تفاوت های پوست زنان و مردان

تفاوت پوست مرد و زن: آنچه متخصصان پوست و زیبایی باید بدانند

آگاهی از تفاوت‌های فیزیولوژیکی، شیمیایی و بیوفیزیکی بین پوست زنان و مردان به متخصصان پوست کمک می‌کند تا نه تنها برای مدیریت بیماری های پوستی بلکه برای مراقبت صحیح از پوست نیز رویکرد مناسبی داشته باشند. تأثیر عوامل ژنتیکی و محیطی بر ویژگی های پوست نیز بسیار مهم است که باید در نظر گرفته شود. مکانیسم‌هایی که زمینه‌ساز تفاوت‌های مربوط به جنسیت در بیماری های پوستی هستند اغلب ناشناخته است. هورمون‌های جنسی، عوامل رفتاری، قومیت و محیط همه ممکن است در این تفاوت‌ها نقش داشته باشد.

پوست بزرگترین اندام چند منظوره در بدن است. با جذب اشعه ماورا بنفش و جلوگیری از حمله میکروارگانیسم و نفوذ شیمیایی، به عنوان یک مانع فیزیکی محافظ عمل می‌کند. پوست همچنین عبور آب و الکترولیت‌ها را کنترل می‌کند و عملکرد ایمنی و حسی نیز دارد. آگاهی از تفاوت های پوستی مرتبط با جنسیت، در برنامه‌ریزی مطالعه و تولید محصولات خاص زنان و مردان برای درمان‌های پوستی مناسب یا مداخلات زیبایی، کمک کننده است. محققان پارامترهای پوستی را در نقاط مختلف بدن در مردان و زنان به طور جداگانه ارزیابی کرده‌اند. مطالعات نشان می‌دهد که پارامترهای پوستی هیدراتاسیون، از دست دادن آب ترانسپیدرمال، سبوم، گردش خون، رنگدانه‌ها و ضخامت به طور کلی در مردان بیشتر است اما pH پوست در زنان بیشتر است. اما جالب اینکه بدانید محققان در بعضی از این تفاوت‌ها اتفاق نظر ندارند. در ادامه به بررسی همه این موارد می‌پردازیم.

تفاوت آبرسانی پوست زنان و مردان

آبرسانی لایه شاخی (SC: Stratum Corneum) نقش مهمی در عملکرد پوست دارد؛ مانند تنظیم تکثیر اپیدرم، تفکیک و التهاب. بعضی محققان بیان داشته‌اند که نوشیدن آب برای بهبود خشکی پوست و هیدراته شدن آن مؤثر است. برخی دیگر نیز بیان داشته‌اند که تغییرات هیدراتاسیون تنها با سن و جنسیت ارتباط دارد. اثر قرار گرفتن در معرض آفتاب در هیدراتاسیون در مردان و زنان جوان قابل توجه نیست اما در افراد مسن چشمگیر است. کاهش هیدراتاسیون ناشی از آفتاب در پشت دست زنان مسن نسبت به مردان مشهودتر است.  علاوه بر این، ظرفیت آبرسانی مجدد در زنان در معرض آفتاب به طور قابل توجهی پایین‌تر از مردان با سن مشابه است.

از طرفی، یک مطالعه آلمانی نشان داده که مردان جوان در مقایسه با زنان سطح بالاتری از هیدراتاسیون دارند و هیدراتاسیون در زنان در طول زندگی پایدار و یا حتی رو به افزایش است. اما با گذشت زمان در مردان از 40 سالگی کاهش می‌یابد.

در تحقیقات دیگری، هیدراتاسیون روی پیشانی مردان و زنان با سن بالای 70 سال کمتر از گروه‌های سنی جوان نشان داده شد. مقایسه مردان و زنان از نظر سنی توسط برخی محققین هیچ تفاوتی از نظر جنسیت در هیدراتاسیون نشان نداد.

تفاوت از دست دادن آب ترانسپیدرمال در مردان و زنان

TEWL (Transepidermal water loss) برای ارزیابی عملکرد اپیدرم در نگهداری آب پوست استفاده می‌شود. محققان در این مورد نیز نظرات متفاوتی ارائه داده‌اند. برخی می‌گویند در افراد با سن پایین50 سال، TEWL  در مردان بدون مداخله سایر پارامترها، به طور قابل توجهی پایین‌تر از زنان است. نتایج تبخیرسنجی زنان و مردان نشان می‌دهد که با افزایش سن، آب پوست در تمام محل‌ها به جز بازو کاهش می‌یابد. در افراد 50 تا 60 ساله، TEWL  در پیشانی، گونه‌ها و گردن در مردان بالاتر از زنان هم سن بود.

برخی تحقیقات دیگر نشان می‌دهد که از دست دادن آب در طول زندگی افراد در هر دو جنس پایدار است و یا افزایش می‌یابد و در شرایط پایه تفاوتی در TEWL بین زن و مرد وجود ندارد.

تفاوت چربی پوست (سبوم) در مردان و زنان

غدد چربی مردان فعال‌تر و در نتیجه منافذ پوستی بیشتری نسبت به زنان دارند. هم غدد سباسه و هم منافذ آن‌ها بزرگتر از زنان است. تولید سبوم در مردان دو برابر زنان است، بنابراین پوست مردان چرب‌تر و براق‌تر از پوست زنان است. در نتیجه pH  آن کمتر از پوست زنان و مستعد آلودگی و آکنه است. اما برخی تحقیقات دیگر گزارش کردند که تولید سبوم در پوست زنان و مردان برابر است.

سبوم روی گونه‌های مردان نسبتاً پایدار است و با افزایش سن اندکی روی پیشانی افزایش می‌یابد اما در زنان در طول زندگی به تدریج کاهش می‌یابد. در تحقیقی دیگر محققین دریافتند که سبوم در پیشانی مردان 13 تا 70 ساله بیشتر از زنان هم سن است.

تفاوت ضخامت پوست در مردان و زنان

ضخامت پوست در مردان با افزایش سن از 20 سالگی به صورت خطی کاهش می‌یابد، اما در زنان تا سن 50 سالگی ثابت می‌ماند و بعد از آن شروع به کاهش می‌کند. نازک شدن پوست با افزایش سن نتیجه از دست دادن کلاژن است. در واقع، بین سطح هیدروکسیل پرولین (جز اصلی پروتئین کلاژن) و ضخامت پوست رابطه مستقیم وجود دارد.

به گفته برخی دیگر از محققان، ضخامت پوست در مردان و زنان در سن 45 سالگی شروع به کاهش می‌کند. کاهش ضخامت پوست و از دست دادن هیدروکسیل پرولین از پیامدهای عدم تعادل هورمونی است که به یائسگی مرتبط است. در نمونه‌برداری از پوست زنانی که به مدت 2 تا 10 سال تحت درمان با داروی استرادیول و تستوسترون قرار داشتند، سطح هیدروکسیل پرولین تقریباً 50٪ بیشتر از زنان یائسه درمان نشده همسن بود. یک مطالعه نشان می‌دهد که برداشتن تخمدان با نازک شدن پوست همراه است اما استروژن درمانی، پوست را ضخیم می‌کند.

برخی محققان با استفاده از سونوگرافی 20 مگاهرتز نشان دادند که بین ضخامت پوست و سطح هورمون‌های جنسی در زنان بارور رابطه مثبت وجود دارد. آن‌ها اظهار داشتند که این نتیجه ماندگاری آب ناشی از هورمون در پوست است.

در یک مطالعه دیگر با استفاده از تصویربرداری توموگرافی انسجام نوری در داخل بدن و با انجام اندازه‌گیری‌های تکرارپذیر نتیجه گرفتند که بین ضخامت اپیدرم در زنان و مردان تفاوت معناداری وجود ندارد (به جز پوست پیشانی که در زنان مسن به طور قابل توجهی نازک‌تر از مردان است). از طرفی لایه عمیق‌تر پوست آقایان به نام درم حدود 20٪ ضخیم‌تر از زنان است.