موارد استفاده و عوارض مصرف رواکوتان

خانه » بلاگ » پوست » موارد استفاده و عوارض مصرف رواکوتان

راکوتان چیست

رواکوتان ((Roaccutane یا راکوتان یا روآکوتان یا روکوتان نام تجاری یک داروی شیمیایی به نام ایزوترتینوئین است. قرص راکوتان در دسته رتینوئید‌ها قرار دارد. رتینوئید‌ها ترکیب‌هایی هستند که از ویتامین A مشتق می‌شوند. این دسته از داروها به یکنواخت ‌شدن رنگ پوست، صاف کردن خطوط و چین و چروک، درمان آکنه و باز کردن منافذ کمک می‌کنند. راکوتان می‌تواند در درمان آکنه واقعاً مؤثر باشد. اما عوارض راکوتان، قابل‌ توجه است. بنابراین قرص راکوتان فقط باید تحت نظارت متخصص پوست مصرف شود. برای آشنایی با مکانیسم اثر قرص راکوتان و عوارض جانبی راکوتان به ادامه مطلب توجه کنید.

موارد استفاده از قرص راکوتان

آکنه یک بیماری شایع پوستی است. روآکوتان برای درمان اشکال شدید آکنه مانند آکنه ندولار (Acne Nodular) یا آکنه کونگلوباتا (Acne conglobate or AC) در بزرگسالان و نوجوانان استفاده می‌شود. آکنه ندولار باعث ایجاد توده‌ها یا گره‌های سخت (ندول) در عمق پوست می‌شود. در آکنه کونگلوباتا نیز کیست‌‌ها و گره‌‌های آکنه با هم شروع به رشد در عمق زیر پوست می‌کنند.

ممکن است آکنه با داروهای ضدآکنه از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها و سایر درمان‌های پوستی بهبود پیدا نکند. در این موارد استفاده از راکوتان می‌تواند در درمان آکنه بسیار مؤثر باشد. ایزوترتینوئین با نام‌های تجاری مختلف دیگری از جمله Absorica، Amnesteem، Claravis، Myorisan، Accutane و Sotret نیز موجود است. برند اصلی راکوتان Roccutane است. اما این برند دیگر در بازار وجود ندارد. با این حال هنوز راکوتان با این نام شناخته می‌شود. راکوتان نباید برای درمان آکنه قبل از بلوغ و در کودکان کمتر از 12 سال استفاده شود.

ماسک LED جوانساز پوست نیلای

به روزترین و کم‌خطرترین روش جوانسازی پوست

سفارش ماسک نوری نیلای

پوست جوان و شاداب دیگر یک خاطره نیست

خرید نیلای

مکانیسم اثر قرص راکوتان

غدد چربی نزدیک به سطح پوست قرار دارند. همچنین به فولیکو‌ل‌های مو متصل هستند. غدد چربی، سبوم تولید می‌کنند. ماده روغنی سبوم، مو و پوست را چرب نگه می‌دارد. در افراد مبتلا به آکنه، غدد چربی بیش ‌از حد سبوم تولید می‌کنند. این چربی به همراه سلول‌های مرده پوست، فولیکو‌ل‌های مو را مسدود می‌کند. گاهی یک فولیکول مسدودشده توسط باکتری‌های روی پوست عفونی می‌شود. در این صورت این فولیکول می‌تواند به یک نقطه دردناک مانند جوش چرکی یا کیست تبدیل شود. در این صورت، ماده فعال روآکوتان به نام ایزوترتینوئین، به دو طریق از بروز آکنه جلوگیری می‌کند:

با کاهش میزان سبوم تولیدشده توسط غدد چربی
با از بین ‌بردن باکتری‌های روی پوست که فولیکول‌‌های مسدودشده را آلوده می‌کنند.

همچنین تصور می‌شود که ایزوترتینوئین دارای خواص ضدالتهابی است. به طوری که می‌تواند به کاهش قرمزی و تورم کمک کند.

توصیه های قبل از مصرف راکوتان

در صورتی که با موارد زیر روبرو هستید، قبل از شروع به مصرف راکوتان باید با پزشک خود مشورت کنید:

آسم (بیماری ریوی یا تنفسی)
بیماری کبد یا کلیوی
بیماری قلبی و یا بالابودن سطح کلسترول یا سایر چربی‌ها در خون
پوکی استخوان یا داشتن استخوان‌های ضعیف

واکنش غیرمعمول یا آلرژیک به ایزوترتینوئین، ویتامین A، بادام زمینی یا سویا (کپسول‌ها حاوی روغن دانه سویا هستند)، سایر داروها، غذاها، رنگ‌های خوراکی و یا مواد نگهدارنده
دیابت
افرادی که قصد باردارشدن دارند، باردار هستند یا در دوران شیردهی قرار دارند.
ابتلا به یک بیماری روانی مانند افسردگی، روان‌پریشی، داشتن رفتار پرخاشگرانه یا افکار خودکشی
اختلال در غذا خوردن مانند بی‌اشتهایی و سوءتغذیه
ابتلا به یک اختلال روده مانند بیماری التهابی روده یا کولیت اولسراتیو (Ulcerative colitis)
وجود سطح بالایی از ویتامین A در بدن

نکات ضروری درباره دوره مصرف راکوتان:

بارداری در طول درمان با آکوتان و سه ماه پس از آن، مطلقاً ممنوع است.
با شروع مصرف آکوتان به‌ طور مرتب از مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید. زیرا این دارو باعث خشکی پوست صورت و بدن می‌شود. هر صبح روی پوست صورت خود کرم ضدآفتاب فاقد چربی بزنید. هر شب نیز استعمال یک مرطوب‌کننده فاقد چربی روی صورت توصیه می‌شود. برای مرطوب‌کردن قسمت‌های دیگر بدن از لوسیون بدن استفاده کنید.
در طول مصرف این دارو از نوشیدنی‌های الکلی خودداری کنید. الکل می‌تواند باعث افزایش سطح کلسترول شود.
در طول دوره درمان با رواکوتان، احتمال خشکی و ترک‌خوردن لب‌ها و پوسته‌پوسته‌شدن اطراف ناخن وجود دارد. بنابراین بهتر است از بالم لب (همراه با ضدآفتاب) و روغن ناخن استفاده کنید.
در حین مصرف آکوتان و حداقل شش ماه پس از آخرین دوز مصرفی، از اقدامات زیبایی از جمله اپیلاسیون، درم ابریژن (dermabrasion) یا لیزر خودداری کنید. زیرا ممکن است باعث ایجاد اسکار شود.
راکوتان می‌تواند پوست شما را نسبت به نور خورشید حساس‌تر کند. بنابراین به راحتی دچار آفتاب‌سوختگی خواهید شد. توصیه می‌شود در طول دوره درمان از قرارگرفتن در معرض نور خورشید اجتناب کنید. همچنین از تخت‌های برنزه‌کننده پوست استفاده نکنید. در خارج از منزل لباس محافظ در برابر آفتاب بپوشید. علاوه ‌بر این، از کرم ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر نیز استفاده کنید (حتی در زمستان).
در صورت احساس خشکی در چشم‌های خود، از قطره‌های چشمی مرطوب‌کننده استفاده کنید.

آکوتان مخاط بینی را خشک می‌کند. این خشکی می‌تواند منجر به خونریزی شود. برای جلوگیری از این مشکل، داخل بینی خود را با وازلین چرب کنید.
قبل از شروع درمان و همچنین سه و هشت هفته پس از درمان، باید آزمایش شمارش کامل خون (Complete Blood Count or CBC) انجام شود.
در صورت استفاده از راکوتان باید فعالیت ورزشی خود را کاهش دهید. فعالیت ورزشی شدید می‌تواند باعث پارگی برخی از رشته‌های عضلانی و در نتیجه درد عضلانی شود. پارگی فیبر عضلانی شدید می‌تواند منجر به آسیب کلیه شود.
مصرف آکوتان با غذا باعث افزایش جذب دارو می‌شود.
قبل از شروع راکوتان، استفاده از تمام کرم‌ها، لوسیون‌ها و شوینده‌های مخصوص درمان آکنه را متوقف کنید.
صورت خود را یک تا دو بار در روز با یک پاک‌کننده ملایم و بدون عطر بشویید.
هنگام مصرف راکوتان و حداقل 30 روز پس از قطع مصرف، خون اهدا نکنید. اهدای خون به یک زن باردار می‌تواند منجر به ایجاد نقص مادرزادی در نوزاد شود.
در دوره مصرف آکوتان، مولتی‌ویتامین یا مواد معدنی حاوی ویتامین A مصرف نکنید. راکوتان از مشتقات ویتامین A است. بنابراین مصرف همزمان این دو باعث انباشته‌شدن بیش ‌از حد این ویتامین در بدن می‌شود. وجود بیش ‌از حد ویتامین A در بدن، عوارضی مانند سرگیجه، سردرد، خارش و قرمزی پوست، اسهال، تهوع، استفراغ و حساسیت به نور را به دنبال دارد.
هنگام مصرف این دارو و تا یک ماه پس از قطع آن، باردار نشوید. زنان باید قبل از شروع این دارو، دو تست حاملگی منفی داشته باشند. در طول درمان نیز باید هر ماه یک تست بارداری انجام دهند.
در حین مصرف این دارو یا تا یک ماه پس از قطع درمان، از شیر‌دادن خودداری کنید.
تا زمان مشخص‌شدن تأثیر دارو روی بدن، از رانندگی یا فعالیت‌های خطرناک خودداری کنید. زیرا رواکوتان ممکن است بینایی شما را به خصوص در شب مختل کند.
در صورت استفاده درست از رواکوتان، پوست شما باید بعد از حدود هفت تا ده روز شروع به بهبود کند. قبل از این مرحله، علائم آکنه ممکن است به طور موقت تشدید شوند. با وجود این، به درمان ادامه دهید.
برای دریافت نسخه جدید و بررسی پیشرفت و عوارض جانبی، باید ماهانه به پزشک یا تیم مراقبتی خود مراجعه کنید.
در صورت مشاهده تغییر در رفتارتان، مانند افسردگی، افکار آسیب‌رساندن به خود، اضطراب، سایر افکار غیرعادی یا مزاحم و یا از دست دادن حافظه، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
این دارو ممکن است قند خون را افزایش دهد. در صورت ابتلا به دیابت با پزشک خود درباره نیاز به تغییر رژیم غذایی یا دارویی مشورت کنید.
این دارو می‌تواند سطح کلسترول و تری‌گلیسیرید را افزایش و سطح HDL (کلسترول خوب) را کاهش دهد. همچنین رواکوتان ممکن است روی کبد تأثیر بگذارد. به همین دلیل انجام آزمایش خون منظم در طول درمان ضروری است.
ترکیب ایزوترتینوئین و مصرف سیگار، خطر ابتلا به سرطان ریه را افزایش می‌دهد. همچنین سیگار باعث ترشح مواد شیمیایی مضر برای پوست می‌شود.
در طول درمان با رواکوتان از نوردرمانی، لیزر و درمان‌های شیمیایی شدید خودداری کنید. زیرا ایزوترتینوئین، پوست را نسبت به اثرات این درمان‌ها حساس می‌کند.

