ویروس کرونا این روزها اخبار را پر کرده است. اگرچه ثابت شده که کرونا ویروس (SARS-CoV-2) ممکن است با علائم پوستی همراه باشد، اما تاکنون تعداد محدودی از این موارد در دنیا گزارش شده است. با توجه به همهگیر شدن این بیماری تصمیم داریم در این مقاله به مسائل پوستی که ممکن است در اثر بیماری کرونا و روشهای محافظت در برابر این بیماری ایجاد شود اشاره نماییم.
واکنش های پوستی مربوط به تجهیزات محافظتی شخصی در برابر کرونا
بیشترین مشکلات پوستی در اثر مراقبت های بهداشتی COVID-19 و استفاده از وسایل پزشکی ایجاد میشود. در صورتی که این وسایل طولانی مدت استفاده شود موجب بروز اگزمای دست و آسیب پوستی میشود که روی پل بینی، گونه و پیشانی بیشتر دیده میشود. بر اساس تجربه شیوع سندرم تنفسی حاد شدید (SARS) در سال 2003، کادر درمان به دلیل پاکسازی مکرر و استفاده طولانی مدت از تجهیزات محافظتی شخصی (PPE)، در برابر تجزیه سد پوست و مخاط آسیبپذیر بودند. متخصصان پیشگیری و کنترل (کادر درمان) بیماری Coronavirus 2019 مستعد آسیب پوست و غشای مخاطی هستند که ممکن است باعث درماتیت حاد و مزمن، عفونت ثانویه و تشدید بیماری های زمینه ای پوست شود. محافظت ناکافی و یا بیش از حد بر روی پوست و سد غشای مخاطی اثرات سوئی خواهد داشت. در عین حال استفاده از محصولات مرطوب کننده برای محافظت بهتر بسیار توصیه میشود.
گروهی از محققین گزارش دادند که کارکنان بخش مراقبت های بهداشتی که بیش از 6 ساعت از تجهیزات پزشکی استفاده میکردند، بیشتر در خطر ایجاد آسیب های پوستی هستند. بیش از 60 درصد موارد شامل اریتم، چروک و زخم و درصد کمتری از این موارد به خارش و درد در نواحی ذکر شده اختصاص دارد.
سازمان بهداشت جهانی هشدار داده که استفاده کادر درمان از الکل روی دست یا شستشو با آب و صابون قبل و بعد از لمس بیمار، استفاده از مواد ضدعفونی کنندهها، و پوشیدن دو لایه دستکش برای مدت طولانی ممکن است باعث اگزمای دست شود .در جاهایی که از ماسک، عینک محافظ و محافظ صورت استفاده می شود، ممکن است صدمات ناشی از فشار ایجاد شود، از درجه 1 (اریتم) تا درجه 2/3 (سایش یا زخم). این صدمات به ویژه در جایی که ناحیه زیر پوست استخوانی باشد، برجستگیها، مانند پیشانی، پل بینی و قوس زیگوماتیک، بیشتر رخ میدهد.
در یک جامعه آماری 307 نفر از کادر درمان، شیوع واکنشهای جانبی مختلف پوستی گزارش شده است. در بین این افراد، بینی (69٪) و گوشها (30٪) بیشترین آسیب را دارند. از شش واکنش پوستی نامطلوب که برای مطالعه ثبت شده است شایعترین آن قرمزی (33٪)، خارش (22٪) و آسیب فشار (12٪) بود. این موارد عمدتاً روی پل بینی و گوش رخ داده است.
ارتباط معنیداری بین واکنشهای نامطلوب پوستی با میانگین زمان استفاده روزانه از تجهیزات محافظت شخصی و انجام مراقبتهای بعد از برداشتن تجهیزات وجود داشت. برای محافظت از سلامت پوست، برای استفاده از تجهیزات محافظت شخصی به بهبود دستورالعملها نیاز است. علاوه بر این، اصلاحات در تجهیزات محافظت شخصی برای سازگاری طیف وسیعی از اشکال صورت و مواد مناسب برای بهبود ایمنی دستگاه لازم است. استفاده از محصولات موضعی حاوی لیپیدهای خالص به بهبود عملکرد سد پوست، بازسازی غشای سلول اپیتلیال و افزایش گردش خون کمک میکند. این محصولات همچنین برای جلوگیری از ایجاد آسیبهای فشاری مفید هستند و پس از برداشتن تجهیزات پزشکی و همچنین پانسمانهای غیر چسبنده (سیلیکون نرم / پارافین) استفاده میشوند. برخی از محققان استفاده از پانسمان نازک هیدروکلوئیدی را برای جلوگیری از صدمات ناشی از فشار روی پل بینی توصیه کردند.
محافظت از پوست دست در هنگام شیوع کرونا
مطالعات نشان میدهد که 66.1٪ از کادر درمان بیش از 10 بار در روز دستان خود را میشویند. اما تنها 22.1٪ پس از شستشو اقدامات محافظتی پوست دست را انجام میدهند. یک مطالعه اپیدمیولوژیک بزرگ در سوئد گزارش داد که قرار گرفتن طولانی مدت پوست دست در معرض آب باعث تحریک آن می شود.
طبق پروتکلهای بهداشت دست برای کادر درمان، افراد باید قبل از لمس بیمار، قبل از انجام هرگونه عمل جراحی، پس از تماس احتمالی با مایع بدن بیمار، پس از لمس بیمار و بعد از لمس اطراف بیمار یا جاهایی که ممکن است آلوده باشد، باید دست خود را ضدعفونی کنند. اگر اصول بهداشتی و شخصی به طور منظم توسط کادر درمان استفاده شود، میتوان به جای شستن دست، به ضدعفونی کردن دستکش اکتفا کرد.
واکنش پوستی آلرژیک به واکسن های 19-COVID (کرونا)
از زمان واکسیناسیون فعال علیه عفونت 2-SARS-CoV (کرونا)، بحث در مورد خطر ایجاد واکنش های شدید آلرژیک یا آنافیلاکتیک در میان افراد با سابقه آلرژی وجود داشته است. تعدادی واکنش آلرژیک شدید در انگلستان و آمریکای شمالی گزارش شده است. فوریه 2021، میزان 4.5 واکنش شدید آلرژیک در بین 1 میلیون بیمار واکسینه شده با واکسن های mRNA COVID-19، رخ داده است که بالاتر از میزان کلی واکنشهای آلرژیک به واکسنهای دیگر است. متعاقباً هشدارهایی مبنی بر عدم واکسیناسیون برای افراد با آلرژی شدید صادر شده است که منجر به سردرگمی در بین بیماران و پزشکان واکسیناسیون میشود.
کارگروه درماتیت آتوپیک اروپا (ETFAD) بیانیهای در مورد استفاده از درمان های سیستم ایمنی غیر قابل تنظیم برای درماتیت آتوپیک (AD) در طی واکسیناسیون 19COVID، در مورد خطر فرضیه واکنش های آلرژیک شدید به واکسن های کرونا برای بیمارانی که از بیماریهای پوستی آلرژیک رنج میبرند صادر کرده است.
به طور کلی، واکنش های آلرژیک سیستمیک به واکسن ها نادر است و به دلیل حساسیت بیش از حد به اجزای فرمولاسیون واکسن مانند عوامل مزدوج، مواد نگهدارنده، فلزات، تثبیتکنندهها، مواد افزودنی و آلایندهها رخ میدهد. در مورد واکسن های 19-COVID، غیر از mRNA، پروتئین یا ناقل، یکی از عوامل احتمالی آنافیلاکسی یا ترکیبات دیگری مانند پلی اتیلن گلیکول (PEG) موجود در واکسن های Pfizer/ BioNTech (Comirnaty ) و (mRNA-1273) Moderna باشد.
توصیه کلی این است که بیماران درماتیت آتوپیک باید طبق برنامه واکسیناسیون محلی یا ملی خود واکسینه شوند. بیمارانی که از بیماری های پوستی آلرژیک از جمله درماتیت آتوپیک رنج میبرند به خودی خود خطر واکنشهای آنافیلاکتیک به واکسن کرونا را ندارند. در مواردی که بیماران سابقه آنافیلاکسی در داروها به ویژه در واکسیناسیون و در بیماران با ماستوسیتوز سیستمیک یا آنافیلاکسی ایدیوپاتیک دارند، باید اقدامات احتیاطی انجام شود. همه این بیماران باید قبل از واکسیناسیون تحت آزمایش تشخیص آلرژی دارویی قرار بگیرند.
بیمارانی که دچار التهاب حاد اگزما هستند باید به طور فعال برای درماتیت آتوپیک خود تحت درمان قرار گیرند اما واکسیناسیون در این بیماران به تأخیر نمیافتد. این مورد در مورد بیماران مبتلا به کهیر و سایر بیماری های آلرژیک نیز صادق است.
در موارد خاص، استفاده از داروهای ضد آلرژی قبل از واکسیناسیون، مانند آنتاگونیستهای گیرندههای ترکیبی هیستامین 1H و 2H به علاوه گلوکوکورتیکوئیدهای خوراکی ممکن است توصیه شود. چنین بیمارانی باید به مدت 30 دقیقه پس از تزریق واکسن مشاهده شوند.
موارد منع مصرف صد در صد در حال حاضر فقط برای بیمارانی که واکنش آلرژیک شدید مستند به مواد تشکیل دهنده واکسن کرونای مربوطه را دارند، وجود دارد.