینان دهید که این بیماری عفونی نیست.
• اگر نمی‌توانید به همه سؤالات همسرتان پاسخ دهید، در ملاقات بعدی خود با پزشک او راه همراه خود ببرید.
• گاهی اوقات بیماری شما عود کرده یا رابطه جنسی خیلی دردناک می‌شود. در این صورت مسئله را با همسرتان در میان بگذارید.
• رابطه جنسی تنها بخشی از صمیمیت است. به جای آن راه‌های دیگر لمس‌کردن و با هم بودن را کاوش کنید. این امر می‌تواند رابطه جنسی را در دفعات بعدی بهتر کند.