پسوریازیس

خانه » بلاگ » بیماری های پوستی » پسوریازیس

پسوریازیس چیست؟

پسوریازیس یک بیماری پوستی است که منجر به ایجاد خارش، تغییر در رنگ پوست و ایجاد پلاک های فلس مانند می شود و متاسفانه فاقد درمان است. کلمه پسوریازیس منشأ یونانی دارد. این بیماری در گذشته نیز شیوع داشته است.

پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است که در آن دستگاه ایمنی بدن با ارسال سیگنال معیوب، پدیده رشد و تکثیر سلول پوست را تسریع کرده و فرایند تولید پوست جدید از 28 تا 30 روز به 3 تا 5 روز کاهش می یابد. این کاهش زمانی روند ساخت پوست جدید موجب می شود که پوست های قدیمی و به اصطلاح مرده که به طور معمول به سطح می آیند روی سطح خارجی پوست تجمع چندلایه کرده و حالت پوسته مانند ایجاد کنند. این قسمت ها قرمز است و پوشش نقره ای و فلس مانند روی آن است. لازم به ذکر است که بدانید پسوریازیس مسری نیست.

علل و منشا ایجاد پسوریازیس

از نظر علمی، رشد بی رویه لایه اپیدرم پوست منجر به ایجاد پسوریازیس می شود. این که چه عواملی می تواند این تکثیر سریع و غیرمعمول را ایجاد کند جای بحث زیادی دارد و تاکنون به طور قطعی ثابت نشده است.

برخی معتقدند این بیماری می تواند با آسیب جدی و ناگهانی به پوست مانند بریدگی ایجاد شود. دلیل این امر هم این است که در هنگام ترمیم زخم سرعت ساخت سلول های پوست افزایش می یابد و امکان دارد که این روند حتی بعد از ترمیم زخم نیز کند نشود. این بیماری زمینه ژنتیکی نیز دارد. آب و هوا نیز ممکن است بر ایجاد این بیماری نقش داشته باشد.

همانند سایر بیماری های خودایمنی در این بیماری خود سیستم دفاعی به بدن حمله می کند. در بیماری پسوریازیس سلول های سفید خون موسوم به سلول های T، پوست را همانند دشمن انگاشته و به آن حمله می‌کنند. معمولاً سلول های T وظیفه حمله به باکتری ها و عفونت ها را بر عهده دارند ولی در این مشکل ایمنی، آن ها پوست را هدف قرار داده و منجر به تکثیر چندلایه قرمز رنگ پوست می شوند.

منشأ ژنتیکی این بیماری می‌بایست در شخص بیمار مورد بررسی قرار بگیرد تا نوع پسوریازیس و نحوه پاسخ به درمان آن تشخیص داده شود.

علائم و نشانه های پسوریازیس

پسوریازیس در سنین مختلف وجود دارد از نوزاد گرفته تا سنین بالا. علائم و عوارض در اشخاص ممکن است به صورت متفاوت بروز کند. علایم رایج عبارتند از:

بخش های قرمزشده پوست با فلس های نقره ای
نقاط کوچک پوسته پوسته شده
پوست خشک و ترک خورده که می تواند منجر به خونریزی شود
خارش و سوزش در بعضی نقاط
ناخن تغییر شکل داده ( ضخیم یا برآمده)
مشکلات مفصلی

انواع پسوریازیس

پسوریازیس انواع مختلفی دارد ولی شکل رایج آن نوع پلاکی است.

پسوریازیس پلاکی: این نوع رایج ترین شکل پسوریازیس است به صورت پوست قرمز متورم با لایه نقره ای مانند روی سطحش که شکل پلاک دارد.
پسوریازیس خالدار: همانطور که از اسمش بر می آید این نوع پسوریازیس ضایعات خال مانند قرمز و متورم با تعداد بیشتر است.
پسوریازیس معکوس: این نوع پسوریازیس ضایعات قرمز با سطح صاف و براق است.
پسوریازیس پوسچولار: پسوریازیس پوسچولار شکل جوش چرکی دارد ولی در حقیقت عفونت نیست.
پسوریازیس آزیترودرمیک: این نوع پسوریازیس که از بقیه گونه ها خطرناک تر است، التهاب و قرمزی گسترده تری دارد.

نواحی درگیر پسوریازیس

پسوریازیس می تواند در اکثر نقاط بدن شکل بگیرد مانند ابرو، پلک، گوش، دهان، آرنج، لب ها، دست و پاها، ناخن، کمر، چین های پوست، پوست سر، بین بینی و دهان، پیشانی و اندام تناسلی.

تشخیص پسوریازیس

برای تشخیص پسویازیس نیازی به آزمایش خون نیست و به صورت بالینی قابل تشخیص است. همچنین برای تشخیص بهتر می توان از بیوپسی پوست در زیر میکروسکوپ بهره گرفت.

درمان پسوریازیس

پسوریازیس درمان قطعی ندارد ولی قابل کنترل است تا تشدید نشود. به صورت عمومی توصیه می شود تا از الکل، دخانیات، اضافه وزن و استرس اجتناب شود تا بیماری تحریک نشود. ولی این موارد پیشگیرانه هستند. برای بهبود نسبی باید چه راهکارهایی اتخاذ کرد؟

درمان موضعی

پسوریازیس خفیف معمولاً فقط با عوامل موضعی درمان می شود. اینکه کدام روش درمانی انتخاب شود ممکن است به محل بدن، میزان و شدت پسوریازیس بستگی داشته باشد.

نرم کننده ها
قطران ذغال سنگ فرآوری شده
دیترانول
اسید سالیسیلیک
آنالوگ ویتامین D (کلسیپوتریول)
پماد ترکیبی، ژل یا کف کلسیپوتریول / بتامتازون دیپروپیونات
یک مهار کننده کلسینورین (تاکرولیموس ، پیمکرولیموس)

فوتوتراپی

اکثر مراکز پسوریازیس فتوتراپی با اشعه ماورا بنفش را ارائه می دهند، که اغلب در ترکیب با عوامل موضعی یا سیستمیک است. انواع فتوتراپی شامل این موارد است

UVB با پهنای باند باریک
UVB با پهنای باند وسیع
فتوشیمی درمانی (PUVA)
فتوتراپی هدفمند

به غیر از نور ماوراء بنفش، تحقیقات اخیر[1] نشان داده اند که ترکیب نور مادون قرمز با ال ای دی های قرمز برای درمان یا کنترل بیماری پسوریازیس بسیار امیدوارکننده است.

همانطور که می دانید نور مادون قرمز به دلیل نفوذ کمتر، روی سطح پوست که مربوط به لایه اپیدرم است تأثیر می گذارد. رشد بیش از حد این لایه اپیدرم عامل بیماری پسوریازیس است.

پوشانه های ال ای دی با نور فروسرخ می توانند بیماری پسوریازیس را تا حدی کنترل کرده و با تحریک لایه اپیدرم، تولید کلاژن پوست را افزایش داده و به جوان سازی پوست کمک کنند.

خرید نیلای

درمان سیستمی

پسوریازیس متوسط تا شدید نیاز به درمان با یک عامل سیستمیک و یا فتوتراپی دارد. متداول ترین روش های درمانی عبارتند از:

متوترکسات
سیکلوسپورین
آسیترتین

سایر داروهایی که گاهی برای پسوریازیس استفاده می شود عبارتند از:

مایکوفنولات
آپرمیلاست
هیدروکسی اوره
آزاتیوپرین
مرکاپتوپورین-6

بهتر است از مصرف کورتیکواستروئیدهای سیستمیک به دلیل خطر تشدید ترک پسوریازیس و عوارض جانبی جلوگیری شود.

درمان بیولوژیکی

بیولوژیک ها یا درمان های هدفمند فقط به دلیل هزینه، به پسوریازیس شدید مقاوم در برابر درمان اختصاص دارد، زیرا عوارض جانبی با سایر عوامل سیستمیک مطلوب مقایسه می‌شود. این درمان شامل:

- مهارکننده های فاکتور نکروز تومور (آنتیTNFα ) اینفلیکسیماب ، آدلیومیماب و اتانرسپت
- آنتاگونیست وستکینوماب اینترلوکین (IL) -12/23
- آنتاگونیست های IL-17 مانند سکوکینوماب
- ایکسکیزوماب
- برودالوماب
- گوزلكوماب
- تیلدراکیزوماب
- ریسانکیزوماب
- بسیاری از آنتی بادی های مونوکلونال دیگر در درمان پسوریازیس تحت بررسی هستند.
- عوامل خوراکی که از طریق مسیرهای پروتئین کیناز کار می کنند نیز تحت بررسی هستند. چندین مهارکننده JAK (Janus kinase)در حال بررسی بیماری پسوریازیس هستند؛ از جمله توفاسیتینیب و مهار کننده TYK2 (تیروزین کیناز 2) و BMS-986165 که هر دو در مرحله III آزمایش پسوریازیس هستند.

[1] Ablon, Glynis. "Combination 830-nm and 633-nm light-emitting diode phototherapy shows promise in the treatment of recalcitrant psoriasis: preliminary findings." Photomedicine and laser surgery 28.1 (2010): 141-146.