چرا چهره خود را ایده‌آل نمیدانیم؟
شخصی که در سیدنی استرالیا زیباست احتمالاً در نیجریه آفریقا زیبا انگاشته نمی‌شود. در هنگام بررسی استانداردهای زیبایی در دنیای امروز، ابتدا باید کشف کنیم که زیبایی واقعی و معیار آن چیست؟
تعریف زیبایی
زیبایی را می‌توان به عنوان یک تجربه ادراکی تعریف کرد که صرفاً با دیدن چیزی به شما لذت، رضایت یا معنی می‌دهد. با این تعریف، یک شخص، مکان، شیء، ایده یا چیزهای دیگر می‌توانند زیبا باشند. آن چیز زیبا به خاطر کمالش (مطابق معیارهای ما) مورد تحسین قرار می‌گیرد یا چیزی را تعریف می‌کند که به عنوان یک هنجار فرهنگی زیبا معرفی می‌شود.
تغییر معیارهای زیبایی در طول زمان
معیارهای زیبایی قطعاً در طول زمان تغییر کرده است. برای مثال در گذشته زنان چاق مورد توجه بوده‌اند؛ چرا که زمخت بودن نشانه‌ای از توانایی باروری و تولید مثل بود. اما اکنون دیگر چاقی مد نیست. یا اینکه به یاد داریم در چند دهه گذشته ابروهای قیطانی و نازک شده به شدت زیبا محسوب می‌شد، اما امروزه کمتر کسی ابروهایش را نازک می‌کند!
استانداردهای زیبایی امروزی می‌گوید که از زنان انتظار می‌رود در زندگی روزمره خود آرایش کنند، در باشگاه بدنسازی تمرین کنند، کمرباریک باشند، جوان بمانند و … . این روند تحت تأثیر تاریخ و تحولات تکنولوژیکی نیز قرار دارد. در دهه 1950، استفاده از مواد آرایشی بیشتر، مانند خط چشم و رژگونه آغاز شد. این اتفاق درست زمانی بود که فیلم‌های رنگی محبوب می‌شدند و زنان شروع به کپیبرداری از این چهره‌های نمایشی می‌کردند. از آن زمان به بعد، آرایش قسمت بزرگی از زندگی بسیاری از زنان است. در حقیقت، ارزش صنعت آرایشی جهانی در سال 2020 حدود 640 میلیارد دلار است.
موج تبلیغ زیبایی در رسانه‌ها
رسانه، وسیله اصلی برای انتقال و تقویت اعتقادات و ارزش‌های فرهنگی است و گرچه ممکن است در تعیین استانداردهای جذابیت جسمی مسئولیت انحصاری نداشته باشد، اما گریز از تماس مکرر با این تصاویر و نوع نگرش را تقریباً غیرممکن می‌سازد. روند معمول استانداردهای زیبایی غیر واقعی، یکی از بزرگ‌ترین جنبه‌های تاریک رسانه‌های اجتماعی است.
مصرف‌گرایی و تجارت تعریف می‌کند که چه چیزی زیباست. زنان و مردان خود را گرفتار می‌کنند و مشتاقانه خود را در دریای یک تعصب ساخته شده توسط هنجارهای اجتماعی جامعه امروز قرار می‌دهند. این موضوع در آسیا به دلیل داشتن جامعه مردسالار، مصرف‌گرایی و بازار بزرگ لوازم آرایش، پررنگ‌تر از سایر نقاط جهان است و زنان تابع آنچه جامعه به عنوان زیبایی تعریف می‌کند هستند. برای مثال رسانه‌ها به زنان القا می‌کنند که لاغر بودن خوب است، حتی اگر به سلامتی فرد آسیب بزند. محققان دریافتند که در این شرایط، بی‌اشتهایی و پرخوری عصبی در نتیجه نارضایتی فرد از ظاهر خودش اتفاق می‌افتد. بسیاری از افراد دچار مشکلات بهداشت روانی و هویت می‌شوند. در این بین، زنان بیشتر تحت فشار داشتن یک بدن ایده‌آل قرار دارند و معتقدند جامعه انتظار دارد که آن‌ها بیش از مردان از استانداردهای زیبایی پیروی کنند.
مطابق آمار، افراد در آمریکا سالانه در معرض 25000 تبلیغ زیبایی قرار می‌گیرند. حتی گزارش شده که اکثر قلدری‌ها در مدرسه به تصویر جسمی افراد مربوط می‌شود؛ برای مثال طعنه زدن در مورد اضافه وزن. این موضوع در تمام دنیا کمابیش وجود دارد. دختران تایلندی و هندی برای سفید کردن پوست خود تلاش زیادی می‌کنند؛ چرا که جامعه به آن‌ها می‌گوید که پوست تیره زیبا نیست. بازارهای آزاد در این کشورها مملو از انواع محصولات سفیدکننده پوست است تا آن‌ها خود را شبیه زنان غربی کنند. تزریق بوتاکس، افزایش حجم سینه و جراحی زیبایی بینی از جمله کارهای معمول برای بهبود ظاهر است که در سراسر دنیا رایج است.
چرا من مثل جنیفرلوپز زیبا و جوان نیستم؟
با شدت گرفتن «توجه به خود» در دنیا، استانداردهای زیبایی قرن بیست و یکم با کلیشه‌های منفی برای مردان و زنان پر شده است که منجر به افسردگی، تصویر منفی از خود و حتی اضطراب می‌شود. امروزه در باب زیبایی، فشار زیادی به مردم وارد شده است. زیرا بت‌های این صنعت همگی فوتوشاپ شده هستند. اما بیشتر مردم ظاهر را باور دارند و به دنبال راهی هستند که به هر قیمتی چنین زیبایی را به دست آورند. طی 25 سال گذشته، فناوری فوتوشاپ چنان پیشرفته شده که گاهی تشخیص اینکه در عکس استفاده شده بسیار دشوار است و این موضوع باعث ایجاد استانداردهای غیرواقعی برای زنان و مردان می‌شود.
عروسک‌های باربی، مانکن‌های تبلیغاتی پوشاک، مبلغین انواع لوازم آرایش و … تنها تعدادی از نمایش‌های مرد و زن ایده‌آل در جامعه امروز هستند. این روزها، زیبایی را به اندازه دور کمر، عضلات بزرگ، شکم صاف، داشتن سیکس پک، پوست برنزه، لب‌هاو سینه برجسته و … نسبت می‌دهند. گویی صنعت مد و زیبایی در حال پوشاندن این اصل که «زیبایی واقعی از درون نشأت می‌گیرد» است.
تصویر افراد از خود
اختلال تصویر بدن در ذهن یک بیماری روانی شایع است. این موضوع در بین نوجوانان ممکن است حتی به خودکشی نیز منجر شود. افسردگی‌های پیش از اقدام به خودکشی نیز معمولاً توسط والدین تشخیص داده نمی‌شود و آن‌ها تصور می‌کنند که فرزندشان تنها کمی بدخلق شده است! در موارد دیگر ممکن است نوجوانان به مواد مخدر یا الکل روی بیاورند.
بسیار مهم است که به یاد داشته باشیم که این معیارهای غیرواقعی ریشه تجاری دارد. آن‌ها با تبلیغات خود باعث می‌شوند که شما نسبت به آنچه که هستید احساس بدی داشته باشید تا محصولاتشان را بخرید و تا زمانی که محصولی در این زمینه موجود باشد این استانداردسازی زیبایی وجود دارد.
الگوها چگونه می‌توانند به کم کردن اثرات سوء تبلیغات زیبایی کمک کنند؟
متأسفانه امروزه با گسترش تبلیغات مد و زیبایی در شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام، فیسبوک، تیک‌تاک، یوتیوب و … نمی‌توانیم از تبلیغات تجاری، مجلات زیبایی و فروشگاه‌های آرایشی فرار کنیم اما می‌توانیم زیبایی درونی واقعی را آموزش دهیم تا مسائل روانشناختی مانند افسردگی و اضطراب برای افراد در بزرگسالی رخ ندهد.
والدین، معلمان و الگوهای بزرگسال باید در آموزش اعتماد به نفس و خصوصیات زیبایی واقعی به کودکان و نوجوانان نقش ایفا کنند. هر روز به فرزندان خود بگویید که بسیار زیبا هستند. آرایش، رنگ مو و درمان‌های پوستی را در سنین پایین برای آن‌ها منع کنید تا تصویرسازی درستی از خود در سنین بالاتر داشته باشند.
معیارهای درست زیبایی
می‌دانیم که زیبایی از یک مکان به مکان دیگر با توجه به فرهنگ و هنجارهای منطقه متفاوت است. علاوه بر این، اعتماد به نفس، اعتقاد و پذیرش خودمان هر آن گونه که هستیم از همه چیز مهمتر است. اعتماد به نفس را می‌توان پرورش داد. اجازه ندهید که نظرات جامعه درباره اینکه چه کسی یا چه چیزی باید به نظر برسید، عزت نفس شما را تحت‌الشعاع قرار بدهد. همه ما بهترین خودمان هستیم و باید خود را بپذیریم.
پیشتر در این باره صحبت کردیم که معیار اصیل و اصلی زیبایی، زیبایی باطن افراد است. سعی کنید مردان و زنانی هوشمند باشید. چرا که جذابیت ظاهری به سرعت برای افرادی که جذب آن می‌شوند عادی می‌گردد، اما هوشمندی و همگامی با پارتنرتان، هیچ‌گاه عادی نمی‌شود.
از طرفی، نمی‌توانیم کتمان کنیم که در نگاه اول، همه ما مجذوب چهره‌های زیبا می‌شویم و دوست داریم به آن‌ها نگاه کنیم. شاید حتی آرزو کنیم که جای یکی از آن‌ها باشیم. بسیاری از محققان روی معیارهای زیبایی و آنچه افراد به عنوان انسان زیبا مجسم می‌کنند، تحقیق کرده‌اند. مواردی که در همه معیارها مشترک است، پوست خوب، تقارن، چشمان درشت، دندان‌های سفید، بینی متناسب و البته چهره بی عیب و نقص است. در این میان می‌توان مهمترین معیار را داشتن پوست خوب عنوان کرد. حتی بهترین ساختار صورت نیز ممکن است در صورت داشتن پوستِ دارای نقص، نامتعادل به نظر برسد.
پوست من گرانبهاترین لباسم است.
پوست بی عیب و نقص (شفاف و درخشان)، جهانی‌ترین ویژگی انسان برای تبلیغ سلامتی، رفاه و باروری است. در تلاش برای دستیابی به پوستی کامل، افراد در هر سنی دائماً در جستجوی بهترین محصولات مراقبت از پوست در داروخانه‌ها، فروشگاه‌ها و سایت‌ها هستند. در این بازار آشفته، مصرف‌کنندگان با یک پارادوکس انتخابی روبرو هستند. آن‌ها نمی‌دانند که باید گران‌ترین محصولات را برای حصول بهترین نتیجه خریداری کنند، پیشنهاد پزشک و مشاور پوست را بپذیرند و یا آن محصولی را بخرند که دوستان و آشنایانشان به آن‌ها توصیه می‌کنند.
در یک نظرسنجی در سال 2015 گزارش شد که مصرف‌کنندگان تصور می‌کنند عواملی مانند پاکسازی منظم صورت، سبک زندگی، قرار نگرفتن در معرض آفتاب مستقیم، رژیم غذایی سالم و رعایت رژیم روزانه پوست نسبت به مراجعه به یک متخصص پوست و درمان‌های حرفه‌ای، نقش مهمتری در بهبود کیفیت پوست دارند. این تصور کاملاً درست است. عواملی پیری بیرونی مانند اشعه ماورابنفش خورشید، مسائل استرس‌زا، آلودگی، سیگار، عدم خواب کافی و سایر عواملی که ذکر شد 80 درصد نقش دارند. در حالی که پیری ذاتی، سلامت کلی فرد و تمایل به ایجاد بیماری‌های پوستی مانند آکنه، روزاسه و اگزما فقط 20 درصد را تشکیل می‌دهد.
پوست ناسالم و ارتباط آن با زیبایی افراد
شاید در یک دنیای بهتر، زیبایی نباید معیاری برای قضاوت افراد باشد، اما متأسفانه در جهان ما، یکی از ارزشمندترین دارایی‌های هر فرد است. بهترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که از پوست خود در برابر آفتاب‌سوختگی، پیر شدن و سایر عوامل مخرب محافظت کنیم و در صورت مشاهده هرگونه مشکل پوستی از یک متخصص پوست و مو مشاوره بگیریم.
بسیاری از بیماری‌های پوستی وجود دارند که در دورانی از زندگی به طور طبیعی ظاهر می‌شوند اما اعتقادات بیشتر مردم درباره پوست و سلامتی ممکن است باعث ناراحتی افراد مبتلا شود. به عنوان مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
کلوزما، بیماری رنگدانه‌ای صورت که اغلب در دوران بارداری اتفاق می‌افتد. تلانژکتازی، مویرگ‌های شکسته که در ران بسیاری از زنان با افزایش سن ایجاد می‌شود. درماتوز پاپولوسانگرا، رنگدانه‌های قهوه‌ای رنگ است که در گونه‌های فوقانی در افراد با نژاد آسیایی یا آفریقایی تجمع می‌یابد. و یا نوجوانان مبتلا به آکنه که علائم پوستی آن‌ها موجب می‌شود که گوشه‌گیر و افسرده شوند. در واقع صدها بیماری پوستی وجود دارد که می‌تواند ظاهر پوست را تغییر دهد. به همه این تغییرات ناخواسته، پیر شدن پوست و آفتاب‌سوختگی را نیز اضافه کنید.
پیر شدن پوست شامل نازک شدن، آتروفی، ایجاد خطوط ریز، خشکی، ضخیم شدن لایه شاخی پوست، ایجاد رنگدانه‌های قهوه‌ای، تیرگی، سستی پوست، سفت شدن فیبرهای کلاژن پوست، از بین رفتن خاصیت الاستیسیته و نازک شدن اپیدرم است. تولید کلاژن به طور متوسط در سن 80 سالگی، 68 درصد کاهش می‌یابد. برای جلوگیری از این اتفاقات مردم هزینه‌‌های زیادی را صرف به دست آوردن ظاهر جوان خود می‌کنند. فروش محصولات مراقبت از پوست، بیش از 36 درصد بازار لوازم آرایشی سراسر جهان را داراست.
مراقبت از پوست
ما برای پنهان کردن کک و مک، لکه‌های پوستی، مویرگ‌های شکسته، جوش و چین و چروک از انواع روش‌های خانگی و کلینیکی استفاده می‌کنیم. مراقبت از پوست می‌تواند به طور مستقیم بر سلامت کلی شما تأثیر بگذارد. پوست شما به عنوان یک محافظ عمل می‌کند و بیشتر در برابر عناصر خارجی آسیب‌پذیر است و بیش از آنچه فکر می‌کنید در برابر عناصر خارجی آسیب‌پذیر است. پیشنهاد می‌گردد که کارهای زیر را برای اطمینان از داشتن پوست سالم انجام دهید:
- به طور منظم روزانه دو بار پوست خود را تمیز کنید.
- اگر پوست چرب دارید، پس از تمیز کردن از تونر استفاده کنید و اگر پوست خشک دارید از مرطوب‌کننده استفاده کنید.
- برای از بین بردن سلول‌های مرده پوست و روشن شدن رنگ آن، لایه‌برداری منظم را فراموش نکنید.
- از پوست خود در برابر آفتاب محافظت کنید.
- علاوه بر یک برنامه روزمره مراقبت از پوست، هرگونه تغییر در رنگ پوست یا ایجاد ناهنجاری را به چشم یک علامت ببینید و پزشک متخصص پوست را در جریان بگذارید.
- محصولات زیادی وجود دارند که برای جوانسازی، درمان سلولیت، درمان جوش و … ارائه می‌شوند. سعی کنید اسیر دست بازار این محصولات و خدمات نشوید و قبل از هرگونه خرید، تحقیق کنید.
مراجع: