آرتریت پسوریاتیک (psoriatic arthritis or PSA)

اثرات آرتریت پسوریاتیک (psoriatic arthritis or PSA بر بدن)

بیماری آرتریت پسوریاتیک مشابه آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis) است. این بیماری حدود 30 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس را درگیر می‌کند. آرتریت پسوریاتیک می‌تواند بر چند قسمت مختلف بدن و همچنین بر احساسات بیمار تأثیر بگذارد. این شکل از بیماری دارای علائم داخلی و خارجی است. در ادامه به طور مختصر به این علائم اشاره می‌شود.

1) مشکلات دست و پا در اثر آرتریت پسوریاتیک.

در بخش زیر به انواع آسیب‌های وارد به دست و پا پرداخته می‌شود.

>> تورم انگشتان دست و پا در اثر آرتریت پسوریاتیک. در آرتریت پسوریاتیک، انگشتان دست و پا ممکن است آنقدر پف کنند که شبیه به سوسیس شوند. در این مواقع پزشکان آن را انگشت سوسیسی یا داکتیلیت (dactylitis) می‌نامند. این امر ناشی از التهاب مفاصل است. معمولاً فقط چند عدد از انگشتان دست و پا دچار این تورم می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که داکتیلیت در PSA به طور معمول:

• در پاها بیشتر از دست‌ها ظاهر می‌شود.
• انگشتان هر دو پا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
• در کمتر از نیمی از افراد مبتلا به PsA رخ می‌دهد.
• این عارضه در PsA نسبت به بیماری‌های دیگر به صورت شدیدتر اتفاق می‌افتد.
• ممکن است اولین و تنها علامت PsA به مدت چند ماه باشد.

انگشت دردناک و متورم همیشه نشانه آرتریت پسوریاتیک نیست. این تورم ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد. به عنوان مثال، آرتریت روماتوئید )شکل التهابی آرتریت) مشابه PSA است. این بیماری اغلب به مفاصل کوچک پا حمله می‌کند. بیماری نقرس (gout) نیز می‌تواند باعث درد شدید و تورم در انگشت شست پا شود. همچنین شایع‌ترین محل آرتروز پا (foot osteoarthritis or OA ) انگشت شست پا است. بنابراین در این موارد تشخیص درست بیماری اهمیت دارد. زیرا درمان این بیماری‌ها متفاوت است.

>> درد پاشنه و کف پا در اثر آرتریت پسوریاتیک. این بیماری هر فرد را به گونه‌ای متفاوت تحت تأثیر قرار می‌دهد. در PSA، سیستم ایمنی بدن التهاب ایجاد می‌کند. این التهاب به مفاصل آسیب می‌رساند. همچنین قسمت‌هایی را که تاندون‌ها و رباط‌ها به استخوان متصل هستند- انتزها (enthuses)-، تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. پا 28 استخوان، 30 مفصل و بیش از 100 تاندون، ماهیچه و رباط دارد. بنابراین با این تعداد بالا، مکان‌های زیادی برای حمله در اختیار PSA قرار می‌گیرد. علاوه بر داکتیلیت، التهابی به نام آنتزیت (enthesitis) نیز وجود دارد. این التهاب مربوط به انتزها است. PSA اغلب به نقاط زیر حمله می‌کند:

• قسمت پایین پاها
• تاندون آشیل (Achilles’ tendons) در پشت پاشنه پا
• دنده
• ستون فقرات
• لگن

بافت آسیب‌دیده ممکن است طناب‌طور شود. اصطلاح پزشکی مربوط به این وضعیت، فیبروز (fibrosis) نام دارد. همچنین امکان دارد بافت آسیب‌دیده سفت شود. پزشکان این فرایند را استخوان‌سازی یا کلسیفیکاسیون (calcification) می‌نامند. درد در قسمت پشت پاشنه پا، احتمالاً نشانه بیماری تاندونیت آشیل (Achilles tendinitis) است. اما اگر درد در کف پاها حس شود، به احتمال زیاد نشانه فاسیای کف پا (plantar fasciitis) است.

>> درد مفاصل متاتارسوفالانژیال (metatarsophalangeal or MTP). قسمت انتهایی شست پا، مفصل متاتارسوفالانژیال نام دارد. این مفصل، قسمت دیگری از پا است که PSA اغلب آن را مورد حمله قرار می‌دهد. در صورت ابتلا بهPSA ، موارد زیر خطر درد مفاصل MTP را افزایش می‌دهد:

• شاخص توده بدنی بالا
• دررفتگی جزئی مفصل
• التهاب پوشش داخلی مفصل
• فرسایش مفصل

سایر مشکلات دست و پا در اثر آرتریت پسوریاتیک. PSA از طریق راه‌های زیر نیز روی دست و پاها تأثیر می‌گذارد.

• آرتریت دیستال (Distal arthritis) در اثر آرتریت پسوریاتیک. آرتریت دیستال نام کوتاه PSA غالب بین فالانژیال (interphalangeal) دیستال است. این نوع آرتریت پسوریاتیک، مفاصل نزدیک به نوک انگشتان دست و پا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
•  آرتریت موتیلان (Arthritis mutilans)(تغییرشکل دست و پا) در اثر آرتریت پسوریاتیک. شدیدترین شکلPSA ، آرتریت موتیلان نام دارد. آرتریت موتیلان باعث التهاب می‌شود. این التهاب به استخوان‌های کوچک دست و پا آسیب می‌رساند. در نتیجه انگشتان دست و پا ممکن است تغییر شکل داده و به سختی حرکت کنند. همچنین امکان دارد به دلیل از بین رفتن استخوان، انگشت‌ها کوتاه‌تر شوند. این شکل نادر، کمتر از 5 درصد افراد مبتلا به PSA را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• مشکلات ناخن در اثر آرتریت پسوریاتیک. تقریباً همه افراد مبتلا به PSA دارای علائم ناخن هستند. تغییرات زیر در ناخن ممکن است نشانه‌ای از ابتلا به PSA باشد.
  
  •  ایجاد سوراخ‌های ریز در ناخن‌ها
  • جدا‌ شدن ناخن از روی بستر ناخن

اگر مشکلاتی از این قبیل در ناخن خود مشاهده کردید، جهت تشخیص به پزشک مراجعه کنید. لازم به ذکر است که این مشکلات فقط جنبه زیبایی ندارند. بلکه می‌توانند در انجام کارهای اساسی که نیاز به ناخن است، مشکل ایجاد کنند.

• ورم پا در اثر آرتریت پسوریاتیک. اما قبل از اینکه مفاصل خاصی تحت تأثیر قرار گیرند، پاهای متورم می‌تواند علامت PSA باشد.

• سینوویت (Synovitis) در اثر آرتریت پسوریاتیک. التهاب پوشش داخلی مفصل (سینوویوم (synovium)) سینوویت نامیده می‌شود. سینوویت معمولاً با تخریب استخوان، به ‌ویژه در انگشتان دست و پا همراه است.

2) درد کمر در اثر آرتریت پسوریاتیک.

درد کمر بسیار رایج است. تقریباً اکثر ما در مقطعی از زندگی به درد کمر مبتلا شده‌ایم. اما اگر فردی به PsAمبتلا باشد، درد کمر پس از طی چند هفته مراقبت تسکین پیدا نمی‌کند. در این صورت ممکن است شخص، بیماری اسپوندیلیت (spondylitis) داشته باشد. این بیماری در واقع التهاب مفاصل ستون فقرات و مفاصل ساکروایلیاک (sacroiliac) است. این مفاصل محل تلاقی استخوان دنبالچه و باسن هستند.

3) گردن‌ درد در اثر آرتریت پسوریاتیک.

آرتریت پسوریاتیک می‌تواند قسمتی از گردن را تحت ‌تأثیر قرار دهد. این قسمت را ستون فقرات گردن می‌نامند. به طور تقریبی از هر چهار نفر مبتلا بهPSA ، یک نفر دچار درد و سفتی در گردن می‌شود. برخلاف مفاصل دست و پا، این بیماری معمولاً به مهره‌های گردن آسیب نمی‌رساند. اما ممکن است هنگام چرخاندن سر خود احساس درد داشته باشید.

4) قرمز شدن چشم‌ها در اثر آرتریت پسوریاتیک.

همه ما ممکن است دچار قرمزی چشم شویم. این تغییر معمولاً چیز مهمی نیست. اما اگر مبتلا به آرتریت سوریاتیک باشید ممکن است دچار بیماری یووئیت (uveitis) شده باشید. البته یووئیت یک بیماری واحد نیست. بلکه یک اصطلاح کلی برای چندین بیماری با علائم زیر است.

•  درد چشم
•  قرمزی چشم
•  تاری دید

شخص مبتلا به آرتریت پسوریاتیک ممکن است درگیر بیماری چشم صورتی (pinkeye) نیز بشود. این بیماری باعث عفونت غشای شفافی می‌شود که پلک و سفیدی چشم شما را می‌پوشاند. در نتیجه منجر به ایجاد  ترشحات غلیظ زیادی از این قسمت می‌شود.

5) درد زانو و باسن در اثر آرتریت پسوریاتیک.

PSA بسیاری از مفاصل، از جمله زانو و باسن را درگیر می‌کند. بنابراین طبق تشخیص پزشک ممکن است علت درد بیمار همین بیماری باشد. با این حال آزمایش‌هایی برای رد سایر انواع آرتریت، مانند آرتریت روماتوئید (rheumatoid arthritis) یا استئوآرتریت (osteoarthritis) انجام خواهد شد. بدون توجه به نوع بیماری، ورزش ملایم مانند پیاده‌روی یا شنا به مدیریت درد کمک می‌کند.

6) درد عضلات در اثر آرتریت پسوریاتیک.

اگر مبتلا به آرتریت سوریاتیک باشید، از درد مفاصل و مشکلات پوستی آن مطلع هستید. اما ممکن است انتظار درد عضلانی نداشته باشید. اگر درد عضلانی دارید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید. درد عضلات مختص بیماری PSA نیست. اما برخی از افراد مبتلا به این بیماری به فیبرومیالژیا (fibromyalgia) نیز مبتلا می‌شوند. بیماری فیبرومیالژیا باعث درد عضلانی همراه با سفتی و کوفتگی مفاصل می‌شود.

7) درد شانه در اثر آرتریت پسوریاتیک.

سفتی و درد شانه از علائم شایع آرتریت پسوریاتیک است. PSA  بر روی قسمت‌هایی که تاندون‌ها چسبیده‌اند، تأثیر می‌گذارد. بنابراین ممکن است متوجه نشوید که آرتریت عامل این درد است. برای تسکین درد، حرکات کششی می‌تواند به شما آرامش دهد. بنابراین سعی کنید دستان خود را به مدت 10 تا 30 ثانیه به سمت سقف نگه دارید. این کار به شما احساس بهتری می‌دهد. از پزشک یا فیزیوتراپیست (physical therapist) خود بخواهید حرکات کششی بیشتری را به شما آموزش دهد. حرکاتی که بتوانید به تنهایی انجام دهید.

8) اثرات ذهنی آرتریت پسوریاتیک.

افسردگی یا اضطراب در افراد مبتلا به PSA نسبت به افرادی که پسوریازیس معمولی دارند، بیشتر مشاهده شده است. طبق نظر کارشناسان، فرایندی که باعث التهاب می‌شود بر احساسات بیمار نیز تأثیر می‌گذارد. البته نگرانی در مورد ظاهر شخص نیز ممکن است نقش داشته باشد. شما می‌توانید در این زمینه از پزشک خود کمک بگیرید. پزشک درمان‌هایی را که به شما احساس بهتری می‌دهد، پیشنهاد می‌کند.