آکنه چیست؟
پوست انسان دارای حفره‌های کوچکی است که به آن منافذ پوستی می‌گویند. این منافذ می‌توانند توسط چربی، باکتری‌ها، سلول‌های پوستی مرده و آلودگی‌ها مسدود شوند و در نتیجه پوست جوش می‌زند. اگر پوست به طور مکرر تحت تأثیر این شرایط قرار بگیرد، ممکن است دچار آکنه شوید.
آکنه شایع ترین بیماری پوستی در دنیاست و گرچه بیماری تهدید کننده زندگی محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند در موارد شدید، دردناک باشد و حتی باعث پریشانی عاطفی شود. آکنه ممکن است بر عزت نفس شما تأثیر بگذارد و با گذشت زمان باعث ایجاد زخم‌های دائمی در بدن شود.
روش‌های درمانی مؤثر بسیاری برای آکنه وجود دارد که هم تعداد جوش‌ها و هم احتمال ایجاد زخم را کاهش می‌دهند.
علائم آکنه چیست؟
آکنه ممکن است تقریباً در هر جای بدن دیده شود. این بیماری معمولاً در صورت، پشت، گردن، سینه و شانه رواج بیشتری دارد. اگر آکنه دارید، معمولاً جوش‌هایی را مشاهده می‌کنید که سفید یا سیاه هستند.
جوش‌های سرسیاه در سطح پوست شما باز می‌شوند و به دلیل اکسیژن موجود در هوا حالت سیاه پیدا می‌کنند. جوش‌های سرسفید در زیر سطح پوست شما بسته باقی می‌مانند و این موجب میشود سفید دیده شوند.
در حالی که جوش های سرسفید و جوش های سرسیاه رایج‌ترین ضایعاتی هستند که در آکنه مشاهده می‌شوند، انواع دیگری نیز می‌توانند رخ دهند. ضایعات التهابی به احتمال زیاد باعث ایجاد زخم در پوست میشود. این ضایعات شامل موارد زیر است:
- پاپول‌ها برجستگی‌های کوچک، قرمزی هستند که در اثر فولیکول‌های موی ملتهب یا آلوده ایجاد می‌شوند.
- پاسچول‌ها جوش‌های قرمز کوچکی هستند که در نوک آن‌ها چرک وجود دارد.
- ندول‌ها توده‌هایی جامد و اغلب دردناک در زیر سطح پوست هستند.
- کیست‌ها توده‌های بزرگی است که در زیر پوست یافت میشود، حاوی چرک و معمولاً دردناک است.
چه عواملی باعث بروز آکنه می‌شوند؟
آکنه هنگامی رخ می‌دهد که منافذ پوست شما با چربی، پوست مرده یا باکتری مسدود شود. هر منفذ پوست شکافی به فولیکول دارد. فولیکول از یک مو و یک غده چربی (روغنی) تشکیل شده است.
غده چربی باعث آزاد شدن سبوم (روغن) میشود که به موها رفته، از منافذ پوست خارج شده و روی پوست قرار می‌گیرد. سبوم، پوست را چرب و نرم نگه می‌دارد.
یک یا چند مشکل در این فرآیند می‌تواند باعث ایجاد آکنه شود. از جمله:
- روغن بیش از حد توسط فولیکول‌های شما تولید شود.
- سلول‌های مرده پوست در منافذ پوست جمع شوند.
- باکتری‌ها در منافذ جمع شوند.
این مشکلات به ایجاد جوش منجر میشود. در واقع هنگامی‌که باکتری در منافذِ مسدود شده رشد می‌کند و روغن قادر به فرار نیست، یک جوش ظاهر میشود.
عوامل تشدیدکننده آکنه چیست؟
بسیاری از مردم معتقدند که غذاهایی مانند شکلات یا غذاهای چرب در ایجاد آکنه نقش دارند. لازم به ذکر است که هیچ مرجع علمی برای این ادعاها وجود ندارد. اما به طور کلی می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- تغییرات هورمونی ناشی از بلوغ یا بارداری
- داروهای خاص، مانند قرص‌های خاص ضد بارداری یا کورتیکواستروئیدها
- رژیم غذایی سرشار از قندهای تصفیه شده یا کربوهیدرات‌ها، مانند نان و چیپس
- وراثت
افراد در دوران بلوغ، بیشتر در معرض آکنه هستند. در این مدت، بدن شما دچار تغییرات هورمونی میشود. این تغییرات می‌تواند تولید روغن را تحریک کند و منجر به افزایش خطر بروز آکنه شود. آکنه‌های هورمونی مربوط به بلوغ معمولاً فروکش می‌کنند، یا حداقل در بزرگسالی بهبود می‌یابند.
آکنه چگونه درمان میشود؟
· مراقبت در منزل
چند فعالیت خود‌مراقبتی وجود دارد که می‌توانید در خانه امتحان کنید تا از جوش‌ها جلوگیری کرده و آکنه‌های شما را درمان کند. درمان‌های خانگی آکنه شامل موارد زیر است:
- تمیز کردن روزانه پوست با صابون ملایم برای از بین بردن چربی و آلودگی
- شستشوی مرتب موها و از صورت دور نگه داشتن آن
- استفاده از لوازم آرایشی با پایه آب – فاقد برچسب انسداد منافذ (noncomedogenic)
- دست نزدن به جوش
· دارو
اگر مراقبت از خود، به شما در جلوگیری از ایجاد آکنه کمک نمی‌کند، چند داروی ضد آکنه بدون نسخه در دسترس است. بیشتر این داروها حاوی موادی هستند که می‌توانند به از بین بردن باکتری‌ها یا کاهش چربی روی پوست کمک کنند. این داروها عبارتند از:
پراکسید بنزوئیل در بسیاری از کرم‌ها و ژل‌های آکنه وجود دارد. این دارو برای خشک کردن جوش‌های موجود و جلوگیری از جوش‌های جدید استفاده میشود. بنزوئیل پراکسید باکتری های آکنه ساز را نیز از بین می‌برد.
گوگرد یک ماده طبیعی با بوی مشخص است که در برخی از لوسیون‌ها، پاک کننده‌ها و ماسک‌ها وجود دارد.
رزورسینول ماده دیگری است که برای از بین بردن سلول‌های مرده پوست استفاده میشود.
سالیسیلیک اسید اغلب در صابون‌ها و جوش‌های ضد آکنه استفاده شده و به جلوگیری از انسداد منافذ پوست کمک می‌کند.
اگر بعد از درمان خانگی و یا مصرف دارو همچنان علائم آکنه دارید، از مشاوره پزشکی استفاده کنید. پزشک می‌تواند داروهایی را برای شما تجویز کند که به کاهش علائم کمک کرده و از ایجاد زخم جلوگیری می‌کند. این داروها شامل موارد زیر است:
آنتی بیوتیک‌های خوراکی یا موضعی التهاب را کاهش داده و باکتری‌های ایجاد کننده جوش را از بین می‌برد. به طور معمول، از آنتی بیوتیک‌ها فقط برای مدت کوتاهی استفاده میشود تا بدن شما مقاومت ایجاد نکند و شما مستعد ابتلا به عفونت نشوند.
کرم‌های موضعی تجویز شده مانند رتینوئیک اسید یا بنزوئیل پراکسید با تجویز پزشک اغلب قوی‌تر از درمان‌های بدون نسخه هستند که برای کاهش تولید چربی کار می‌کنند. بنزوئیل پراکسید به عنوان یک عامل ضد باکتری عمل کرده و از مقاومت باکتری‌های آکنه در برابر آنتی بیوتیک‌ها جلوگیری می‌کند.
زنان مبتلا به آکنه هورمونی ممکن است با قرص‌های ضد بارداری یا اسپیرونولاکتون درمان شوند. این داروها هورمون‌ها را تنظیم می‌کنند که می‌توانند از طریق کاهش تولید روغن باعث آکنه شوند.
ایزوترتینوئین (Accutane) دارویی مبتنی بر ویتامین A است که برای درمان موارد خاصی از آکنه ندولار شدید استفاده میشود. این دارو می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند و فقط در مواردی که سایر روش‌های درمانی مؤثر نباشد استفاده میشود.
متخصص پوست ممکن است روش‌های دیگری را برای درمان آکنه شدید و جلوگیری از ایجاد زخم توصیه کند. این روش‌ها با از بین بردن پوست آسیب دیده و کاهش تولید چربی کار می‌کنند که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
درمان فوتودینامیکی: در درمان فوتودینامیکی از دارو و نور یا لیزر مخصوص برای کاهش تولید روغن و باکتری استفاده میشود. از لیزرها ممکن است به تنهایی برای بهبود آکنه یا زخم استفاده شود.
درمابراسیون : درمابراسیون لایه‌های بالایی پوست شما را با یک برس چرخان از بین می‌برد و بهترین روش برای درمان اسکار آکنه است نه درمان آکنه. میکرودرم ابریژن یک درمان خفیف است که به از بین بردن سلول‌های مرده پوست کمک می‌کند.
لایه برداری: یک لایه بردار شیمیایی لایه‌های بالایی پوست را از بین می‌برد. آن پوست کنده میشود تا در زیر پوست آسیب کمتری دیده شود. لایه برداری شیمیایی می‌تواند جای زخم‌های خفیف آکنه را بهبود بخشد.
کورتیزون: اگر آکنه شما از کیست‌های بزرگ تشکیل شده باشد، ممکن است پزشک از تزریق کورتیزون استفاده کند. کورتیزون یک استروئید است که به طور طبیعی توسط بدن تولید میشود. این روش می‌تواند باعث کاهش التهاب و بهبودی سریع شود. کورتیزون معمولاً همراه با سایر روش‌های درمان آکنه استفاده میشود.
درمان آکنه با لیزر چگونه است؟
فتوتراپی گزینه ای برای آکنه‌های لجبازی است که با سایر روش‌های درمانی بهبود نمی‌یابد. در این روش از نوع خاصی از نور برای از بین بردن باکتری‌های موجود در پوست که باعث ایجاد آکنه می‌شوند، استفاده میشود.
نور چگونه آکنه را درمان می‌کند؟
یکی از راه‌های از بین بردن باکتری‌ها و پاکسازی جوش‌ها نور است. باکتری‌های موجود در پوست به انواع خاصی از نور حساس هستند. وقتی این نورها را به پوست خود می‌تابانید، مواد سمی تشکیل شده و باکتری‌ها از بین می‌رود. نوردرمانی همچنین غدد چربی پوست شما را کوچک می‌کند، بنابراین پوست، چربی کمتری ایجاد می‌کند.
کدام نوع نور آکنه را درمان می‌کند؟
پزشکان در گذشته برای درمان آکنه از اشعه ماورا بنفش (UV)استفاده می‌کردند، اما این نور می‌تواند به پوست آسیب برساند و حتی باعث ایجاد سرطان شود. امروزه برای درمان آکنه از طول موج‌های مشخصی از نور آبی استفاده می‌کنند. نور درمانی آبی بدون آسیب رساندن به پوست، باکتری‌های آکنه ساز را از بین می‌برد.
نور درمانی بر روی آکنه‌های خفیف تا متوسط مؤثر است. این درمان را تقریباً هفته ای یک بار در مطب متخصص پوست خود انجام می‌دهید. خبر خوب اینکه امروزه ماسک های نوری خانگی در بازار موجود هستند که می‌توانند نوردرمانی را در خانه برای شما میسر کنند و لزوم مراجعه به مطب پزشک را از بین ببرند.
مراجع:
سایت healthline
سایت webmd