عوارض شایع راکوتان

مانند همه داروها، کپسو‌ل‌های رواکوتان می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند. اگرچه همه افراد دچار آن نمی‌شوند. عوارض جانبی معمولاً پس از اتمام دوره درمان از بین می‌روند. این عوارض در حدود یک نفر از 100 نفر، رخ می‌دهد. عوارض معمول این دارو عبارتند از:

قرمزی و ترک‌خوردن لب‌ها
خشکی پوست یا پوسته‌پوسته‌شدن لب
خارش پوست و افزایش حساسیت
افزایش حساسیت به نور خورشید
خشکی مجرای بینی (احتمال خونریزی بینی)
تحریک و خشکی چشم‌ها، پلک‌ها و نواحی اطراف آن
کمردرد و درد در مفاصل و عضله‌ها
درد و خشکی دهان یا گلو
سردرد
نازک‌شدن موقت مو

در صورت آزار‌دهنده ‌بودن یا تداوم این عوارض با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

عوارض جدی قرص راکوتان

عوارض جدی راکوتان معمولاً نادر است. این عوارض در کمتر از یک نفر از هر 1000 نفر رخ می‌دهد. با این حال آگاه ‌بودن نسبت به آن‌ها مهم است. در موارد نادر راکوتان می‌تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

خونریزی راحت و کبودی بدون دلیل (ممکن است نشانه‌ای از انعقاد خون باشد.)
عفونت‌های مکرر یا طولانی‌تر از حد انتظار، احساس ضعف یا سرگیجه (احتمال اختلال خونی)
درد شدید در معده همراه و یا بدون اسهال و بیمارشدن یا احساس بیماری (حالت تهوع یا استفراغ) -علائم ذکرشده امکان دارد نشانه یک مشکل جدی به نام پانکراتیت (pancreatitis) باشد-.
اسهال خونی (نشانه خونریزی گوارشی)
ضعف عضلانی، مشکل در حرکت بازوها یا پاها، درد، تورم یا کبودی در بدن و یا ادرار تیره (این علائم ممکن است نشانه‌هایی از یک بیماری نادر و جدی باشند)
مشکل در ادرارکردن یا احساس خستگی شدید (احتمال نشانه‌ای از مشکل کلیوی)
سردرد دائمی بدون بهبود و گاهاً همراه با استفراغ
آسیب کبدی (درد بالای شکم و سمت راست، از دست ‌دادن اشتها، حالت تهوع، مدفوع روشن، ادرار زرد یا قهوه‌ای تیره، زردی چشم یا پوست، ضعف یا خستگی غیرعادی)
قرمزی، تاول، پوسته‌پوسته‌شدن یا شل‌شدن پوست، از جمله داخل دهان
درد شکم، خونریزی مقعدی، اسهال شدید
واکنش‌های آلرژیک به شکل بثورات پوستی تاول‌دار، خارش، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
از دست ‌دادن شنوایی، شنیدن صدا یا زنگ‌زدن گوش
سردرد شدید، تاری دید، تغییر در بینایی، حالت تهوع، استفراغ به دلیل افزایش فشار در مغز
تغییرات خلق‌وخو و رفتار مانند اضطراب، عصبی‌بودن، گیجی، توهم، تحریک‌پذیری، خصومت، افکار خودکشی یا آسیب‌رساندن به خود، خشونت، احساس افسردگی
مصرف رواکوتان در دوران بارداری می‌تواند باعث نقص مادرزادی یا سقط جنین شود.

در صورت تجربه علائم بالا باید فوراً مصرف راکوتان را قطع کرده و با پزشک مشورت کنید.

همانطور که اشاره شد، عوارض جانبی رواکوتان گاهی شدید، اما نادر است. با این وجود بسیاری از متخصصان پوست هنوز این دارو را به عنوان درمانی ایمن و مؤثر برای آکنه‌های سرسخت و کیستیک توصیه می‌کنند.

نوبت شما

هدف ما از انتشار این مقاله، کمک به سلامت شماست. پس نظرات و پیشنهاد‌های خود را بنویسید و ما را در رسیدن به این هدف یاری کنید. می‌توانید سؤالات خود را نیز درباره “موارد استفاده از راکوتان و عوارض راکوتان” در همین قسمت بیان کنید تا متخصصان ما به آن پاسخ دهند.