روش های برنزه کردن پوست

تمایل به برنزه‌شدن در طول تاریخِ مد، پوست و زیبایی

بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که برنزه‌شدن اولین بار در دهه 1920 یا 1930 مد شد. از منظر تاریخی، برنزه‌کردن به عنوان یک روند مد، یک پدیده نسبتاً جدید است که اولین بار در قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت. پیش از این، پوست روشن اغلب به عنوان معیار زیبایی تلقی می‌شد. در حالی که پوست برنزه معمولاً مختص کارگران و افرادی بود که ساعت‌های طولانی در معرض نور خورشید قرار داشتند. مطالعات متعددی نشان داده‌اند که قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش (UV) با هر دو سرطان ملانوم و غیرملانومایی پوست مرتبط است. شیوع سرطان‌های پوستی طی قرن گذشته به طور چشمگیری افزایش یافته است. این امر تا حد زیادی به افزایش قرارگرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش خورشید نسبت داده می‌شود.

علیرغم ابتکارات آموزش عمومی با هدف جلوگیری از سرطان پوست، بسیاری از افراد به برنزه‌کردن ادامه می‌دهند. این افراد برای توجیه کار خود، دلایلی مانند رابطه بین برنزه‌شدن و سلامت جسمی و روحی، شیوه زندگی فعال و زیبایی ظاهری را ذکر می‌کنند. تعداد قابل توجهی از مردم معتقدند که ظاهر آن‌ها با برنزه‌شدن بهتر می‌شود. در واقع کاربران از خطرات پیری زودرس و سرطان پوست آگاه هستند. اما تحت تأثیر مد، به برنزه‌شدن ادامه می‌دهند. انجمن‌های پزشکی باید در یک بیانیه واحد با توصیه‌هایی در مورد تغذیه، مکمل ویتامین D و پیشگیری از قرار گرفتن طولانی مدت در برابر اشعه ماوراء بنفش، آگاهی بیشتری به مردم بدهند.

روش های برنزه کردن پوست

این روزها برنزه‌کردن به فعالیتی فزاینده در انواع فرهنگ‌ها تبدیل شده است. روش‌های برنزه در طول سال‌ها تکامل یافته است. این روش‌ها بدون توجه به موقعیت جغرافیایی، برای همه مصرف‌کنندگان به راحتی در دسترس قرار گرفته است. با وجود افزایش موارد ابتلا به سرطان پوست، تقاضا برای برنزه کردن همچنان بالا است. در حال حاضر روش‌های مختلفی برای این کار مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طرف دیگر روش‌های بیشتری نیز در دست بررسی است.

برنزه‌کردن علیرغم خطرات شناخته‌شده، همچنان یک فعالیت فوق‌العاده محبوب در جامعه است. بسیاری از افراد، پوست برنزه را بیشتر می‌پسندند و آن را جذاب‌تر از پوست‌های غیر برنزه می‌دانند. تقریباً 10 درصد از مردم آمریکا از سالن‌های برنزه کردن داخلی استفاده می‌کنند که اکثریت آن‌ها ویژه بانوان هستند. مطالعات انجام‌شده، نشان داده که شیوع برنزه به این دلیل است که مزایای زیبایی‌شناختی این روش‌ها، بیشتر از خطرات آن است. بنابراین محبوبیت برنزه به دلیل عدم آگاهی در مورد خطرات برنزه شدن با اشعه ماوراء بنفش(UVR)  نیست. انواع روش‌های برنزه بدون آفتاب نیز در میان بسیاری از مردم محبوب هستند. در واقع این روش‌ها به طور سنتی ایمن‌تر از برنزه‌کردن UVR تلقی می‌شوند. با این وجود نگرانی‌هایی در مورد مشخصات ایمنی این روش‌ها مطرح شده است. در این بخش به طور خلاصه برخی از متداول‌ترین روش‌های برنزه کنونی آورده شده است. همچنین در ادامه به برخی از روش‌های بالقوه‌ای که در حال حاضر در حال مطالعه است، پرداخته می‌شود.

• برنزه کردن با اشعه فرابنفش خورشید (آفتاب گرفتن)

شواهد قابل توجهی موجود است که UVR را با سرطان پوست مرتبط می‌کند. علیرغم این شواهد مردم همچنان خود را در معرضUVR  خارجی و داخلی قرار می‌دهند تا برنزه شوند. همانطور که گفته شد این امر به دلیل عدم آگاهی مردم نیست. بلکه به این دلیل است که تمایل به برنزه‌شدن بر خطر شناخته‌شده UVR اولویت دارد. برنزه کردن باUVR ، با افزایش انرژی، اعتماد‌به‌نفس بیشتر و کاهش علائم اختلال عاطفی فصلی همراه است. بتا اندورفین (Beta-endorphins ) که به صورت درون‌زا از قرارگرفتن در معرض UVR تولید می‌شود، به این اثرات مثبت کمک می‌کند.

• تخت‌ های برنزه با اشعه ماوراء بنفش مصنوعی

سالن‌های برنزه، روش UVR داخلی را با تخت و غرفه‌های برنزه به مردم ارائه می‌دهند. این سالن‌ها افراد را در معرض اشعه ماوراء بنفش مصنوعی قرار می‌دهند. تخت‌های برنزه در آمریکای شمالی در سال 1978 ساخته شد. این تخت‌ها در دهه 1980 محبوبیت قابل توجهی در بین مردم پیدا کرد. داشتن سالن‌های برنزه در داخل خانه انتخابی رایج در بین کسانی است که برنزه می‌کنند. در این صورت آن‌ها نیازی به گذراندن وقت بیرون از خانه در زیر نور خورشید نخواهند داشت.

در سالن‌های برنزه، کاربر این امکان را دارد که بایستد یا در تختخواب دراز بکشد. مدت زمان گذراندن در تختخواب با استفاده از قدرت لامپ‌های مورد استفاده محدود می‌شود. این زمان بین 8 تا 20 دقیقه متغیر است. در هر سالن برنزه‌کننده معمولاً سه تا پنج نوع تخت خواب مختلف وجود دارد. این تخت‌ها از نظر شدت نور در درجه 1 تا 6 طبقه‌بندی می‌شوند. به طور کلی، افزایش درجه هر تخت‌، مربوط به افزایش غلظت UVA نسبت به UVB است. افزایش درجه تخت باعث افزایش شدت نور و تعداد لامپ‌ها می‌شود. در نتیجه رنگ برنزه پررنگ‌تری ایجاد می‌شود که سریع‌تر ظاهر شده و کندتر از تخت‌های درجه پایین محو می‌شود.

• برنزه‌ کننده های موضعی

برنزه‌کردن بدون آفتاب یک جایگزین عملی برای حمام آفتاب است. برنزه‌کننده‌های موضعی بدون آفتاب محصولاتی هستند که برای ایجاد ظاهر برنزه روی پوست استفاده می‌شوند. در واقع این محصولات می‌توانند ظاهری برنزه به پوست شما بدهند، بدون اینکه در معرض اشعه مضر فرابنفش (UV) قرار بگیرید. این محصولات دارای اشکال مختلفی از جمله لوسیون، ژل، موس، اسپری، دستمال مرطوب، کرم و پودر هستند و به آن‌ها برنزر‌های موقت (Temporary bronzers) می‌گویند. وقتی برنزر روی پوست قرار می‌گیرد، لایه‌های خارجی اپیدرم را می‌پوشاند. این برنزرها به راحتی با آب و صابون شسته می‌شوند. استفاده از برنزر مانند آرایش روزانه است. مواد رایج مورد استفاده برای برنزهای موقت شامل کارامل، عصاره روغن گردو و عصاره جوجوبا (jojoba) است.

بسیاری از برنزه‌کننده‌های موضعی حاوی ترکیب دی‌هیدروکسی‌استون (dihydroxyacetone or DHA) هستند. DHA ‌ها برای اولین بار در دهه 1960 وارد بازار شدند. DHA یک مولکول قند است که از گیاهان گرفته شده است. این مولکول با اسیدهای آمینه موجود در لایه شاخی، واکنش شیمیایی می‌دهد. سپس روی پوست رنگدانه تولید می‌کند. این واکنش به عنوان «واکنش میلارد (Maillard)» شناخته می‌شود. واکنش میلارد برای ایجاد تغییر رنگدانه، به UVR نیاز ندارد. رنگدانه‌های حاصله، ملانوئیدین (melanoidins ) نامیده می‌شوند. ملانوئیدین‌ها از نظر رنگدانه شبیه به ملانین هستند. هنگامی که DHA روی پوست اعمال می‌شود، تقریباً دو تا چهار ساعت طول می‌کشد تا فرایند برنزه‌شدن آغاز شود. این فرایند می‌تواند 24 تا 72 ساعت ادامه یابد. DHA در برابر آب معمولی، صابون و تعریق مقاوم است. سه تا هفت روز پس از استفاده از لایه‌بردار معمولی پوست، برنزه‌شدن به تدریج شروع به محوشدن می‌کند. فرمولاسیون DHA به دلیل سهولت استفاده و دوام طولانی‌تر در مقایسه با برنزرهای رنگی موقت، در بین مردم رایج شده است. هرگونه فعالیتی که باعث لایه‌برداری سریع‌تر شود (مانند شستشوی پوست، غوطه‌وری طولانی مدت در آب یا تعریق زیاد)، باعث می‌شود رنگ برنزه ناشی از DHA سریع‌تر محو شود. استفاده از محصول بر روی بدن با حرکت دایره‌ای می‌تواند به پخش یکنواخت آن کمک کند. غلظت DHA بین 1 تا 15 درصد است. این محدوده غلظت به کاربران اجازه می‌دهد تا شدت رنگ را به دلخواه تنظیم کنند. قبل از استفاده از محصولات حاوی DHA ، بهتر است کارهای زیر را انجام دهید تا پوستتان برنزه‌تر شود:

• موهای بدن خود را تراشیده یا موم کنید.
• دوش بگیرید.
• پوست خود را لایه‌برداری کنید.
• از مرطوب‌کردن ناحیه مورد نظر خودداری کنید. زیرا این امر می‌تواند در جذب یکنواخت محصولDHA اختلال ایجاد کند.البته ممکن است ناحیه‌ای بسیار خشک روی پوست وجود داشته باشد. در این صورت توصیه می‌شود که کاربر لایه بسیار نازکی از مرطوب‌کننده را به آن ناحیه بمالد.

همانطور که در بالا ذکر شد، DHA در فرمول‌های متعددی وجود دارد که هر کدام مزایای خاص خود را دارند. مزایای هر فرمول شامل موارد زیر است:

• ماندگاری لوسیون‌ها بیشتر از اسپری‌ها است.
• اسپری‌ها باعث کاهش لکه و خطوط می‌شوند.
• موس‌ها و ژل‌ها زمان خشک‌شدن سریع‌تری دارند. موس‌ها رطوبت کمتری نیز دارند. بنابراین می‌توانند برای افرادی که پوست چرب‌تری دارند، مفید باشد.

ذکر این نکته ضروری است که سازمان غذا و داروی ایالات متحده ( FDA)،  DHA را فقط برای کاربرد موضعی روی پوست تأیید کرده است. از این رو DHA برای استفاده در نواحی غیرپوستی مانند چشم، لب و غشاهای مخاطی تأیید نشده است. از طرفی طبق یک مطالعه انجام‌شده استفاده از اسپری %9  DHA با تولید ویتامین D تداخل دارد. در DHA ها استروژن‌های ضعیفی نیز وجود دارد. از این رو تحقیقات بیشتری برای کشف ایمنی طولانی‌مدت برنزه‌های موضعی مورد نیاز است. پیش از این تصور می‌شد که نفوذ DHA به لایه خارجی مرده پوست محدود است. اما طبق نظریه ارائه شده در گزارشی از FDA ،حدود 11 درصد از DHA کاربردی به سلول‌های زنده اپیدرم و درم نفوذ می‌کند.

یکی دیگر از محصولات برنزه موضعی، اریترولوز (Erythrulose) است. اریترولوز ماده‌ای است که از نظر ترکیب، مشابه DHA است. این ماده به طور طبیعی در تمشک قرمز یافت می‌شود. اریترولوز به تنهایی برای برنزه‌شدن به زمان بیشتری نیاز دارد. برنزه حاصله از آن نیز در ظاهر، قرمزتر است و سریع‌تر محو می‌شود. اگر اریترولوز با DHA ترکیب شود، فرایند برنزه‌شدن بیشتر طول می‌کشد. اما دیرتر محو می‌شود. همچنین رنگ جذاب‌تری ایجاد می‌کند. با این حال، اریترولوز نیز مانند DHA تولید رادیکال‌های آزاد را افزایش می‌دهد.

محصولات موضعی دیگری نیز وجود دارند که برای تکمیل برنزه‌شدن طراحی شده‌اند. ماکسیمایزرها (Maximizers) مرطوب کننده‌هایی هستند که حاوی عصاره‌های میوه‌ای آنتی‌اکسیدانی هستند. برخی از فرمولاسیون‌ها حاوی عصاره برنزر نیز هستند. ماکسیمایزرها برای جلوگیری از لایه‌برداری ناهموار یا زودرس پوست طراحی شده‌اند. بنابراین آن‌ها را می‌توان قبل یا بعد از برنزه کردن استفاده کرد.

Tingles یا سوزن سوزن، یکی دیگر از محصولات برنزه‌کننده است که حاوی بنزیل نیکوتینات (benzyl nicotinate) است. این محصول باعث افزایش میکروسیرکولاسیون (microcirculation) روی پوست می‌شود. همچنین اکسیژن بیشتری را در معرض ملانوسیت‌ها قرار می‌دهد. این فرایند باعث می‌شود که کاربر احساس کند پوستش می‌سوزد یا سوزن سوزن می‌شود. Tingles با افزایش تولید ملانین در پوست به برنزه‌شدن کمک می‌کند. محصولاتی که به عنوان سرعت‌دهنده شناخته می‌شوند، حاوی پروتئین تیروزین (protein tyrosine) هستند. تیروزین را می‌توان درون‌زا سنتز کرد یا از رژیم غذایی به دست آورد. تیروزین پیش‌ساز تولید ملانین است.

• قرص ‌های برنزه کننده

قرص‌های برنزه‌کننده، فرمول‌های بدون نسخه‌ای هستند که با خرید اینترنتی به راحتی در دسترس مشتریان قرار می‌گیرند. رایج‌ترین ماده فعال آن، کانتاکسانتین (canthaxanthin) است. این ماده یک کاروتنوئید (carotenoid) طبیعی است که در قارچ، باکتری، سخت‌پوستان، قزل‌آلای دریایی و جلبک یافت می‌شود. مقادیر کم کانتاکسانتین برای استفاده به عنوان عامل رنگ در غذا توسط FDA تأیید شده است. اثر مصرف کانتاکسانتین و رسوب بعدی در اپیدرم و چربی زیر‌جلدی، در نهایت شکل ظاهری نارنجی- قهوه‌ای پوست خواهد بود.

یکی دیگر از مواد رایج در قرص‌های برنزه‌کننده بتا کاروتن (beta-carotene) است. این ماده یک کاروتنوئید متفاوت می‌باشد. بتاکاروتن از طریق مصرف میوه‌ها و سبزیجات به دست می‌آید. این ماده به رنگدانه زرد موجود در پوست انسان کمک می‌کند. همچنین رسوب آن در پوست به محافظت از نور کمک می‌کند. یک مزیت دیگر بتاکاروتن این است که از اثرات مضر نور طبیعی و مصنوعی اشعه ماوراء بنفش محافظت می‌کند و مقاومت پوست را در برابر آفتاب‌سوختگی افزایش می‌دهد. افرادی که روزانه از میوه، سبزیجات و بتاکاروتن بیشتر استفاده می‌کنند، پوست زردتری دارند. دوزهای بالای بتاکاروتن مصنوعی با افزایش خطر ابتلا به سرطان ریه در افرادی که سیگار می‌کشند، همراه است.

نوع دیگری از قرص‌های برنزه‌کننده حاوی تیروزین است. همانطور که در بالا ذکر شد، تیروزین پروتئینی است که به تولید ملانین کمک می‌کند. FDA قرص تیروزین خوراکی را به طور بالقوه خطرناک می‌داند. در نتیجه این قرص در ایالات متحده تأیید نشده است.

• آنالوگ‌ های هورمون تحریک کننده آلفا ملانوسیت (MSH or alpha-melanocyte stimulating hormone)

تحقیقات اولیه شامل کاربردهای دارویی آنالوگ‌های هورمون تحریک‌کننده آلفا ملانوسیت (MSH) ، در دهه 1980 آغاز شد. آنالوگ‌های آلفاMSH ، ترمیم آسیب DNA ملانوسیت‌های ناشی از UV را افزایش می‌دهند. اثرات محافظتی آلفا MSH درون‌زا به طور گسترده‌ای نشان داده شده است. در واقع آلفاMSH ، به تقویت عملکرد فسفوریلاسیون  p53 (phosphorylation of p53) در برابر آسیب DNA کمک می‌کند. این امر در نهایت منجر به کاهش استرس اکسیداتیو (oxidative stress) می‌شود و ممکن است خطر تبدیل بدخیم ملانوسیت‌ها را کاهش دهد.

مراجع:

• A Review of Common Tanning Methods, Michael Garone, JR., DO,^a John Howard, DO, ^b and Jordan Fabrikant, DO^c, 2015 Feb; 8(2): 43–47.
• CHANGES in SKIN TANNING ATTITUDES Fashion Articles and Advertisements in the Early 20th Century, Jo M. Martin, BA, Jessica M. Ghaferi, MD, Deborah L. Cummins, MD, Adam J. Mamelak, MD, Chrys D. Schmults, MD, Mona Parikh, MD, Lark-Aeryn Speyer, BS, Alice Chuang, MD, Hazel V. Richardson, BS, David Stein, MD, MPH, and Nanette J. Liégeois, MD, PhD, 2009 December; 99(12): 2140–2146.
• Understanding the attitudes toward sunless tanning product use: implication of tanning product consumption, Jeong-Ju Yoo & Hyeon Jeong Cho, volume 5, Article number: 29 , 14 November 2018.
• mayoclinic.org
• healthline.com