ویتیلیگو

ویتیلیگو نوعی اختلال مزمن (طولانی مدت) است که باعث از بین رفتن رنگدانه یا بروز لکه‌های سفید روی پوست می‌شود. این اتفاق زمانی می‌افتد که ملانوسیت‌ها (سلول‌های پوستی که رنگدانه ایجاد می‌کنند) مورد حمله قرار گرفته و از بین می‌روند. این امر سبب می‌شود که پوست به رنگ سفید شیری در بیاید.

ویتیلیگو دو نوع دارد:

ویتیلیگو غیر قطعه‌ای یا عمومی که رایج‌ترین نوع ویتیلیگو است. این بیماری بدین شکل ظاهر می‌شود که لکه‌های سفید به طور متقارن در هر دو طرف بدن مانند دو دست یا هر دو زانو ظاهر شوند. این نوع ویتیلیگو می‌تواند به سرعت رنگ یا رنگدانه پوست را از بین ببرد و تمایل به پوشاندن ناحیه وسیعی از بدن دارد.

ویتیلیگو قطعه‌ای بسیار کمتر مشاهده می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که لکه‌های سفید فقط در یک قسمت یا یک طرف بدن مانند پا، یک طرف صورت یا بازو ظاهر شوند. این نوع ویتیلیگو اغلب از سنین پایین شروع می‌شود و حدود 1 تا 2 سال پیشرفت می‌کند و معمولاً بعد از این مدت متوقف می‌شود.

علت ویتیلیگو ناشناخته است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که ویتیلیگو ممکن است یک بیماری خود ایمنی باشد. سیستم خود ایمنی برای مقابله و دفاع از بدن در برابر ویروس‌ها، باکتری‌ها و عفونت‌ها در سراسر بدن شما فعالند. در افراد مبتلا به بیماری‌های خود ایمنی، سلول‌های ایمنی به طور اشتباه به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کنند. افراد مبتلا به ویتیلیگو ممکن است به سایر اختلالات خود ایمنی نیز مبتلا گردند. هیچ درمانی برای ویتیلیگو وجود ندارد؛ اما درمان روش‌های کنترل می‌تواند به یکنواختی رنگ پوست کمک کند.

چه کسی به ویتیلیگو مبتلا می‌شود؟

هر کسی می‌تواند به ویتیلیگو مبتلا شود و در هر سنی ممکن است ایجاد شود. با این حال، برای بسیاری از افراد مبتلا به ویتیلیگو، لکه‌های سفید قبل از 20 سالگی ظاهر می‌شوند و می‌توانند از اوایل کودکی شروع شوند.

به نظر می‌رسد که ویتیلیگو در افرادی که سابقه خانوادگی این اختلال را دارند یا مبتلا به بیماری‌های خودایمنی خاصی هستند، بیشتر شایع است:

• بیماری آدیسون
• کم خونی شدید
• پسوریازیس
• روماتیسم مفصلی
• لوپوس اریتماتوی سیستمیک
• بیماری تیروئید
• دیابت نوع 1

علائم ویتیلیگو

علامت اصلی ویتیلیگو از بین رفتن رنگ طبیعی یا رنگدانه است که به آن رنگ رفتگی می‌گویند. تکه‌های رنگ‌آمیزی شده می‌توانند در هر نقطه از بدن ظاهر شوند و بر روی موارد زیر نیز تأثیر بگذارند:

• پوست. که روی آن لکه‌هایی به رنگ سفید شیری ایجاد می‌شود، معمولاً روی دست، پا، بازوها و صورت است.
• مو. ممکن است در مناطقی از پوست که رنگدانه خود را از دست داده است، سفید شود. این امر می‌تواند در پوست سر، ابرو، مژه و ریش اتفاق بیفتد.
• غشاهای مخاطی. مانند داخل دهان یا بینی شما.

افراد مبتلا به ویتیلیگو همچنین ممکن است با مشکلات زیر مواجه شوند:

• اعتماد به نفس پایین یا تصور نادرست از ظاهر خود باعث ایجاد نگرانی‌هایی می‌شود که می‌تواند کیفیت زندگی را تحت تأثیر قرار دهد.
• یووئیت اصطلاحی عمومی که التهاب یا تورم چشم است.
• التهاب در گوش.

علل ویتیلیگو

علت دقیق ویتیلیگو به طور کامل شناخته نشده است. دانشمندان معتقدند این بیماری ممکن است یک بیماری خود ایمنی باشد که در آن سیستم ایمنی بدن به ملانوسیت‌ها حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. علاوه بر این، سابقه خانوادگی و ژن‌ها در ایجاد ویتیلیگو نقش دارند.

لازم به ذکر است، گاهاً یک اتفاقی مانند آفتاب سوختگی، پریشانی عاطفی یا قرار گرفتن در معرض ماده شیمیایی می‌تواند باعث ویتیلیگو شود یا آن را تشدید کند.

تشخیص ویتیلیگو

برای تشخیص ویتیلیگو، پزشک در مورد سابقه خانوادگی شما سئوال می‌کند و یک معاینه بدنی کامل انجام می‌دهد. بعضی اوقات پزشکان از لامپ وود استفاده می‌کنند (به آن چراغ سیاه نیز می‌گویند)، که نور ماورا بنفش است و پزشک آن را به پوست شما می‌تاباند. اگر مبتلا به ویتیلیگو باشید، این نور باعث می‌شود پوست شما گچی به نظر برسد.

آزمایش‌های دیگر نیز می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• آزمایش خون، جهت بررسی سایر بیماری‌های خود ایمنی.
• معاینه چشم برای بررسی یووئیت، التهاب بخشی از چشم که گاهی به همراه ویتیلیگو اتفاق می‌افتد.
• نمونه‌برداری از پوست، به این معنی که نمونه کوچکی از پوست شما گرفته می‌شود تا زیر میکروسکوپ بررسی گردد. پزشکان می‌توانند بافت موجود ملانوسیت‌های از دست رفته را که در پوست رنگ رفته فرد مبتلا به ویتیلیگو دیده می‌شود را بررسی کنند.

درمان ویتیلیگو

بیشتر درمان‌های ویتیلیگو متوقف کردن سیستم ایمنی در تخریب ملانوسیت‌ها و بهبود ظاهر پوست است. در بیشتر موارد، اهداف درمان شما عبارتند از:

• سرعت پیشرفت بیماری را کند یا متوقف کنید.
• رشد مجدد ملانوسیت‌ها را تقویت کنید.
• رنگ را به لکه‌های سفید پوست برگردانید، که می‌تواند به یکنواختی رنگ پوست کمک کند.

مهم است که به یاد داشته باشید که درمان‌ها ممکن است زمان‌بر باشند، و برای همه اثربخش نیستند. علاوه بر این، نتایج حاصل از درمان‌ها می‌تواند از یک قسمت بدن به قسمت دیگر متفاوت باشد و در این فاصله ممکن است تکه‌های جدیدی ظاهر شود. گاهی اوقات، پزشکان بیش از یک روش درمانی را برای به دست آوردن بهترین نتیجه توصیه می‌کنند.

درمان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• داروها یا کرم‌های دارویی پوست، مانند کورتیکواستروئیدها یا یک مهار کننده کلسینورین، که ممکن است بتوانند رنگ را به لکه‌های سفید پوست بازگردانند.
• استفاده از نور (فتوتراپی) برای کمک به بازگشت رنگ به پوست. چندین روش مختلف نور درمانی وجود دارد. پزشکان ممکن است از جعبه‌های سبک برای درمان مناطق وسیع ویتیلیگو استفاده کنند و از لیزر درمانی در مناطق محلی‌تر استفاده کنند.
• از بین بردن رنگ از مناطق تاریک پوست: بدین شکل با تکه‌های سفید مطابقت پیدا می‌کند. پزشکان معمولاً این روش درمانی را برای افرادی که بیش از نیمی از بدنشان ویتیلیگو دارد توصیه می‌کنند. رنگدانه‌سازی دائمی است و ممکن است بیش از یک سال طول بکشد. همانند سایر روش‌های درمانی، بسیار مهم است که بیمار در حین و همچنین بعد از درمان در معرض نور خورشید قرار نگیرد.
• متخصصان پوست ممکن است تکنیک‌های جراحی را برای ویتیلیگو قطعه‌ای طولانی مدت یا هر دو نوع آن که درمان‌های دیگر برای آن‌ها کارساز نبوده‌اند، در نظر بگیرند.

1) پیوند پوست شامل برداشتن پوست رنگی از یک ناحیه از بدن و اتصال آن به ناحیه‌ای با وصله ویتیلیگو است. گاهی اوقات این ناحیه می‌تواند دارای ظاهر ابلق، رنگ لکه‌دار یا عدم تغییر رنگ باشد.

2) پیوند تاول شامل استفاده از ساکشن برای ایجاد تاول بر روی پوست رنگی است. پزشک قسمت‌های بالایی تاول‌ها و پیوندها را برداشته یا آن‌ها را به محل ویتیلیگویی متصل می‌کند.

3) روش‌های جراحی جدیدتر در حال بررسی است و ممکن است در موارد انتخابی یک گزینه جدید باشند.

جراحی به طور معمول در هنگام گسترش ویتیلیگو یا برای افرادی که به راحتی زخمی می‌شوند یا دچار کلوئید می‌شوند، توصیه نمی‌شود.