عوارض سوزن تزریق فیلرها روی پوست
در سال 2018، تزریق سم بوتولینوم (botulinum toxin) و اسید هیالورونیک (hyaluronic acid or HA)، دو عمل زیبایی غیرجراحی رایج در ایالات متحده بودند. در این مطلب به طور مختصر به عوارض پوستی سوزن در تزریق بوتاکس و پرکنندههای تزریقی پرداخته میشود.
- درد پس از بوتاکس: درد معمولاً به عنوان عوارض سوراخهای متعدد سوزن تزریق ایجاد میشود. ممکن است در حین تزریق فیلر یا پس از گذشت چند ساعت از تزریق، درد شدیدی در طول مسیر عروقی ایجاد شود. این درد نشاندهنده عارضه عروقی است. بنابراین اقدامات لازم باید انجام شود. با رعایت نکات زیر میتوان این درد را به حداقل رساند:
- آهسته وارد کردن سوزن با نازکترین قطر ممکن
- استفاده از سوزنهای بلند برای کاهش نیش سوزن
- بیحسی با یخ
- گرم کردن پرکننده تا دمای بدن
- کبودی، هماتوم (hematomas)، اکیموز (ecchymoses) در اثر تزریق فیلر: کبودی، هماتوم و اکیموز ممکن است به دلیل تیزی سوزن (needle pricks) و خونریزی از پوست ایجاد شود. این عارضهها در بیمارانی که داروهای ضدانعقاد یا الکل مصرف میکنند، بیشتر دیده میشود.
عوارض ذکر شده را میتوان با فشار محکم در محل تزریق سوزن به حداقل رساند. همچنین برای کاهش عوارض، مصرف موارد زیر را یک هفته قبل از عمل متوقف کنید:- داروهای ضد انعقاد
- مکملهایی از جمله جینکو بیلوبا (ginkgo biloba)، ویتامین E(vitamin E)، اسیدهای چرب امگا 3 (omega-3)
- خار مریم
- الکل
- قارچ
- درد پس از بوتاکس: درد معمولاً به عنوان عوارض سوراخهای متعدد سوزن تزریق ایجاد میشود. ممکن است در حین تزریق فیلر یا پس از گذشت چند ساعت از تزریق، درد شدیدی در طول مسیر عروقی ایجاد شود. این درد نشاندهنده عارضه عروقی است. بنابراین اقدامات لازم باید انجام شود. با رعایت نکات زیر میتوان این درد را به حداقل رساند:
همچنین استفاده از موارد زیر برای کاهش بروز اکیموز مفید است:
- آرنیکا (arnica)
- ویتامین K موضعی
- بروملین (bromelain)
در برخی شرایط نیز نور پالسی شدید و لیزر عروقی برای درمان کبودیهای پس از تزریق استفاده شده است.
- عوارض عروقی در پی تزریق فیلر: عوارض عروقی در نتیجه تزریق ناخواسته مواد پرکننده به شریان رخ میدهد. این عارضه میتواند منجر به آسیب جدی به شکل نکروز پوستی (cutaneous necrosis)، کوری یا سکته شود. نکروز پوستی همچنین میتواند در نتیجه مواد اضافی که باعث فشردهسازی عروق خارجی میشوند، ایجاد شود. در نتیجه خونرسانی کاهش مییابد. این امر منجر به تشکیل اسکار میشود. تزریق داخل شریانی میتواند باعث انسداد مکانیکی (mechanical) و آسیب سلولهای اندوتلیال (endothelial) شود. این امر نیز منجر به تغییرات ایسکمیک (ischemic) در پوست میشود. محلهای شایع نکروز گزارششده پس از تزریق فیلر عبارتند از:
- گلابلا
- پرههای بینی- آلا (ala)-
- ناحیه NLF
ایسکمی (ischemia) معمولاً با تغییر رنگ تیره و سپس نکروز پوست همراه است. با درک صحیح آناتومی و تکنیک مناسب تزریق میتوان از عوارض عروقی جلوگیری نمود. از این رو رعایت نکات زیر الزامی است:
- قبل از هر تزریق میبایست آسپیراسیون (Aspiration) انجام شود.
- فیلر باید به آرامی تزریق شود.
- فیلر در دو یا چند جلسه درمانی و با حجم کم تزریق شود.
تشخیص زودهنگام نکروز پوستی و اقدام سریع نیز الزامی است. بلانچ (blanching) بدون درد در طول عمل و ایجاد درد شدید به دنبال آن اولین علامت نکروز تزریقی است. در موارد مشکوک به تزریق داخل عروقی، باید مراحل زیر را انجام داد:
- بلافاصله عمل را متوقف کنید.
- ناحیه مورد نظر را به آرامی ماساژ دهید.
- باید از کمپرس گرم استفاده کنید.
- خمیر نیتروگلیسیرین (nitroglycerin) موضعی را میتوان برای اتساع عروق استفاده کرد.
- استفاده از آسپرین (Aspirin)، هپارین (heparin) با وزن مولکولی کم و پروستاگلاندینهای (prostaglandins) داخل وریدی همگی توصیه میشوند.
- پروتکل هیالورونیداز پالسشده با دوز بالا، روشی ساده، ایمن و موفق برای مدیریت عوارض عروقی پرکنندههای HA است. دوز آن به مقدار بافتهایی که تحت تأثیر نامطلوب قرار گرفتهاند، بستگی دارد.
- در صورت نابینایی باید فوراً مشاوره چشم پزشکی، ماساژ چشم و تزریق رتروبولبار (retrobulbar) هیالورونیداز انجام شود.
- در موارد نکروز پوستی، موارد زیر برای به حداقل رساندن جای زخم توصیه میشود.
- مراقبت مناسب از زخم
- مصرف آنتیبیوتیک (antibiotics)
اگر جای زخم باقی بماند، ممکن است با درم ابریژن سبک، جراحی اصلاح اسکار یا پرکننده پوستی درمان شود.
عوارض سوزن روی پوست در میکرونیدلینگ
مانند همه روشهای زیبایی، میکرونیدلینگ نیز بدون خطر نیست. ممکن است در چند روز اول پس از عمل متوجه سوزش و قرمزی پوست شوید. این عوارض یک پاسخ طبیعی به آسیب های کوچکی است که توسط سوزنها روی پوست ایجاد میشود.
عوارض عروقی تزریق پرکنندههای پوستی
همانگونه که در بخش پیشین ذکر شد، عوارض عروقی زمانی رخ میدهد که فیلر پوستی وارد شریان یا ورید میشود. اختلال عروقی از آغاز استفاده از تزریقات آرایشی در اوایل دهه 1900 مشاهده شده است. در دهه گذشته توجه زیادی به این پیامد بالقوه و یافتن بهترین روش برای جلوگیری از آن متمرکز شده است.
برای این منظور، میکروکانولای منعطف و با انتهای صاف به عنوان جایگزین ایمنتر برای سوزن هایپودرمیک (hypodermic)، پیشنهاد و پذیرفته شده است. کلمه «کانولا» از لاتین به معنای «نی کوچک» آمده است. در اصل، کانولا یک لوله انعطافپذیر است که برای تزریق یا خارج کردن مایع از مجرا یا رگ استفاده میشود. بیش از صد سال است که از کانولا برای کاربردهای مختلف در پزشکی (اغلب برای درمان داخل وریدی) استفاده میشود. عرض لومن (lumen) داخلی یا حفره یک کانول، تابعی از ضخامت دیواره بوده که در هر برند متفاوت است. در ادامه به بررسی دقیقتر انواع کانولا میپردازیم.
تنوع میکروکانولا
از اوایل قرن گذشته، کانولهای با انتهای بلانت برای انتقال چربی به زیر پوست جهت حجمدهی، مورد استفاده قرار میگرفتند. سپس کانولهای بسیار کوچکتری در اوایل این دهه در دسترس قرار گرفت. این کانولها راه را برای استفاده داخل پوستی با پرکنندههای بافت نرم مانند اسید هیالورونیک هموار کرد. نوک استاندارد کانولها شامل ترکیبات مشابه اما غیریکسان زیر است:
- کربن (carbon)
- منگنز (manganese)
- فسفر (phosphorus,)
- گوگرد (sulfur)
- سیلیکون (silicon)
- کروم (chromium)
- نیکل (nickel)
شکل نوک کانولا به صورت بیضی، گرد یا ذوزنقهای گرد است. انعطافپذیری کانولا نتیجه ترکیبات متناسب است. مطالعات نشان میدهد که انعطافپذیری در بین کانولها میتواند تا ضریب دو متفاوت باشد. برای اندازهگیری قطر خارجی یک کانول از واحد گیج (Gauge) استفاده میکنند که اغلب Gauge یا G نامیده میشود. گیج مقیاسی است که در سطح بینالمللی برای اندازه سوزنها استفاده میشود. تحقیقات نشان میدهد که کانولهای گیج کوچکتر برای نفوذ به عروق، به نیرویی مشابه با سوزن گیج معادل نیاز دارند.
نحوه عملکرد کانولها
کانولها به طور عمدی، بدون لبه برش طراحی شدهاند. همچنین قبل از وارد شدن به بافت نرم به یک دریچه نیاز دارند. یک سوزن پایلوت (pilot) برای نفوذ اولیه پوست استفاده میشود. در حالت ایدهآل، سوزن پیلوت باید اندازهای بزرگتر از کانول داشته باشد. به عنوان مثال برای شکافتن پوست، یک سوزن گیج 23 برای وارد کردن یک کانول گیج 25 استفاده میشود. سوزن پایلوت در زاویه 30 تا 45 درجه به پوست وارد میشود. این سوزن در مسیر کانول مورد نظر هدایت میشود. عمق وارد کردن سوزن باید حداقل به اندازه طول اُریب باشد. اما نه آنقدر عمیق که باعث آسیب و خونریزی غیر ضروری شود. چرخش 360 درجه سوزن برای اطمینان از باز بودن دسترسی لازم است. سوزن باید چند لحظه قبل از برداشتن، در پوست باقی بماند. بنابراین یک کانال صاف ایجاد کرده تا عبور کانولا را به راحتی امکانپذیر کند.
مقایسه ایمنی تزریق پرکننده پوست با کانولا (cannula) و سوزن
درمان موفقیتآمیز پرکننده بافت نرم بر اساس انتخاب مناسب بیمار، ویژگیهای محصول تزریقی، دقت در محل قرارگیری فیلر و درجه زیبایی است. اما از دیدگاه پزشک، نگرانی اصلی همیشه ایمنی است. علاقه و استفاده از میکروکانولاها از زمان معرفی آنها در سال 2008 افزایش یافته است. عقیده غالب این بود که به دلیل انتهای نازک کانولها، در هنگام تزریق پرکنندههای پوستی، از سوزن ایمنتر هستند. این نتیجهگیری که خطر تزریق ناخواسته عروقی را میتوان بدون لبه اصلی تیز حذف کرد، یک باور عمومی و یک فرض آزمایشنشده بود. بعدها شواهدی بر خلاف این فرض گزارش و مشخص شد که کانولها واقعاً قادر به نفوذ عروقی هستند. در نتیجه منجر به حوادث انسدادی و آمبولی خطرناک میشوند. متأسفانه، بسیاری از پزشکان امروزی از این یافتهها بی اطلاع و معتقدند که حوادث عروقی با کانول قابل اجتناب هستند. البته میکروکانولاها دارای ویژگیهای زیادی هستند که آنها را مطلوب میکند. اما بدون خطر نیستند.
با این وجود در طول دهه گذشته در تزریق فیلرها، میکروکانولا (microcannula) با نوک بلانت (blunt)- گرد – در بین پزشکان و بیماران به طور یکسان محبوبیت پیدا کرده است. رضایت بیماران به دلایل زیر است:
- کاهش تعداد محلهای سوراخ سوزن
- افزایش راحتی
- کاهش خونریزی و کبودی
بدون شک میکروکانولاها مزایای فنی نسبت به سوزنهای سنتی دارند. توانایی تزریق رزوههای گسترده و چند جهته و همچنین تزریق مقدار کمی از پرکننده با قرار دادن سوزن کمتر نیز یک مزیت متمایز است. اما اگر ایمنی به عنوان ناتوانی در نفوذ به عروق تعریف شود، کانولهای گیج 27 و کوچکتر، از سوزنهای گیج معادل برتری ندارند. برخی پزشکان معتقدند سوزنها برای تزریق مطلوبتر از کانول هستند. به عنوان مثال، در مناطقی که نیاز به تزریق دقیق در حجمهای کوچک دارند، مانند سوراخهای دهانی و لبها، از سوزن استفاده میکنند.
ال ای دی تراپی، روشی برای رهایی از عوارض و خطرات سوزن و کانولا در روشهای تزریقی
با توجه به عوارض ذکر شده ناشی از سوزن و کانولا در روشهای تزریقی غیرجراحی، بهتر است از روشی کمتهاجمی مانند نوردرمانی برای جوانسازی پوست صورت استفاده کرد. ماسک نوری جوانساز نیلای محصولی است که از فناوری نور کمتوان در این جهت بهره برده است. در ماسک جوانسازی نیلای از نورهایی استفاده شده که به صورت کاملاً بی خطر و بدون عوارض به پوست تابیده و باعث تحریک کلاژنسازی در پوست میشوند. نیلای محصولی با کاربری خانگیست که برای اولین بار در ایران تولیده شده است. برای کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.
مراجع:
- saveface.co.uk
- okanaganhealthsurgical.ca
- plasticsurgery.org.au
- Plastic Surgery and Cosmetic Procedures: Facial Injection Procedures , Tam T Nguyen 1, 2020 Oct;497:11-17.
- medicalnewstoday.com
- healthline.com
- Beware What You Inject: Complications of Injectables—Dermal Fillers, Maya Vedamurthy, 2018 Apr-Jun; 11(2): 60–66.
- dentistrytoday.com
- reviveskintherapy.com
- radiopaedia.org