علل گریه کردن
اشک بسیار مفید است. اشک وضوح چشم را بیشتر میکند. همچنین مواد زائد را از چشم میشوید. اکسیژن و مواد مغذی با اشک به سلولهای سطحی چشم منتقل میشوند. از طرفی اشک انواع احساسات را نیز منتقل میکند. افراد ممکن است به دلایل مختلف از جمله دلایل فیزیکی و نیز برای رساندن مواد مغذی به سلولهای چشم و دفع سموم ناشی از استرس گریه کنند. با گریهکردن بسته به شرایط، ناراحتی، صداقت یا بیزاری خود را بیان میکنیم. گریهکردن به دلایل عاطفی تأثیرات زیر را در پی دارد:
- باعث میشود احساس بهتری پیدا کنید.
- تنش را در شما از بین میبرد.
- به روح و روان شما شروعی تازه میبخشد.
مواد تشکیل دهنده اشک
اشک حاوی مواد زیر است:
- آب برای حفظ رطوبت سطح چشم
- چربی برای چربکردن سطح چشم و جلوگیری از تبخیر مایع اشکآور
- مخاط برای پخش یکنواخت اشک روی سطح چشم
- آنتیبادیها (antibodies) و پروتئینهای ویژه برای مقاومت در برابر عفونت چشم
انواع اشک
به طور کلی سه نوع اشک وجود دارد. هر نوع اشک وظایف متفاوتی دارد. برخی از اشکها چشمان شما را مرطوب نگه میدارند. برخی دیگر مواد زائد را شسته و از چشمان شما در برابر عفونت محافظت میکنند. بعضی از اشکها نیز به دلیل بروز احساسات ایجاد میشوند. بدون هر یک از اینها، فرد دچار مشکلات روحی یا جسمی خواهد شد. انواع اشک عبارتند از:
1) اشک پایه (Basal tears). اشک پایه حاوی چربی، مخاط، آب و نمک است. اشک پایه به مبارزه با عفونتها کمک میکند. چربی، اشک را در جای خود نگه داشته و از تبخیر آنها جلوگیری میکند. این اشکها با پلکزدن بهطور یکنواخت روی سطح چشم پخش میشوند.
2) اشک تحریک کننده (Irritant tears). این نوع اشک، چشمشو است و مواد محرک را از روی چشم پاک میکند. کارهایی از قبیل موارد زیر باعث ایجاد اشک تحریککننده از غدد زیر ابرو میشود:
- پوست کندن پیاز
- استفراغ
- ورود گرد و غبار به چشم
3) اشک روحی یا عاطفی (Psychic or emotional tears). این نوع اشک در پاسخ به احساسات قوی مانند غم، اندوه، شادی یا عصبانیت، ایجاد میشود. انواع اشک ها ترکیب شیمیایی یکسانی دارند. اما اشک عاطفی هورمونهای استرس و مسکنهای طبیعی بیشتری نسبت به سایر اشکها دارد. بیشتر حیوانات نیز این نوع اشک را دارند و مانند انسان پیام احساسی را به همنوع خود منتقل میکنند. به همین دلیل است که گاهی اشک میتواند پیامهای شیمیایی (اعم از عمدی یا ناخواسته) مانند عشق را به کسی که در نزدیکی ماست، منتقل کند.
اثر گریه و اشک روی پوست
گریه را میتوان مظهر استرس عاطفی در بدن دانست. بدون توجه به دلیل اشکهای شما (غم و اندوه، دلشکستگی و یا حتی شادی)، یک گریه خوب میتواند آثار مثبت زیر را به همراه داشته باشد:
- احساس آرامش به شما بدهد.
- وضعیت ذهنی شما را بهبود بخشد.
- سطح استرس را کاهش دهد.
اما اثرات منفی گریه، پوست لکدار و چشمان قرمز و پفکرده خواهد بود. گریهکردن در واقع به مقابله با اثرات استرس کمک میکند. استرس میتواند به صورت فیزیکی در سراسر بدن شما به صورت تعریق، بیخوابی و یا سردرد ظاهر شود. پوست نیز از این قاعده مستثنی نیست. مجموعهای از بیماریهای پوستی وجود دارد که میتواند در اثر استرس ایجاد یا تشدید شود. از جمله این بیماریها میتوان به آکنه، پسوریازیس (psoriasis) و درماتیت آتوپیک (atopic dermatitis) اشاره کرد. تحقیقات نشان میدهد که این امر به این دلیل است که پوست یک شرکتکننده فعال در چرخه پاسخ به استرس است. اگر با استرس قابل توجهی روبرو هستید، پوست مطمئناً این وضعیت را به نوعی نشان میدهد.
استرس میتواند به روشهای مختلفی روی پوست تأثیر بگذارد. گریهکردن یکی از راههایی است که بدن با آن برای حفظ تعادل در برابر عوامل استرسزای داخلی و خارجی تلاش میکند. اما از طرفی گریهکردن میتواند به پوست استرس نیز وارد کند. برخی از اثرات گریهکردن روی پوست به طور خلاصه در قسمت زیر شرح داده شده است:
- خارج شدن رطوبت پوست توسط اشک: نمک موجود در اشک میتواند تعادل مایع پوست را از بین ببرد. سپس رطوبت را از لایه فوقانی پوست خارج کرده و منجر به کمآبی بدن میشود.
- از بین رفتن لایه محافظ پوست پس از گریه کردن: پوست اطراف چشم بسیار نازک و ظریف است. بنابراین راحتتر از سایر نواحی صورت یا بدن به محرکها پاسخ میدهد. از این رو اصطکاک ناشی از دستمال کاغذی برای پاککردن اشک به پوست اطراف چشم آسیب میزند. مالش مداوم چشمها و صورت در حین پاککردن اشک، سد پوستی را مختل میکند. سد پوستی خارجیترین لایه پوست است که به حفظ رطوبت کمک میکند. در واقع هنگامی که سد پوستی مختل میشود، پوست در برابر محرکهای محیطی زیر آسیبپذیرتر میشود:
- آسیب ناشی از نور خورشید
- آلرژنها (allergens)
- آلودگی
- قرمز شدن و پف کردن زیر چشم در اثر گریه: وقتی گریه میکنید، مقدار زیادی اشک در بافت نرم اطراف چشمها جمع میشود. در واقع اشکهای شما از طریق یک غشای نیمه تراوا به بافت اطراف چشم جریان مییابد تا غلظت نمک را در دو طرف متعادل کند. این امر باعث میشود که چشمان فرد، پفکرده به نظر برسند. این وضعیت زمانی تشدید میشود که هنگام گریه، چشمها را بمالید. از طرفی رگهای خونی در این ناحیه به دلیل افزایش جریان خون، گشاد میشوند. این امر نیز باعث قرمزی و پف زیر چشم میشود.
- آسیب به پوست اطراف سوراخ بینی: اشکها از غدد بالای چشمها بیرون میآیند. سپس از چشم عبور کرده و به مجاری اشکی شما که به بینی تخلیه میشوند، سرازیر میشود. مجرای اشک، حفرههای کوچک در گوشههای داخلی چشمها هستند. این امر میتواند منجر به آبریزش بیش از حد بینی شود. این آبریزش منجر به پوسته پوسته شدن اطراف سوراخهای بینی میشود. بنابراین سوراخهای بینی گشاد، قرمز و کمی متورم به نظر میرسند.
- برافروختگی گونهها در اثر گریه: گونههای شما پس از گریه کردن به دلیل افزایش جریان خون و گشادشدن رگهای خونی صورت، برافروخته میشوند.
- تشدید جوشهای صورت در افراد مستعد ابتلا به روزاسه (rosacea) بعد از گریه کردن: اثر بعدی مربوط به کسانی است که مستعد ابتلا به روزاسه (rosacea) هستند. در این افراد جوشها به دلیل افزایش فشار در مویرگهای پوست (ناشی از کشش مایع) بدتر میشوند.
اثرات مثبت گریه روی پوست
در مجموع، گریهکردن اثر خوبی روی پوست ندارد. اما یک نکته وجود دارد. اگر دارای پوست چرب هستید، ممکن است گریهکردن برای پوست شما مفید باشد. ترکیبات شیمیایی اشکهای احساسی هنوز توسط دانشمندان درست دستهبندی نشده است. بنابراین فواید پوستی اشک دقیقاً مشخص نیست. اما تصور میشود که برای انواع پوستهای چرب، نمک موجود در اشک میتواند به شکل زیر برای پوست مفید باشد:
- خشککردن چربی اضافی پوست
- از بین بردن باکتریهای روی پوست که باعث ایجاد آکنه میشوند.
اثرات طولانی مدت گریه کردن و اشک روی پوست
اثرات ماندگار گریه روی پوست نیاز به مطالعات بیشتری دارد. اما میتوان برخی از پیامدهای طولانیمدت پوست ناشی از گریه مکرر را به شکل زیر در نظر گرفت:
- ثابت شده که گریه استرس را کاهش میدهد. بنابراین ممکن است گریهکردن در طول زمان تأثیر مثبتی بر پوست افراد بگذارد. مشکلات پوستی مانند آکنه و جوشها میتواند ناشی از استرس باشد. بنابراین، گریهکردن به طور غیرمستقیم و با کاهش استرس، جوشها را کاهش میدهد.
- گریه احساسی به ترشح هورمونهای استرسزا مانند کورتیزول (cortisol) در بدن کمک میکند. در اصل، این امر از نظر روانی برای کاهش استرس فرد خوب است. همچنین شایان ذکر است که کاهش سطح کورتیزول علائم پیری زودرس را کاهش میدهد. بنابراین گریهکردن فواید ضدپیری نیز دارد (توجه داشته باشید که در مورد گریه افراطی صحبت نمیکنیم).
- گریه بیش از حد ممکن است باعث شکستگی بیش از حد مویرگهای اطراف چشم یا بینی شود. مویرگهای شکسته -که تلانژکتازی (telangiectasia) نیز نامیده میشود- به دلایل متعددی ایجاد میشود. یکی از علتها آسیب به پوست است. جوشزدن، مالیدن چشمها هنگام گریهکردن، یا مالیدن بینی هنگام سرماخوردگی همگی باعث آسیب به پوست میشوند. این مطلب به این معنا نیست که انجام این کارها همیشه باعث شکستگی مویرگها برای همه میشود. برخی افراد مستعدتر هستند. به خصوص اگر پوست روشن و حساسی داشته باشند. عوامل زیر نیز ممکن است موجب شکستگی مویرگها شوند:
- روزاسه
- پوست مستعد آکنه
- سیگارکشیدن
- نوشیدن الکل
علاوه بر این، پوست آسیبدیده از نور خورشید نیز بیشتر مستعد ابتلا به مویرگهای شکسته است. زیرا اشعه ماوراءبنفش رگهای خونی ریز موجود در زیر پوست را در طول زمان ضعیف میکند. بنابراین آنها را بیشتر مستعد نشت میکند.
- پس از گریه زیاد ممکن است نقاط ریز قرمز یا بنفش به نام پتشی (petechiae) روی پوست صورت ایجاد شوند. نقاط پتشی بر خلاف مویرگهای شکسته معمولاً پس از چند روز ناپدید میشوند.
جلوگیری از عوارض پوستی گریه
پیشگیری از آسیب به پوست، آسانتر از درمان آن است. برای جلوگیری از اثرات منفی اشک بر روی پوست مراحل زیر را به خاطر داشته باشید:
- به محض اینکه احساس کردید در آستانه ریزش اشک هستید، چند دستمال کاغذی بردارید. سپس بهآرامی اشکها را قبل از رسیدن به پوستتان پاک کنید. اشکها شور هستند. نمک میتواند برای پوست، بهویژه پوست ظریف اطراف چشم، تحریککننده باشد.
- اگر آرایش نمیکنید یا از محصولات آرایش ضدآب استفاده نمیکنید، بهتر است بعد از قطع گریه، مقداری آب خنک روی صورت خود بپاشید.
- پس از گریه کردن کمپرس سرد را به مدت 15-10 دقیقه روی ناحیه چشم قرار دهید تا رگهای خونی زیر پوست منقبض شوند.
- بعد از گریه، از گوشههای داخلی چشمهایتان ماساژ را شروع کرده و بهآرامی فشار دهید. سپس تا گوشههای بیرونی چشمها به سمت شقیقهها ماساژ را ادامه دهید. این کار را چند بار تکرار کنید تا مایعات ایجادکننده پف زیر چشم کاهش یابد.
- اگر سرم چشمی حاوی کافئین ندارید، چای کیسهای خنک را بهعنوان جایگزین امتحان کنید. دو عدد چای سیاه کیسهای را خیس کرده و به مدت 20 تا 30 دقیقه در یخچال بگذارید. سپس آنها را بهمدت 10 تا 15 دقیقه روی چشمان خود قرار دهید. حال صورت خود را بشویید.
- با استفاده از یک کرم، بهآرامی دور چشم را مرطوب کنید.
مراقبت از پوست بعد از گریه کردن
چند دقیقه یا چند ساعت پس از گریه صبر کنید تا تورم و التهاب کاهش پیدا کند. سپس برای ترمیم و محافظت از پوست خود مراحل زیر را انجام دهید:
- یک پارچه خنک روی صورت خود قرار دهید. برای این کار ابتدا پارچه را زیر آب قرار دهید. سپس آن را داخل یک کیسه پلاستیکی قرار دهید. پارچه را به مدت 15 دقیقه در فریزر قرار دهید. استفاده از کمپرس سرد باعث انقباض عروق خونی و بافتها میشود. این امر قرمزی و التهاب را کاهش میدهد. بنابراین منجر به کاهش تورم میشود. قرار دادن قاشق سرد روی چشم نیز از قدیمیترین و ارزانترین ترفند است.
- با انگشتان یا غلتک گواشا صورت خود را از مرکز به سمت بیرون به صورت ملایم ماساژ دهید. با این کار کیسههای انباشته از ورم تسکین پیدا میکند. همچنین مایع ایجادکننده ورم به سیستم لنفاوی (lymphatic) فشار داده میشود.
- گام بعدی ترمیم سد پوستی است که توسط اشکهای نمکی و پارچه یا دستمال، ساییده شده است. در این مرحله یک مرطوبکننده را به آرامی روی صورت خود بمالید. مرطوبکننده باید دارای مشخصات زیر باشد:
- ترجیحاً از مرطوبکننده ملایم حاوی ترکیبات اسکوالن (squalene)، سرامیدها (ceramides) یا اسیدهیالورونیک (hyaluronic acid) استفاده کنید. این امر به آبرسانی مجدد و کاهش تحریک کمک میکند.
- هنگام استفاده از مرطوبکننده به گونههای خود توجه ویژه داشته باشید.
- مرطوبکننده را قبل از استفاده در یخچال بگذارید. خنکبودن کرم منجر به انقباض عروق برای کاهش بیشتر تورم صورت میشود.
- برای بهبود ناحیه چشم، کرمهای دور چشم حاوی کافئین (caffeine) و کالاندولا (calendula) میتوانند با انقباض بافتها به کاهش تورم کمک کنند. کافئین یک آنتیاکسیدان (antioxidant) است که باعث کاهش التهاب میشود. از محصولات حاوی رتینول (retinol) مانند کرمهای سفتکننده دور چشم استفاده نکنید. بسیاری از این کرمها بیش از حد قوی بوده و ممکن است در ۲۴ ساعت اول بعد از گریه باعث خشکی اضافی شوند.
- اگر چشمان شما هنوز قرمز است، برشهای خیار یا سیبزمینی در یخچال به تسکین تورم کمک میکنند. قراردادن برشهای خیار روی چشمها و جایگزینی آنها با برشهای سیبزمینی بعد از پنج دقیقه باعث کاهش سیاهی دور چشم نیز میشود. خیار حاوی آنتیاکسیدانهای قوی است که سوزش را کاهش میدهد. سیبزمینی نیز حاوی یک آنزیم روشنکننده پوست به نام کاتکولاز (catecholase) است.
- هیدراتهشدن را فراموش نکنید. یک گریه خوب و طولانی فقط احساسات غمانگیز را از بین نمیبرد. بلکه میتواند مقداری از رطوبت پوست را نیز پاک کند. اگر پس از گریه پوست شما سفت و خشک شده و یا سردرد دارید، حتماً مقدار زیادی آب بنوشید. پس از آبرسانی، صورت خود را با شوینده صورت تمیز کنید. میتوانید از محصولات ژلهای نیز استفاده کنید که طراوتی تازه به پوست شما میدهد. همچنین میتوانید از لوسیون ملایم با اسیدهای هیالورونیک (hyaluronic acids) برای کمک به افزایش آبرسانی استفاده کنید. ترکیبات ناملایم مانند سولفاتها (sulfates) میتوانند پوست شما را تحریک کرده و باعث ایجاد جوش شوند. بهویژه اگر با مالیدن چشمها همراه شود.
- لبخند بزنید. از نظر روانشناسی ثابت شده که لبخند مصنوعی نیز میتواند احساسات مثبت را برانگیزد و روحیه شما را تقویت کند.
مراجع:
- nolisoli.ph
- yoyokulala.com
- www.shape.com
- hellogiggles.com
- health.clevelandclinic.org