همه چیز درباره عرق بدن

خانه » بلاگ » پوست » همه چیز درباره عرق بدن

تعریق (Perspiration or Sweating)، عملکردی از بدن است که به تنظیم دمای بدن ما کمک می‌کند. در واقع عرق‌کردن، انتشار مایعی بر پایه نمک از غدد عرق است. تغییرات در دمای بدن، دمای بیرون یا حالت عاطفی شما می‌تواند باعث تعریق شود. شایع‌ترین مناطق تعریق در بدن عبارتند از:

زیربغل
صورت
کف دست
کف پا

تعریق به مقدار طبیعی، فرایند ضروری بدن است اما اگر خیلی زیاد یا خیلی کم باشد، هر دو می‌تواند مشکل ایجاد کند. تعریق بیش از حد ممکن است از نظر روانی موجب آزار فرد شود. عرق‌نکردن نیز خطرناک است زیرا خطر گرمازدگی را افزایش می‌دهد.

بدن چگونه عرق می‌کند؟

بدن شما به طور متوسط مجهز به سه میلیون غده عرق است. دو نوع غده عرق وجود دارد: اکرین (eccrine) و آپوکرین (apocrine). غدد عرق اکرین در سراسر بدن قرار دارند و عرقی سبک و بی بو تولید می‌کنند. در صورتی که غدد عرق آپوکرین در فولیکول‌های مو (hair follicles)، قسمت‌های پوست سر و زیر بغل یا در کشاله ران، متمرکز شده است. این غدد، عرق سنگین‌تر و مملو از چربی ترشح می‌کنند که بو دارد. این بو که به آن بوی بدن گفته می‌شود، زمانی ایجاد می‌شود که عرق آپوکرین تجزیه شده و با باکتری‌های روی پوست ترکیب می‌شود.

سیستم عصبی خودکار، عملکرد تعریق بدن را کنترل می‌کند. سیستم عصبی خودکار، بخشی از سیستم عصبی است که به تنهایی و بدون کنترل آگاهانه شما عمل می‌کند. وقتی هوا گرم است یا دمای بدن به علت ورزش یا تب، بالا می‌رود، عرق از طریق مجاری پوست آزاد می‌شود. عرق سطح بدن، پوست شما را مرطوب کرده و با تبخیر شدن، بدنتان را خنک می‌کند. بیشتر حجم عرق، از آب تشکیل شده اما حدود 1 درصد از آن، ترکیبی از نمک و چربی است.

علل تعریق

عرق‌کردن بدن، امری طبیعی است و به طور منظم در زندگی روزمره رخ می‌دهد. اما علل مختلفی می‌تواند باعث افزایش تعریق شود:

نقش درجه حرارت بالای بدن در افزایش تعریق: افزایش دمای بدن یا محیط اطراف، علت اصلی افزایش تعریق است.
نقش احساسات و استرس در افزایش تعریق: احساسات، عصبانیت، ترس، خجالت، اضطراب و استرس عاطفی نیز می‌تواند باعث ایجاد عرق شدید شود.
نقش رژیم غذایی در افزایش تعریق: تعریق ممکن است پاسخ به غذاهایی باشد که می‌خورید. به این نوع تعریق، تعریق چشایی می‌گویند که می‌تواند توسط مواد غذایی ادویه دار، نوشیدنی‌های کافئین دار از جمله نوشابه، قهوه، چای و یا نوشیدنی‌های الکلی تحریک شود.
نقش داروها و بیماری‌ها در افزایش تعریق: تعریق همچنین ممکن است در اثر مصرف دارو و بیماری‌های خاص ایجاد شود. از جمله:

سرطان
تب و داروهای کاهش تب
عفونت
هیپوگلیسمی (hypoglycemia ) یا سطح قند خون پایین
داروهای مسکن از جمله مورفین (morphine)
هورمون‌های مصنوعی تیروئید
سندرم درد پیچیده منطقه ای (complex regional pain syndrome or CRPS) که یک شکل نادر از درد مزمن است که معمولاً بر بازو یا پا تأثیر می‌گذارد.

نقش یائسگی در افزایش تعریق: نوسانات هورمونی مرتبط با یائسگی نیز می‌تواند باعث تعریق شود. زنان یائسه اغلب در طول گرگرفتگی، عرق می‌کنند و دچار تعریق شبانه می‌شوند.

بیماری‌های پوستی مرتبط با تعریق

بیماری‌های زیر ناشی از تعریق زیاد یا عدم تعریق است.

بیماری هایپرهیدروز (Hyperhidrosis) که عبارت است از تعریق زیاد زیربغل، دست‌ها و پاها. این وضعیت می‌تواند شما را از انجام کارهای روزمره باز دارد.
بیماری هیپوهیدروز (Hypohidrosis) که عبارت است ازعدم وجود عرق. عرق، راه بدن برای آزاد‌کردن گرمای اضافی است. اگر از هیپوهیدروز رنج می‌برید، ممکن است بدن شما دچار کم‌آبی شود و خطر گرمازدگی بیش از حد معمول داشته باشید.

بنابراین اگر احساس می‌کنید بیش از حد طبیعی عرق می‌کنید یا اصلاً عرق نمی‌کنید، با پزشک خود در این باره صحبت کنید. اگر تعریق با علائم دیگری رخ دهد، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل پزشکی باشد. اگر این موارد را تجربه کردید، حتما به پزشک مراجعه کنید:

درد قفسه سینه
سرگیجه
تنگی نفس
ادامه تعریق برای مدت‌زمان طولانی بدون دلیل
کاهش وزن ناشی از تعریق زیاد

پوشانه جوانساز پوست

نیلای

سفارش محصول

اثرات مثبت و منفی عرق بر پوست

عرق برای تنظیم دمای مرکزی و پاکسازی پوست از مواد مضر، ضروری است. بنابراین توجه به این بخش، از اهمیت زیادی برخوردار است.

اثرات مثبت تعریق

تعریق یک سیگنال است که نشان می‌دهد، مرحله گرم شدن به پایان رسیده و شما وارد مرحله واکنش بدن می‌شوید. هنگامی که در این مرحله هستید، عرق، دمای بدن شما را تنظیم می‌کند و به شما هشدار کم شدن آب و تشنگی را می‌دهد.
عرق برای پوست مفید است زیرا آب هیدرات‌ها، مواد معدنی و نمک را به طور طبیعی لایه‌برداری می‌کند. اوره و اسید اوریک نیز با خشکی پوست و درماتیت، مبارزه می‌کنند.
تعریق، پوست را از باکتری‌ها، آلودگی‌ها، روغن‌ها و ناخالصی‌ها پاک می‌کند. فاکتور pH مطلوب برای پوست، همانpH عرق است.

اثرات منفی تعریق

ناخالصی‌هایی که عرق به دفع آن کمک می‌کند، می‌تواند روی پوست شما باقی بماند. هنگامی که پوست شروع به جذب مجدد آن‌ها می‌کند، عوامل pH تغییر می‌کند. این امر می‌تواند منجر به سوزش و بثورات شود.
عرق دفع‌شده از طریق غدد آپوکرین در پوست، علت بوی بد بدن است.

برای کاهش عرق بدن چه کار کنم؟

اگر به مقدار طبیعی، عرق می‌کنید، عموماً نیاز به درمان پزشکی ندارید. اما جهت کاهش و یا کنترل تعریق، می‌توانید نکات زیر را به کار ببرید:

از لباس نخی استفاده کنید که به پوست شما اجازه تنفس می‌دهد. همچنین می‌توانیدلباس‌های گشاد از پارچه‌هایی با الیاف طبیعی بپوشید.
با گرم‌شدن هوا، از لباس‌های کمتری استفاده کنید.
برای راحتی بیشتر، عرق خشک‌شده را از صورت و بدن خود بشویید.
لباس‌های عرق‌کرده را عوض کنید تا خطر عفونت‌های باکتریایی یا قارچی کاهش یابد.
برای جایگزینی مایعات و الکترولیت‌های از دست‌رفته در اثر تعریق، آب یا نوشیدنی‌های ورزشی بنوشید.
برای کاهش بوی بد و کنترل تعریق، از یک ضدعرق زیربغل یا خوشبوکننده، استفاده کنید.
اگر بیماری یا داروهایی باعث تعریق ناخوشایند می‌شوند، در مورد درمان‌های جایگزین، با پزشک خود مشورت کنید.
محیطی که در آن حضور دارید، به‌ویژه در شب، خنک و راحت باشد.
غذاهای تند، الکل، کافئین و سایر غذاهایی که باعث ایجاد تعریق می‌شوند، کمتر مصرف کنید.
از داروهای ضد عرق استفاده کنید.
از جوراب و کفش ساخته‌شده از مواد طبیعی و یا صندل و جوراب‌های جذب‌کننده رطوبت، استفاده کنید.
در طول روز، پاهای خود را برای یک مدت کوتاه، بیرون از کفش قرار دهید.
یک دستمال جاذب یا حوله کوچک در دست داشته باشید تا عرق را پاک کرده و پوست خود را خشک نگه دارید.
یک فن قابل حمل به همراه داشته باشید.
کسانی که ورزش می‌کنند نیز با رعایت این نکات می‌توانند از احتمال بروز جوش، بثورات و سوزش جلوگیری کنند:
قبل از تمرین، صورت خود را بشویید.این امر به کاهش ناخالصی‌های پوست کمک می‌کند.اگر بیرون از منزل هستید، از ضدآفتاب با SPF 45 یا بیشتر استفاده کنید.
در طول تمرین، بدن خود را هیدراته کنید.هرچه میزان آب در عرق بیشتر باشد، احتمال تحریک پوست کمتر است.نوشیدن آب و مواد معدنی، اسیدها و پروتئین‌ها را به عرق اضافه می‌کند و pH پوست را متعادل نگه می‌دارد.
لباس‌های ورزشی مخصوص جذب رطوبت بپوشید.برداشته‌شدن رطوبت از پوست، باعث کاهش سوزش و ناراحتی می‌شود.برخی از شرکت‌های تولیدکننده لباس ورزشی، پارچه‌های ضدمیکروبی تولید می‌کنند که به کاهش بثورات و سوزش ناشی از باکتری‌ها کمک می‌کند.
بعد از تمرین دوش بگیرید و بدن خود را تمیز کنید.کاهش میزان ناخالصی‌های جذب‌شده توسط پوست، بسیار مهم است.علاوه بر صورت، روی قسمت‌هایی از بدن خود که عرق در آن جمع می‌شود (به عنوان مثال، زیر بازوها و بین انگشتان پا) تمرکز کنید.از محصولات طبیعی استفاده کنید. پوست مرده را با یک اسفنج لوفا (loofah)، لیف یا یک برس موی طبیعی، لایه‌برداری کنید.

بعد از دوش‌گرفتن از یک ضدتعریق، لوسیون یا مرطوب‌کننده با pH متعادل استفاده کنید. این امر به بازگرداندن تعادل pH به پوست شما کمک می‌کند. در واقع، دوش‌گرفتن، تعادل pH طبیعی پوست را تغییر می‌دهد. از طرفی صابون، رطوبت و روغن‌های ضروری را از بین می‌برد. یک دئودورانت (deodorant) یا لوسیون باpH متعادل، به بازیابی آن کمک می‌کند.

مراجع: