فوتوتراپی

خانه » بلاگ » علمی » فوتوتراپی

نور درمانی یا فوتوتراپی که در گذشته تحت عنوان هلیودرمانی (heliotherapy) شناخته شده بود، از دیرباز برای درمان اختلالات پوستی مورد استفاده قرار می گرفته است. این روش درمانی با قرار گرفتن در معرض نور مصنوعی با طول موج مشخص مانند لامپ فلوئورسنت، های لایت، دیودها و دیکرونیک و یا نور خورشید امکان پذیر بوده است.

از جمله بیماری هایی که یکی از روش های درمانی آن ها نوردرمانی است می توان به پسوریازیس، اگزما، درماتیت یا ویتیلیگو، لنفوم پوستی، ولگاریس آکنه، زخم های پوستی، سوختگی ها، زخم های دهانی، زردی در کودکان، اختلالات خواب و اختلالات روانی و خلقی فصلی اشاره کرد. دیگر کاربردهای پزشکی نور درمانی شامل کنترل درد، تسریع بهبود زخم، رشد مو، بهبود گردش خون و بیماری‌ها و اختلالات مرتبط با سینوس نیز می‌شود.

تاریخچه

از زمان های بسیار قدیم، نور نقش بسزایی در درمان بیماری ها داشته است. پرتو خورشید از زمان های دور در درمان بیماری های مختلف پوستی به کار می رفته است. برهمین اساس دستگاه هایی ساخته شد که بخش های مفید این اشعه را به صورت مجزا تولید می کند. به درمان بیماری ها با این دستگاه ها نور درمانی یا فوتوتراپی گفته می شود.

مردم یونان باستان، مصر باستان، و روم باستان اشکال مختلف هلیودرمانی را به کار می گرفتند. بسیاری از اقوام در گذشته خورشید را به عنوان آورنده سلامتی پرستش می کردند. اینکاها و آشوری ها از جمله مهمترین این اقوام بودند. در اسناد پزشکی هند که به ۱۵۰۰ پیش از میلاد باز می گردد، برای درمان ویتیلیگو، استعمال ترکیبی از گیاهان با نور خورشید توصیه می شده است. همچنین در تاریخ بودا از حدود سال ۲۰۰ میلادی و در منابع علوم چینی که مربوط به قرن دهم میلادی است اسنادی از این دست قابل مشاهده است.

نیلز ریبرگ فینسن (1860-1904) بنیانگذار فوتوتراپی مدرن بود. وی به دلیل به کارگیری مشعل برقی قوس کربن در معالجه بیماران با استفاده از اشعه ماورا بنفش مشهور است. فینسن اولین منبع نور مصنوعی را برای این منظور، ساخت و از اختراع خود برای درمان لوپوس ولگاریس استفاده کرد و جایزه نوبل فیزیولوژی را در سال ۱۹۰۳ دریافت نمود. پس از آن، فوتوتراپی با استفاده از منابع نور مصنوعی در درمان بیماری های پوستی با علل غیر عفونی اهمیت پیدا کرد و موجب کشف حقایقی درباره اثر نور بر تقویت سیستم ایمنی و مقابله با عفونت ها شد.

ویلیام هنری گوكرمن (1884-1954) نور ماورا بنفش را برای درمان پسوریازیس انتخاب كرد. در طول قرن بیستم، نوردرمانی در حوزه های درمانی دیگری مانند نوزادان، روانپزشکی و چشم پزشکی اعمال شد.

سال ها بعد، نور درمانی گسترش چشمگیری پیدا کرد و برای بخش وسیعی از نیازهای پزشکی و غذایی مانند استریل کردن بیمارستان ها و ابزار جراحی، درمان بیماری ها، گندزدایی آب و نگهداری مواد غذایی مورد استفاده قرار گرفت. درک عمده مصرف‌کنندگان از «نور درمانی» مربوط به درمان اختلال خلقی فصلی و بیماری‌های پوستی مثل پسوریازیس است؛ اما کاربردهای دیگری شامل استفاده از لیزر کم توان، نور قرمز، مادون قرمز نزدیک و لامپ های ماوراء بنفش برای کنترل درد، رشد مو، درمان پوست، و تسریع بهبود زخم نیز دارد

مزایای نوردرمانی برای پوست

از جمله مزایایی که نوردرمانی دارد کمترین عوارض بعد از درمان و استفاده از این روش به جای داروهای شیمیایی برای افراد حساس مانند زنان باردار یا شیرده است. در نمونه های زیر چگونگی درمان بعضی از بیماری ها و اختلالات پوستی شرح داده شده است.

خطرات استفاده زیاد از نوردرمانی ماورابنفش

درمان های فوتوتراپی به طور کلی عوارض زیادی ندارند اما اشعه ماوراء بنفش می تواند در سطح مولکولی باعث آسیب دیدگی و پوست شما و پیری زودرس شود. قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد نور ماوراء بنفش مصنوعی همچنین خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد. هرچه درمان های بیشتری انجام شود و پوست شما حساس تر باشد، خطر ابتلا به سرطان پوست بیشتر می شود. و می تواند منجر به سرکوب سیستم ایمنی شود. علاوه بر این، تحت درمان PUVA برای پوست یا درمان فتودینامیکی سرطان، چشم شما نسبت به نور حساس تر می شود. اگر بعد از چنین درمان هایی از چشمان شما به درستی محافظت نشود، حساسیت آن ها می تواند منجر به آسیب دیدگی چشم در معرض نور خورشید یا سایر چراغ های روشن و ایجاد آب مروارید شود.

اگر شما شرایطی دارید که پوست شما را به ویژه به نور حساس می کند، مانند بیماری لوپوس و یا اینکه داروهایی مصرف می کنید که حساسیت شما به نور آفتاب را افزایش می دهد مانند برخی از آنتی بیوتیک ها، ضد التهابات یا مکمل های گیاهی، بیماری چشمی دارید که باعث می شود چشمان شما در معرض آسیب نور باشد (نور ماوراء بنفش) باید قبل از شروع درمان ها با پزشک صحبت و مشاوره کنید.

برخی ادعا می کنند که تختخواب برنزه به سهولت در علائم اختلال عاطفی فصلی کمک می کند. اما این اثبات نشده است. نور ماوراء بنفش منتشر شده توسط تخت های برنزه کننده می تواند به پوست شما آسیب برساند و خطر ابتلا به سرطان پوست را تا حد زیادی افزایش می دهد.

انواع فوتوتراپی

نور افکن هالوژن

در این نورافکن های فوتوتراپی معمولاً چراغ هالوژن با 150Wattو 21V به همراه یک بازتابنده با پوشش مخصوص که طول موج مادون قرمز را جذب می کند، قرار دارند. همچنین یک فن باید به طور مداوم چراغ هالوژن را که گرم شده، خنک کند.

محل قرار گیری لامپ، یکی از مسائل مهم و حیاتی در تأثیر نور افکن ها است. بیشترین تأثیر لامپ هنگامی است که مستقیماً در فاصله 45-50 سانتی متری قرار گرفته باشد.

لامپ های فلورسنت

متداول ترین منبع نوری که در فوتوتراپی مورد استفاده قرار می گیرد، لامپ های فلئورسنت است. این لامپ ها، نور آبی با طول موج 400–520 نانومتر منتشر می کنند. از مزیت های لامپ های فلورسنت می توان به ارزان بودن آن ها اشاره کرد اما این لامپ ها بعد از حدود 1200 ساعت استفاده، تقریباً 35–40 % از تابندگی خود را از دست می دهند. تولیدکنندگان این لامپ ها همواره به کاربران توصیه می کنند که بعد از اتمام تعداد ساعات مجاز استفاده، نسبت به تعویض این لامپ ها اقدام کنند.

فلورسنت متراکم

این لامپ ها نور آبی و سفید منتشر می کنند. لامپ های فلورسنت متراکم گرمای زیادی تولید نمی کنند لذا می توان آن ها را در فاصله نسبتاً کمی از پوست قرار داد.

دیودهای ساطع کننده نور (LED)

LED مخفف دیود ساطع کننده نور است. از این لامپ ها از دهه 1960 استفاده می شود. لامپ های LED طیف باریک و محدودی منتشر می کنند. نمونه های اولیه این LED ها از سال 1990 در دستگاه های فوتوتراپی مورد استفاده قرار گرفتند و در سال 2002 اولین دستگاه فوتوتراپی با LED در آمریکا و انگلستان روانه بازار شد. ناسا در ابتدا چراغ های LED را برای آزمایشات رشد گیاهان در فضا تولید کرد. از آن زمان، LED ها نتایج امیدوار کننده ای در بهبود زخم و رشد بافت پوست انسان از خود نشان داده اند.

LED ها پایا و بادوام هستند و برق کمی مصرف می کنند و نور درمانی با LED یک درمان پوستی غیرتهاجمی محبوب برای آکنه، آسیب آفتاب، زخم ها و سایر مشکلات پوستی است. افراد می توانند این روش را در مطب متخصص پوست یا با استفاده از دستگاه های خانگی در خانه انجام دهند. در این روش از طول موج های مختلف نور استفاده می شود. طول موج های مختلف نور در چراغ های LED از جمله آبی و قرمز در عمق های مختلف به پوست نفوذ می کنند. این نفوذ باعث ایجاد فرایندهای بیولوژیکی می شود که به جوان سازی و بهبود پوست کمک می کند.

موارد استفاده و فواید

نور درمانی با LED می تواند به درمان انواع مشکلات اختلالات و پوستی کمک بسزایی کند، از جمه آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آکنه
درماتیت
اگزما
پسوریازیس
آکنه روزاسه
جای زخم
چین و چروک و علائم پیری پوست
آسیب خورشید

یکی از اصلی ترین مزایای LED درمانی، ایمنی آن است. طبق تحقیقات، LED درمانی دارای مشخصات ایمنی بسیار خوبی است. این روش درمان حاوی اشعه ماورا بنفش نیست که برای پوست مضر است. از این رو، LED درمانی برای استفاده منظم مناسب است و برخلاف لایه برداری شیمیایی یا لیزر درمانی، باعث سوختگی و آسیب پوستی نمی شود. این روش درمانی همچنین برای انواع و رنگ های پوست کاملاً بی خطر است.

نور LED آبی

کارشناسان معتقدند که نور LED آبی باعث کاهش فعالیت غدد چربی می شود، که غدد کوچک تولید چربی در پوست هستند. این کاهش فعالیت باعث می شود غدد، چربی کمتری تولید کنند و امکان بروز آکنه کمتر شود. نور آبی همچنین می تواند نوعی باکتری را که با ایجاد التهاب در بروز آکنه نقش دارد، از بین ببرد. تحقیقات روی حیوانات نشان می دهد که نور آبی می تواند باعث بهبودی سوختگی های درجه سه شود.

نور LED قرمز

بدن با افزایش سن کلاژن کمتری تولید می کند، که باعث می شود پوست علائم پیری را نشان دهد. نور LED قرمز می تواند باعث بهبود زخم و علائم پیری مانند چین و چروک شود. این کار با تأثیر بر روی فیبروبلاست ها، سلول های پوستی که مسئول تولید کلاژن هستند، صورت می گیرد. کلاژن یک پروتئین در پوست و سایر بافت های همبند است که در بهبود پوست و همچنین جلوگیری از التهاب پوست نقش مهمی را ایفا می کند.

پوشانه ضد پیری نیلای با استفاده از نور فروسرخ کم توان و ال ای دی های قرمز می تواند جوانی و شادابی را به پوست شما بازگرداند.

خرید نیلای

ایمنی و عوارض جانبی

به طور کلی، LED درمانی بی خطر است. این روش غیر تهاجمی است و باعث سوزش و درد نمی گردد. عوارض جانبی کوتاه مدت برای استفاده از این روش درمانی، نادر است امّا در صورت بروز، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

التهاب و سوزش
جوش
قرمزی پوست

اگر افراد از داروهای خاصی مانند ایزوترتینوئین ( Accutane ) برای رفع آکنه و یا از دیگر روش های درمانی موضعی که باعث حساسیت به نور خورشید می شوند، استفاده می کنند، از درمان با LED خودداری کنند. افراد مبتلا به بیماری های پوستی نیز قبل از استفاده از LED درمانی باید با یک متخصص پوست مشورت کنند.

این روش تا چه حد مؤثر است؟

تحقیقات نشان می دهد که LED درمانی می تواند برای ترمیم زخم و سایر آسیب های پوستی مؤثر باشد. در گذشته، نیروهای دریایی از LED درمانی برای کمک به بهبود زخم استفاده می‌کردند. این درمان منجر به بهبود بیش از 40٪ آسیب های اسکلتی – عضلانی و همچنین باعث کاهش زمان ترمیم زخم اعضای تیم شد. بررسی چندین مطالعه نشان می دهد که دستگاه های LED درمانی می توانند طیف وسیعی از بیماری های پوستی از جمله پسوریازیس و آکنه های خفیف تا متوسط را بهبود بخشند. بر اساس تحقیقات آکادمی پوست آمریکا، بیشتر افراد مبتلا به آکنه با استفاده از LED درمانی شاهد بهبود قابل قبولی در علائم خود خواهند بود.

قبل از مشاهده بهبود ظاهر پوست، لازم است چند جلسه درمانی داشته باشید. افراد معمولاً بهترین نتایج را چندین هفته پس از آخرین درمان خود می بینند.