آیا احساسات ما روی پوستمان اثرگذار است؟
آیا در محل کار استرس دارید و روز بعد با یک جوش قرمز بزرگ از خواب بیدار میشوید؟ ممکن است در ابتدا از شنیدن این موضوع شوکه شوید اما با خواندن این مقاله متوجه خواهید شد که احساسات و افکار شما بیش از آنچه فکر میکنید روی پوست شما تأثیرگذار است. میتوان گفت که پوست یکی از بزرگترین شاخصهای وضعیت روحی ماست. اگر خوشحال و آرام هستید، پوست شما تمایل دارد شفافیت خود را حفظ کند. اگر عصبی هستید یا استرس دارید پوست مستعد انواع ضایعات پوستی میشود.
متخصصان پوست به تازگی در حال بررسی اثر استرس، اضطراب اجتماعی، افسردگی و سایر مسائل روانشناختی روی ایجاد آکنه، پسوریازیس، اگزما، خارش، کهیر و … هستند. نتایج این بررسیها نشان داده که پوست میتواند تحت تأثیر عوامل روانی قرار گیرد. این اثر دوسویه است؛ بدین معنی که مشکلات پوستی قادرند استرس یا سایر اختلالات روانی را ایجاد کنند و از طرفی مشکلات روانی نیز موجب بدشکلی پوست شوند.
آیا حالتهای احساسی روی پوست من اثر میگذارد؟
اصطلاح «خنده بر هر درد بی درمان دواست» در حقیقت دارای اعتبار پزشکی است. مطالعات نشان میدهد که احساسات ما میتواند پیامدهای مثبت و منفی روی بدن داشته باشد و نیز بر ظاهر پوست تأثیر بگذارد. Doris Day استادیار بالینی پوست در دانشکده پزشکی دانشگاه نیویورک و نویسنده کتاب «لیفت صورت را فراموش کنید» میگوید: «من همیشه میگویم زندگی در ذهن شماست و خلق و خو و نگرش شما بیشترین تأثیر را روی ظاهر و برداشت دیگران از شما دارد.»
در ادامه به برخی از حالات روحی که روی پوست تأثیرگذار است میپردازیم:
استرس
از بین همه احساسات، استرس بزرگترین دشمن جوانی پوست شماست. استرس میتواند صورت شما را خیلی سریعتر از مرور زمان پیر کند؛ زیرا بزرگترین محرک، هورمون کورتیزول است که در زمان استرس آزادانه از طریق سیستم بدن شما جریان مییابد. در نتیجه رگهای خونی نازک میشوند، سلولهای جدید پوستی دیرتر شکل میگیرند و تجدید سلول به میزان نصف کاهش مییابد. این فرایند دقیقاً به معنی پیر شدن پوست است. از طرفی، هنگامی که استرس دارید ممکن است غذاهای متفاوتی نسبت به مواقع عادی بخورید، آب کمتری بنوشید و نیز کمتر به مراقبت پوست خود توجه کنید. کمبود آب بدن باعث میشود که چین و چروکها و خطوط ظریف پوست، بیشتر دیده شوند و نیز جوش زدن برای پوستهای مستعد آکنه اتفاق بیفتد. علت ایجاد جوش و آکنه، تولید بیش از حد سبوم در پوست به علت وجود استرس است. در نتیجه منافذ پوست بسته میشوند و صورت ملتهب میگردد. اضطراب میتواند موجب تعریق بیش از حد و بستن منافذ پوست نیز بشود. این اتفاق باعث ایجاد جوشهای سرسیاه روی صورت میشود.
در واقع فرایند به این صورت است که هنگامی که استرس دارید، غدد فوق کلیوی هورمونهایی از جمله کورتیزول، اپینفرین (معروف به آدرنالین) و مقدار کمی تستوسترون ترشح میکنند که باعث ایجاد واکنشهایی میشود. این واکنشها منجر به تولید بیش از حد چربی پوست (که تولید جوش و آکنه میکند)، کاهش ایمنی بدن (که بیماریهای پوستی همچون پسوریازیس ایجاد میکند) و افزایش خون در رگها (که باعث ایجاد پف زیر چشم میشود) می شود.
جالب است بدانید که اضطراب بر سیستم هضم شما نیز اثرگذار است. این موضوع به صورت غیر مستقیم پوست شما را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. زیرا بدن نمیتواند به درستی غذا را هضم و جذب کند و در نتیجه پوست شما درگیر تیرگی یا جوش میشود.
خشم و عصبانیت
خشم یا مشاجره با اطرافیان موجب چروک شدن پوست میشود. عصبانیت موجب انقباض عضلات صورت (اخم) میشود و این به مرور زمان چین و چروک را پدید میآورد. از طرفی عصبانیت بیش از حد بر خواب شما نیز تأثیرگذار است و میدانیم یکی از دلایل پیری پوست، عدم تنظیم خواب و نیز بی خوابی است.
جالب است بدانید که از سویی دیگر، عصبانیت موجب تسریع بهبود زخمهای پوستی میشود. در مطالعهای که در مجله Brain, Behavior, Immunity منتشر شد، محققان روی بازوی دو گروه شرکتکننده زخمی کوچک وارد کردند. زخم آن گروهی که در معرض عصبانیت بیشتری قرار گرفتند، زودتر بهبود یافت. علت این امر این است که پوست در هنگام عصبانیت بیشتر کلاژنسازی میکند! اما باید بدانید که اثرات اخم و تغییرات عضلات صورت هنگام عصبانیت، بسیار بیشتر است.
افسردگی
غم و اندوه مانند خشم به شدت روی صورت سنگینی میکند و میتواند چین و چروکهایی ناشی از اخمهای مکرر و جمع کردن صورت ایجاد کند. تحقیقات حاکی از این است که حالت چهره چنان تأثیر شدیدی روی پوست دارد که اگر توانایی اخم کردن نداشته باشید، درواقع غم و اندوه کمتری نیز احساس خواهید کرد! در یک تحقیق جدید، به پیشانی یک گروه از افرادی که تحت درمان افسردگی بودند، تزریق بوتاکس انجام شد. حدود 6 هفته بعد 47 درصد نتیجه بهتری نسبت به گروه دیگر در درمان افسردگی مشاهده شد که نشان میدهد عضلات صورت ما نه تنها حالتهای خلقی را بیان میکنند، که قادرند این حالتها را کنترل و تنظیم نیز بکنند.
افسردگی طولانی مدت اثرات مخربی روی پوست دارد، زیرا مواد شیمیایی مرتبط با این بیماری ممکن است از ترمیم التهاب در بدن جلوگیری کنند. این هورمونها روی خواب نیز تأثیر دارند که نتیجه آن چشمان پف کرده، صورت کسل و افزایش چین و چروک است.
افراد در هنگام غم و اندوه نسبت به پوست خود بی توجه میشوند. این موجب میشود با صورت آرایش شده بخوابند و منافذ پوستشان بسته بماند، از مرطوب کننده و آبرسان استفاده نکنند یا خواب ناکافی داشته باشند. به هم ریختن برنامه خواب موجب ترشح کورتیزول میشود و از بین رفتن طراوت پوست میشود.
خجالت
خجالت باعث میشود که به دلیل دریافت پیام توسط گیرندههای نوروپپتیدی در پوست، صورت سرخ شود. سیستم عصبی سمپاتیک درواقع میزان گرمای پوست شما را تعیین میکند که هنگام خجالت بیشتر است.
سرخ شدن به طور مکرر میتواند مقدمهای برای تورم مزمن رگهای خونی به نام روزاسه باشد. سرخ شدن بر اثر خجالت با گرگرفتگی که معمولاً بر اثر یک عامل خارجی مانند گرما یا غذای پر ادویه ایجاد میشود، متفاوت است.
ترس
هنگامی که احساس خطر میکنید (چه علت واقعی داشته باشد یا توهم باشد)، اولین واکنش مغز این است که به غدد فوق کلیوی سیگنال میدهد تا آدرنالین آزاد کنند. در نتیجه، سرعت ضربان قلب افزایش مییابد و خون بیشتری به عضلات بدن میرسد. آدرنالین مقداری از خون را نیز به پوست و صورت ارسال میکند و رگهای خونی پوست را منقبض میکند که در صورت زخم شدن، خونریزی را کنترل و محدود کند. این موضوع در صورت تکرار، اثرات مخربی روی پوست صورت دارد.
حیرت
وقتی از موضوعی تعجب میکنید و حیرتزده میشود، تمایل دارید که ابروهای خود را به سمت بالا ببرید. این حالت صورت، موجب ایجاد چین و چروک روی پیشانی شما میشود. اگر فرد به طور مداوم به انجام این عمل حتی هنگام صحبت عادی بپردازد، خطوط پیشانی با سرعت بیشتری پدیدار و پوست پیر میشود.
شادی و شفافیت پوست
آیا واقعاً خوشبختی یکی از رازهای پاکسازی و سلامت پوست است؟
اندورفین که به آن «هورمون شادی» نیز گفته میشود، هنگامی که احساس شادی میکنید در بدن تولید میشود. این هورمون به درمان مشکلات بدن و نیز ترمیم سریع پوست کمک زیادی میکند. به طور کلی یک فرد خوشبخت تمرکز بیشتری روی نظافت شخصی نیز دارد و سبک زندگی سالمی را حفظ میکند و اینها موجبات سلامت پوست را فراهم میکند.
چگونه احساسات منفی خود را کنترل کنم و از پوستم حفاظت کنم؟
برداشتن گامهایی برای مدیریت احساسات میتواند به رفع واکنشهای پوستی کمک کند. متداولترین احساس منفی که روزانه با آن روبرو هستیم، استرس است و یافتن راههایی برای جبران آن ضروری است. اگر استرس از بین نرود پوست به شدت و به سرعت آسیب میبیند.
1- ورزش یوگا
یوگا نقش زیادی در تنظیم ضربان قلب و آرامش دارد. برای کنترل اضطراب و عصبانیت خود، یوگا کنید.
2- ورزش
ورزش، به ویژه هنگامی که ناراحت، مضطرب و خسته هستید، یک روش عالی برای تولید اندورفین است. اندورفین موجب میشود که احساس خوشبختی و رضایت داشته باشید. حتماً تمرینی را پیدا کنید که واقعاً از آن لذت میبرید. به این ترتیب میتوانید به راحتی انرژی منفی خود را تخلیه کنید.
3- رژیم پوستی خوب
سعی کنید به پوست خود برسید. برای این کار از حمامهای ویژه، ماسک صورت و مصرف میوهها و سبزیجات تازه بهره ببرید.
4- صحبت با مشاور
بهتر است زمانهایی که احساس خستگی، افسردگی، ناراحتی و خشم میکنید، با یک مشاور در دسترس صحبت کنید تا احساسات منفی شما تخلیه شود. این کار از نظر روانی به شما کمک میکند و پوست شما را در برابر خطرات ناشی از مشکلات روانی، ایمن میکند.
5- آروماتراپی
طیف وسیعی از روغنهای اساسی دارای درجات مختلفی از خواص ضد میکروبی، ضد ویروسی، ضد قارچ و آنتیاکسیدانی هستند. “آروماتراپی” یا “رایحه درمانی” شامل ماساژ، برنامههای موضعی و استنشاق بوی مطبوع است. البته کاربرانِ این نوع روش ریلکسینگ، باید توجه داشته باشند که در صورت استفاده غلط ممکن است عوارضی داشته باشد. بنابراین برای استفاده از خدمات آروماتراپی حتماً به کلینیکهای معتبر مراجعه کنید.
6- طب سوزنی
امروزه ثابت شده که طب سوزنی موجب ترشح سروتونین میشود که به تقویت روحیه و تعادل سیستم عصبی کمک میکند. برای حفظ آرامش هر چهار تا شش هفته یک بار طب سوزنی مجاز را انجام دهید.
7- هیپنوتیزم
هیپنوتیزم، یک مداخله ایمن و حرفهای روانی است که اثرات درمانی بسیاری دارد. هنگامی که هیپنوتیزم میشوید، درمانگر به شما کمک میکند که وارد حالت بسیار آرام (حالت ترنس) شوید. در این حالت افکار و احساسات منفی خود را کمتر حس میکنید. هیپنوتیزم درواقع ذهن آگاهانه شما را آرام میکند. بنابراین میتوانید به آنچه به عنوان ذهن ناخودآگاه شناخته میشود (خاطرات و افکار قدیمی) دسترسی پیدا کنید. این روش در کاهش اضطراب، افسردگی، مشکلات خواب، فوبیا و … بسیار مؤثر است.
8- مدیتیشن
مدیتیشن میتواند به آرامش فرد برای جلوگیری از مشکلات روانی و در ادامه مشکلات پوستی کمک میکند. گرچه این روش هزاران سال قدمت دارد، اما تحقیقات در مورد فواید آن بر سلامتی نسبتاً جدید و امیدوارکننده است. مدیتیشن برای تسکین اضطراب، درد و افسردگی مفید است.
مراجع: