لوپوس و علائم آن

لوپوس چیست و چگونه می‌توان دریافت به این عارضه مبتلا هستیم؟

لوپوس نوعی از بیماری است که منشأ آن اختلال در سیستم ایمنی بدن است. سیستم ایمنی بدن در حالت عادی، آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که وظیفه دفاع از بدن در برابر ویروس‌ها و باکتری‌ها را دارند. اما وقتی شخص به بیماری لوپوس مبتلا باشد، سیستم ایمنی قادر به تمیز عوامل مضر و بیماری‌زا از بافت سالم نیست. در نتیجه پروتئینی ایجاد می‌کند که باعث التهاب و درد می‌شود و به بافت سالم از جمله پوست، مفاصل، قلب، ریه‌ها، خون و سایر اندام‌ها مانند کلیه‌ها آسیب می‌رساند.

علل ایجاد لوپوس

لوپوس یک بیماری خود ایمنی است که علت دقیق آن مشخص نیست.

عوارض لوپوس

• بثورات پروانه ای شکل در صورت

بارزترین مشخصه لوپوس، بثورات آفتاب سوختگی است که از طریق بینی و گونه‌ها به شکلی شبیه پروانه است. محققان می‌گویند، حدود 30 درصد بیماران لوپوس به این بثورات مبتلا می‌شوند.

• تب مداوم

تب می‌تواند نشانه التهاب باشد و برخی از بیماران ممکن است هنگام شعله‌ور شدن لوپوس تب داشته باشند. گرچه تب منحصر به لوپوس نیست، اما اگر تبی دارید که مدام برمی‌گردد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید، به خصوص اگر علائم دیگر بیماری را مشاهده کرده باشید.

• ایجاد جوش یا زخم بعد از قرار گرفتن در محیط باز

اغلب اوقات افراد مبتلا به لوپوس به نور حساس هستند، به این معنی که پوست آن‌ها به نور ماوراء بنفش واکنش شدید نشان می‌دهد. عارضه‌ها معمولاً در مناطقی از بدن که در معرض آفتاب هستند، از جمله صورت، دست، گردن و بازوها رخ می‌دهد. جالب است بدانید که قرار گرفتن در معرض اشعه ماوراءبنفش گاهی می‌تواند علائم لوپوس را برطرف کند! اما به بیماران مبتلا به لوپوس توصیه می‌شود حتماً برای مراجعه به محیط باز از ضد‌آفتاب استفاده کنند.

• خشک شدگی و درد مفاصل

گاهی اوقات لوپوس با آرتریت روماتوئید اشتباه گرفته می‌شود زیرا هر دو بیماری می‌توانند باعث درد و سفتی مفصل در دست‌ها و مچ دست و پا شوند. علائم مفاصل ویژگی اصلی آرتریت روماتوئید است اما یکی از بی‍شمار علائم لوپوس است.

• تورم و التهاب

تورم غدد لنفاوی و یا پف دور چشم می‌توانند نشانه لوپوس باشند. برخی از افراد دچار تورم در پاها نیز می‌شوند.

• ریزش مو

ریزش مو ناشی از لوپوس به صورت پراکنده است و باعث نازک شدن پوست سر می‌شود. گاهی اوقات بثورات در یک منطقه طاس ایجاد می‌شود.

• رنگ پریدگی و بی‌حسی انگشتان

یک سوم افراد مبتلا به لوپوس، «رینود» را تجربه می‌کنند. این سندرم، رگ‌های خونی شخص را تحت تأثیر قرار می‌دهد. در شخص مبتلا به رینود رگ‌های رساننده خون به پوست، باریک می‌شوند و گردش خون را به ویژه هنگامی که سردتان است یا استرس دارید، محدود می‌کنند. اگر انگشتان دست و یا انگشتان پا (یا هر دو) بی‌حس شوند، شما به رینود مبتلا هستید.

• خستگی مفرط

خستگی مفرط شکایت رایج افراد مبتلا به لوپوس است. این نوع خستگی، مانند خستگی پس از ورزش کردن نیست. این را نیز بدانید که خستگی، مختص لوپوس نیست اما اگر کسی علائم دیگری از لوپوس داشته باشد، ممکن است این خستگی سرنخی برای تشخیص لوپوس باشد.

• درد سینه

اگر به هنگام سرفه یا تنفس عمیق احساس درد داشتید، این درد می‌تواند ناشی از التهاب داخلی ریه‌ها باشد که علامت شایع لوپوس است.

لوپوس همچنین ممکن است مخاط قلب شما را ملتهب کند‌، که باعث درد قفسه سینه می‌شود. این نوع درد، بر اساس موقعیت شما تغییر می‌کند. به طور مثال اگر به پشت دراز بکشید، درد می‌کند و یا اگر بنشینید و به جلو خم شوید، احساس بهتری خواهید داشت.

• زخم دهان

طبق پژوهش کالج روماتولوژی آمریکا، زخم‌ها مانند زخم های برفکی در سقف دهان یا زبان یا حتی بینی ممکن است چند روز تا یک ماه یا بیشتر طول بکشد.

• نقاط قرمز روی پوست

لوپوس می تواند به پلاکت ها (سلول‌های خونی که هنگام ایجاد زخم به انعقاد خون در بدن کمک می‌کند)، حمله کند. هنگامی که سطح پلاکت کم است، می‌توانید نقاط قرمز کوچکی به نام پتشیا را در پوست مشاهده کنید.  به عبارتی ممکن است پوست شخص مبتلا به لوپوس از سمت پلاکت‌های خون مورد حمله قرار بگیرد و لکه‌های قرمزی در پاها مشاهده شده و یا فرد خون دماغ شود. همچنین خونریزی لثه نیز در افراد مبتلا به لوپوس دور از انتظار نیست.

• سردرد و عدم تمرکز

لوپوس می‌تواند به مغز و سیستم عصبی حمله کند. حداکثر 50 درصد افراد مبتلا به لوپوس مشکلات مربوط به حافظه، تمرکز و سایر مشکلات شناختی را با عنوان “مه لوپوس” گزارش می‌کنند. افراد مبتلا به لوپوس به دلیل التهاب رگ‌های خونی ممکن است دو برابر بیشتر دچار سردردهای میگرنی شوند. هنگامی که لوپوس به اعصاب حمله می‌کند شخص مبتلا، بی‌حسی یا گزگز شدن در ناحیه اعصاب را تجربه می‌کند.

تشخیص لوپوس

علیرغم اینکه لوپوس می‌تواند عوارض متعددی برای بدن داشته باشد، تشخیصش آسان نیست. زیرا به ندرت پیش می‌آید که دو بیمار علائم یکسانی از خود نشان دهند. به عبارتی بیماران لوپوس مانند دانه‌های برف هستند: هیچ دو بیماری شبیه به هم نیستند. علائم اصلی لوپوس شامل التهاب قسمت‌های مختلف بدن از جمله ریه‌ها، قلب، کبد، مفاصل و کلیه‌ها است.

علاوه بر این، علائم اغلب به شکل سایر بیماری‌ها ظاهر می‌شوند. به عبارتی شخص درگیر لوپوس برای درمان عارضه دیگری به پزشک مراجعه می‌نماید. به عنوان مثال ممکن است شخص مشکوک به بیماری آرتروز و یا لایم باشد و از خستگی و آسیب مفاصل شکایت داشته باشد. اغلب پزشکان در هنگام مواجهه با علائم مشترکی نظیر درد مفاصل و خستگی، به لوپوس فکر نمی‌کنند. به همین جهت تشخیص بیماری لوپوس به زمان زیادی نیاز دارد و با خطای بسیار نیز همراه است.

انواع لوپوس

لوپوس انواع مختلفی دارد. رایج‌ترین آن که در این‌جا بیشتر درباره آن صحبت می‌کنیم، آریتماتوز لوپوس سیستمی است. انواع دیگر لوپوس دیسکوئید، لوپوس دارویی و لوپوس نوزادی است. لوپوس نوزادی در شرایطی ممکن است از مادر به نوزاد به ارث برسد.

لوپوس آریتماتوز سیستمی

لوپوس آریتماتوز سیستماتیک شایع‌ترین شکل لوپوس است. 70٪ از افراد مبتلا به لوپوس به این نوع مبتلا هستند و منظور بیشتر مردم هنگام به کار بردن لفظ لوپوس، اشاره به این نوع است. این نوع لوپوس می تواند به صورت حاد یا مزمن باعث التهاب اندام‌های مختلف بدن شود.

لوپوس دیسکوئید

در لوپوس دیسکوئید که به لوپوس پوستی نیز معروف است، بیماری تنها بر روی پوست تأثیر می‌گذارد، مانند پوست صورت، گردن و کف سر. نواحی برآمده ممکن است ضخیم و پوسته پوسته شوند و در نتیجه جای زخم ایجاد شود. این ضایعه ممکن است از چند روز تا چند سال طول بکشد و یا مجدداً عود کند. این نوع لوپوس بر اندام‌های داخلی تأثیر نمی‌گذارد ولی 10 درصد افراد با لوپوس پوستی به لوپوس سیستمی نیز مبتلا می‌شوند.

لوپوس ناشی از دارو

لوپوس می‌تواند به دلیل واکنش به برخی از داروهای تجویز شده رخ دهد. حدود 80 دارو ممکن است باعث ایجاد این بیماری شوند. این داروها شامل برخی از داروهایی است که مردم برای درمان تشنج و فشار خون بالا استفاده می‌کنند. برخی از داروهای تیروئید‌، آنتی بیوتیک‌ها ، ضد قارچ‌ها و قرص‌های ضد بارداری خوراکی نیز از این دسته هستند.

داروهایی که ممکن است مصرف آن‌ها به ایجاد لوپوس منجر شود، عبارتند از:

• هیدرالازین، داروی فشار خون بالا
• پروکاینامید، داروی آریتمی قلب
• ایزونیازید، آنتی بیوتیکی که برای درمان استفاده می‌شود.

لوپوس ناشی از دارو به طور معمول پس از قطع مصرف دارو از بین می‌رود.

لوپوس نوزادی

برای زنان مبتلا به لوپوس یا سایر اختلالات خودایمنی مربوطه بسیار مهم است که در دوران بارداری تحت مراقبت پزشک باشند. بیشتر نوزادانی که از مادران مبتلا به لوپوس متولد می‌شوند سالم هستند، با این حال حدود 1 درصد از زنان با آنتی‌بادی‌های مربوط به لوپوس، نوزادی مبتلا به لوپوس نوزاد خواهند داشت.

نوزادان مبتلا به لوپوس در هنگام تولد ممکن است بثورات پوستی، مشکلات کبدی و کم‌خونی داشته باشند. ضایعات معمولاً پس از چند هفته از بین می‌روند، با این حال برخی از نوزادان، دارای انسداد قلبی مادرزادی هستند که در آن قلب نمی‌تواند عمل پمپاژ طبیعی و ریتمیک را تنظیم کند و نوزاد ممکن است به ضربان ساز قلب نیاز داشته باشد.

درمان لوپوس

گرچه هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد، اما با ترکیبی از داروها و تغییر سبک زندگی می‌توان آن را کنترل کرد. پزشک عمومی معمولاً نوعی از آزمایش خون را پیشنهاد می‌دهد و یا ممکن است شما را برای اشعه ایکس و اسکن قلب، کلیه و سایر اعضای بدن نیز معرفی کند. به محض تشخیص لوپوس، به شما توصیه می‌شود که مرتباً مورد بررسی و آزمایش باشید، مانند آزمایش خون منظم برای بررسی کم‌خونی و آزمایش ادرار برای بررسی مشکلات کلیوی.

منابع: