مراقبت از ناخن و حفظ سلامت آن

خانه » بلاگ » پوست » مراقبت از ناخن و حفظ سلامت آن

ناخن‌های دست و پا از بافت انگشتان شما محافظت می‌کنند. ناخن‌ها از لایه‌هایی از پروتئین سفت‌شده به نام کراتین تشکیل شده‌اند. کراتین در مو و پوست نیز وجود دارد. سلامت ناخن‌ها می‌تواند کلید سلامت کلی بدن باشد. ناخن‌های سالم ظاهر صاف و بی‌نقص و رنگ ثابت دارند. انواع خاص تغییر رنگ ناخن و تغییر در سرعت رشد می‌تواند نشانه بیماری‌های ریوی، قلبی، کلیوی، کبدی و همچنین دیابت و کم‌خونی باشد. لکه‌های سفید و برجستگی‌های عمودی بی‌خطر هستند. مشکلات ناخن که در اکثر مواقع نیاز به درمان دارند شامل موارد زیر است:

عفونت‌های باکتریایی و قارچی
ناخن‌های فرو رفته، برجسته یا ناخن‎‌هایی که تغییر شکل داده‌اند.
تومورها
زگیل

تمیز، خشک و کوتاه نگه‌داشتن ناخن‌ها می‌تواند به جلوگیری از بروز برخی مشکلات کمک کند. در ادامه به ذکر نکاتی برای داشتن ناخن‌های سالم می‌پردازیم.

برای داشتن ناخن سالم چه کارهایی انجام بدهم؟

به طور کلی راه‌های کاهش خطر مشکلات ناخن عبارتند از:

بهداشت شخصی را به خوبی رعایت کنید.
برای کارهایی که در آن‌ها دست‌ها مرطوب می‌شوند (مانند شستن ظروف) از دستکش محافظ استفاده کنید.
از استعمال مواد شیمیایی سخت مانند صابون‌های قوی و مواد شوینده خودداری کنید.
از دست‌زدن به مواد شیمیایی مانند رنگ مو، تینر، وایتکس، روغن ماشین و … اجتناب کنید.
به صورت مداوم از لاک ناخن استفاده نکنید.
لاک‌های فاسد شده را دور بریزید و از مصرف آن‌ها اجتناب کنید.
زیر ناخن‌های خود را بیش از حد یا خیلی تهاجمی تمیز نکنید.
کوتیکول ناخن (پوست مرده در محل اتصال ناخن و پوست) را نباید جدا کنید. زیرا این امر می‌تواند باعث عفونت ناخن شود.

هنگام انجام مانیکور، کوتیکول‌های ناخن را به عقب هل ندهید.
از پاره‌کردن ناخن‌های خود بپرهیزید (از ناخن‌گیر استفاده کنید).
ناخن‌های خود را نجوید.
ناخن‌های مصنوعی را با دقت و طبق دستورالعمل محصول جدا کنید.
سیگار نکشید.
دستان خود را به طور مکرر (به‌ویژه پس از شستن آن‌ها) مرطوب کنید. به یاد داشته باشید که مرطوب‌کننده را روی ناخن‌ها و کوتیکول‌های آن نیز بمالید.
هرگونه علائم اگزما در دستان را جدی بگیرید و برای درمان آن اقدام کنید.
برای محافظت از ناخن‌های خود در برابر عفونت‌های قارچی، از حوله مشترک استفاده نکنید.
همیشه بعد از استحمام، ناحیه بین انگشتان پا را کاملاً خشک کنید.
در مکان‌هایی مانند حمام سالن بدنسازی یا استخر از صندل سبک استفاده کنید.
اطمینان حاصل کنید که کفش شما مناسب است و فضا برای حرکت هوا دارد.
ناخن‌های پا را به طور مرتب کوتاه کنید. کوتاه نگه‌داشتن آن‌ها خطر آسیب و جراحت را به حداقل می‌رساند. وقتی ناخن‌های پا ضخیم هستند و گرفتن آن‌ها دشوار است، پاهای خود را 5 تا 10 دقیقه در آب‌نمک گرم خیس کنید (یک قاشق چایخوری نمک را در یک پیمانه آب مخلوط کنید). از کندن ناخن‌های پا خودداری کنید. به خصوص اگر عفونی و زخم شده باشند.
از ناخن‌های خود به عنوان ابزار استفاده نکنید. برای مثال جهت باز کردن قوطی نوشابه
ناخن‌های دست و پا باید کوتاه نگه داشته شوند. ناخن‌ها ممکن است آلودگی و میکروب را در خود جای دهند. بنابراین بستر خوبی برای گسترش برخی عفونت‌ها مانند کرم‌های سوزنی هستند.
قسمت‌های زیر ناخن باید مرتباً با آب و صابون تمیز شوند. ناخن‌های بلندتر به دلیل طول بیشتر، چرک و باکتری بیشتری نسبت به ناخن‌های کوتاه دارند. بنابراین به طور بالقوه به گسترش عفونت کمک می‌کنند.
قبل از تمیز یا کوتاه کردن ناخن‌ها، ناخن‌گیر و سوهان باید به درستی تمیز شوند. استرلیزاسیون ابزارهای ناخن که به طور مشترک استفاده می‌شوند، قبل از استعمال بسیار مهم است.

جلوگیری از شکستن ناخن

مراقبت از ناخن‌ها می‌تواند از شکستن آن‌ها جلوگیری کند. این نکات ساده برای جلوگیری از شکستن ناخن را در نظر بگیرید:

ناخن‌های خود را خشک نگه دارید. تماس مکرر یا طولانی مدت با آب می‌تواند باعث شکستگی ناخن‌ها شود.
هنگام شستن ظروف یا استفاده از مواد شیمیایی سخت از دستکش‌های محافظ مانند دستکش پلاستیکی استفاده کنید.
بهداشت ناخن را رعایت کنید.
ناخن‌های دست خود را مرتب نگه دارید. نوک ناخن را با یک منحنی ملایم گرد کنید.
هنگام استفاده از کرم دست، کرم را به ناخن و کوتیکول‌های آن نیز بمالید.
ناخن‌های خود را نجوید.
از کندن کوتیکول ناخن خودداری کنید.
استفاده از پاک‌کننده لاک ناخن را محدود کنید. از پاک‌کننده لاک ناخن با فرمول بدون استون (acetone-free) استفاده کنید.
استفاده از سفت‌کننده ناخن به تقویت ناخن‌ها کمک می‌کند.

اگر تمام تلاش شما برای جلوگیری از شکستن ناخن‌هایتان کمکی نکرد، از پزشک یا متخصص پوست کمک بخواهید. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مکمل غذایی بیوتین (biotin) ناخن‌های ضعیف یا شکننده را تقویت می‌کند.

روش صحیح کوتاه کردن ناخن

نظافت ناخن یک روال ساده و در عین حال مهم مراقبت از بدن است. ناخن‌های کوتاه و مرتب بسیار زیبا به نظر می‌رسند. اما آلودگی و باکتری‌های کمی نیز در خود دارند که می‌تواند منجر به عفونت شود. علاوه بر این، روش صحیح کوتاه‌کردن ناخن می‌تواند از مشکلات متداول مانند ریشه کنار ناخن و فرو رفتن ناخن در گوشت جلوگیری کند. کوتاه‌کردن ناخن بسیار ساده به نظر می‌رسد. اما برای اطمینان از برش سالم، باید مواردی را رعایت کنید. برای کوتاه‌کردن صحیح ناخن‌ها، متخصصان پوست نکات زیر را توصیه می‌کنند:

پیش از گرفتن ناخن‌ها، آن‌ها را نرم کنید. بهترین زمان برای کوتاه‌کردن ناخن‌ها بلافاصله بعد از حمام و دوش‌گرفتن است. اگر این امر امکان‌پذیر نیست، ناخن‌های خود را برای چند دقیقه در آب ولرم خیس کنید تا نرم شوند.
برای گرفتن ناخن خود از ابزار مناسب استفاده کنید.. برای ناخن‌های دست خود از ناخن‌گیر یا قیچی ناخن و برای ناخن‌های پا از ناخن‌گیر استفاده کنید. به یاد داشته باشید که ابزارهای خود را ماهانه ضدعفونی کنید. برای ضدعفونی کردن آن‌ها، یک برس کوچک اسکراب (scrub) را در یک کاسه ایزوپروپیل الکل 90-70% (isopropyl alcohol) خیس کنید. از این برس برای تمیزکردن ناخن‌گیر یا قیچی ناخن خود استفاده کنید. سپس ابزارها را در آب گرم شسته و کاملاً خشک کنید.
ناخن را تقریباً به صورت صاف برش دهید.
برای گردکردن ناخن‌ها در گوشه‌ها از سوهان یا استفاده کنید. این کار به استحکام ناخن‌ها کمک می‌کند. همچنین از گیرکردن چیزهایی مانند لباس به ناخن جلوگیری می‌کند.
برای جلوگیری از داخل‌شدن ناخن به گوشت اطراف آن، هنگام کوتاه‌کردن ناخن‌ها، آن‌ها را صاف برش دهید.
لبه‌های ناهموار یا زبر ناخن را با استفاده از سوهان صاف کنید.
به کوتیکول‌های ناخن خود دست نزنید. کوتیکول‌ها از ریشه ناخن محافظت می‌کنند. بنابراین از بریدن کوتیکول‌ها و عقب‌راندن آن‌ها خودداری کنید. هنگامی که کوتیکول‌های خود را کوتاه کرده یا ببرید، ورود باکتری‌ها و میکروب‌های دیگر به بدن شما و ایجاد عفونت به راحتی انجام می‌شود. در صورت ابتلا به عفونت ناخن، عموماً زمان زیادی طول می‌کشد تا از عفونت خلاص شوید.
بعد از کوتاه‌کردن ناخن‌ها، آن را مرطوب کنید تا ناخن‌های شما انعطاف‌پذیری پیدا کند. این امر به‌ویژه هنگامی که هوا خشک است بسیار اهمیت دارد. زیرا ناخن‌های خشک به‌راحتی ترک می‌خورند.

نحوه صحیح سوهان ناخن

شما می‌توانید سلامت ناخن خود را با سوهان‌ زدن آن‌ها ارتقا دهید. در واقع با سوهان کشیدن صحیح ناخن، انتخاب شکل مناسب برای ناخن‌ها و کوتاه‌کردن آن‌ها در موقعیت‌ها و جهت‌های صحیح، می‌توانید ناخن‌های خوش‌فرم و قوی داشته باشید. برای درست سوهان‌ زدن ناخن به موارد زیر توجه کنید:

پیش از سوهان کشیدن، دست‌هایتان را بشویید. قبل از اینکه ناخن‌های خود را سوهان بزنید می‌بایست دستان خود را کاملاً با آب و صابون بشویید. با این کار از شر هرگونه کثیفی یا چربی که ممکن است باعث عفونت شود خلاص می‌شوید.
پیش از سوهان زدن، دستان خود را کاملاً خشک کنید. قبل از شروع به سوهان ‌کشیدن از خشک‌ شدن دست‌ها و ناخن‌های خود مطمئن شوید. آب، ناخن‌ها را دهیدراته کرده و آن‌ها را بیشتر مستعد شکستن در حین سوهان‌کاری می‌کند.
نوع سوهان ناخن را به درستی انتخاب کنید . انواع مختلفی از سوهان‌های ناخن وجود دارند. چند نکته در مورد انتخاب صحیح سوهان (راهنمای خرید سوهان ناخن) در زیر آورده شده است:
یکی از انواع سوهان‌ها، سوهان‌ چوب‌پنبه‌ای است. این سوهان‌ها هم مقرون به صرفه و هم مؤثر هستند.
سعی کنید از یک سوهان با درجه زبری یا گریت (grit) نرم در حدود 200-180 استفاده کنید تا لبه‌های ناخن زبر یا بدشکل نشوند. اگر می‌خواهید از سوهان نرم دیگری برای پایان کار سوهان‌کشیدن استفاده کنید، سوهان با گریت زیاد در حدود 600-300 انتخاب کنید. در این صورت لبه ناخن صافی خواهید داشت.
سوهان زبر با گریت 100-80، فقط باید برای ناخن مصنوعی استفاده شود.
سوهان‌های فلزی نیز می‌توانند به ناخن‌ها آسیب وارد کنند. از خرید آن‌ها اجتناب کنید.
سوهان‌های شیشه‌ای یا کریستالی نیز بسیار مؤثر هستند. این سوهان‌ها را می‌توان به راحتی در ماشین ظرفشویی شست.
پیش از سوهان زدن، در مورد شکل ناخن خود تصمیم بگیرید. اشکال زیادی برای ناخن وجود دارد. متداول‌ترین آن‌ها بیضی‌شکل، مربعی و بادامی هستند. تصمیم‌گیری درباره شکل ناخن به سلیقه شما و همچنین نوع ناخنتان بستگی دارد. نکاتی اجمالی در مورد شکل ناخن پس از سوهان کشیدن، به قرار زیر است:
ناخن‌های بیضی‌ برای رشد و نگهداری ناخن‌ها دارای شکل بسیار خوبی هستند. زیرا ناخن‌ها در این شکل کمترین احتمال شکستگی را دارند. ناخن‌های بیضی‌شکل به صورت متقارن در نوک ناخن گرد هستند. این شکل به ناخن، ظاهر کشیده و زنانه می‌دهد.
ناخن‌های مربع‌شکل نیز یک حالت عالی هستند. این شکل ناخن برای افرادی که ناخن بلند دارند مناسب است. شکل مربع از سوهان‌زدن ناخن به طور مستقیم در نوک ناخن و در تمام طول آن حاصل می‌شود.
ناخن‌های بادام شکل باریک‌تر به نظر می‌رسند.
اگر ناخن‌های کوتاهی دارید که نمی‌توانید به آن‌ها شکل دهید، روغن کوتیکول را هر شب روی آن‌ها بمالید. این کار به رشد ناخن‌ها کمک می‌کند.
ناخن های خود را قبل از شروع سوهان‌کشی کوتاه کنید. ناخن‌های خود را با درنظرگرفتن شکل ناخن مورد نظر خود کوتاه کنید. موارد زیر برای کوتاه‌کردن ناخن باید در نظر گرفته شود:
برای داشتن ناخن‌های مربع‌شکل، نباید ناخن‌های خود را زیاد کوتاه کنید. زیرا ناخن‌های مربعی‌شکل به ناخن‌های بلندتری نیاز دارند.
اگر می‌خواهید ناخن بیضی‌شکل داشته باشید می‌توانید ناخن‌های خود را کمی کوتاه‌تر کنید. مطمئن شوید که ناخن‌های خود را به شکل بیضی کوتاه می‌کنید.
اگر قصد دارید ناخن‌های بادام‌شکل داشته باشید، کناره‌های ناخن‌های خود را بیشتر از نوک آن کوتاه کنید.
سوهان را به موازات ناخن بکشید. هنگام شروع سوهان‌کشیدن، سوهان را به موازات ناخن نگه دارید. این امر از شکستگی ناخن جلوگیری می‌کند. اطمینان حاصل کنید که بیش از حد به ناخن خود سوهان نمی‌زنید. این کار ناخن‌های شما را مستعد شکستن می‌کند.
با حرکت از کنار ناخن به مرکز، سوهان بکشید. سوهان را با حرکتی روان از یک طرف ناخن به سمت مرکز و در یک جهت به کار ببرید. این کار باعث می‌شود ناخن شما صاف و هموار شود.
از جلو و عقب‌کردن ناخن‌های خود روی سوهان ناخن، اجتناب کنید. این کار باعث لایه‌برداری و شکستگی ناخن می‌شود.
سوهان را به صورت صاف در برابر نوک ناخن نگه دارید. هنگام سوهان‌کشیدن ناخن‌ها از پهلو به مرکز، همیشه باید سوهان ناخن را عمود بر نوک ناخن نگه دارید. این کار از ضعیف‌شدن ناخن در هنگام سوهان‌کشیدن جلوگیری می‌کند.
از بالا و با زاویه سوهان نکشید. اگر ناخن‌های شما قبلاً نازک شده‌اند، سوهان ناخن را در مقابل ناخن خود صاف نگه دارید. سپس سوهان را کج کنید و کمی از زیر ناخن خود سوهان بکشید.
کشیدن سوهان را با نگه‌داشتن آن به موازات طرف دیگر ناخن به پایان برسانید. سوهان را از حالت عمود بر نوک ناخن به طرف مقابل ناخن که از آن شروع کرده‌اید، منتقل کنید. مطمئن شوید که سوهان را به موازات ناخن نگه داشته‌اید.
برای سوهان‌کشیدن مجدد، سوهان را از ناخن جدا کنید. هنگام سوهان زدن هرگز نباید ناخن‌های خود را جلو و عقب کنید. بنابریان برای سوهان‌کشیدن مجدد، سوهان را از ناخن خود برداشته و به طرف دیگر ناخن برگردید.
هرگونه براده ناخن که هنوز به ناخن چسبیده را بردارید. اگر هنوز براده‌های ناخن‌های به ناخن شما چسبیده است، آن‌ها را با قراردادن نوک سوهان در زیر ناخن‌ها و حرکت دادن به سمت بالا بردارید.
پس از سوهان‌کشی، ناخن‌های خود را با سوهان نرم، براق کنید. پس از اتمام سوهان، ناخن‌های خود را با ساییدن آن‌ها درخشان کنید. این کار به جلوه ناخن‌های تازه شکل شما کمک می‌کند. شما می‌توانید بافر را از فروشگاه لوازم آرایشی خریداری کنید.
پس از پایان سوهان زدن، به ناخن خود روغن کوتیکول بمالید و آن را مرطوب کنید. روی ناخن‌های خود به طور مرتب روغن کوتیکول بمالید. همچنین دستان خود را مرطوب نگه دارید تا از سلامت ناخن‌ها اطمینان حاصل کنید. هر زمان که دست‌های خود را می‌شویید، باید از روغن کوتیکول و مرطوب‌کننده استفاده کنید. مرطوب‌ نگه‌داشتن کوتیکول‌ها از ایجاد ریشه کنار ناخن (hangnails) جلوگیری می‌کند.

نکته: روغن کوتیکول و مرطوب‌کننده را در کنار مایع دستشویی قرار دهید و پس از شستن دست‌ها از آن‌ها استفاده کنید.

ناخن‌های خود را هر دو هفته یکبار سوهان بزنید. ناخن‌های خود را فقط هر دو هفته یکبار سوهان بکشید. سوهان‌کشیدن بیش از حد به ناخن‌ها آسیب می‌رساند. زیرا در این صورت ناخن‌ها زمان کافی برای رشد مناسب نخواهند داشت.

مراجع: