اولین نشانه های مصرف زیاد الکل روی پوست ظاهر میشود. اثرات سوء مصرف الکل روی بدن را میتوان به صورت زیر دستهبندی کرد:
- استفاده زیاد از الکل میتواند با زردی، خارش، هایپرپیگمانتاسیون (hyperpigmentation) و کهیر مشخص شود.
- تغییرات عروقی معمولاً شامل تلانژکتازیهای عنکبوتی (spider telangiectasias)، آنژیومها (angiomas)، کاپوت مدوزا (caput medusas)، گرگرفتگی و اریتم کف دست (palmar erythema) است.
- بیماریهای مربوط به سوء مصرف الکل شامل پسوریازیس (psoriasis)، پورفیریای کوتانئاتاردا (porphyria cutanea tarda) و سوء تغذیه است.
- مصرف الکل به میزان زیاد ممکن است زمینهساز بروز سرطانهای پوست، حلق، کبد، پانکراس (pancreas) و سینه باشد.
با آگاهی از نشانگرهای پوستی سوء مصرف الکل، متخصصان پوست، درمان سریعتر و بهتری پیشنهاد میدهند. آنها میتوانند این تغییرات را تشخیص داده و باعث درمان و مداخله زودهنگام شوند. خوشبختانه پیشرفتهای بزرگی در درک اثرات فیزیولوژیک و پاتولوژیکِ اتانول (الکل) انجام شده است.
افزایش احتمال سرطان پوست در اثر مصرف زیاد الکل
در جوامع غربی، مصرف گاه به گاه الکل در حین فعالیتهای بیرون از خانه مانند پیک نیک و آفتابگرفتن مرسوم است. تحقیقات نشان میدهد که استفاده از مشروبات الکلی، خطر آفتاب سوختگی را افزایش داده و باعث شیوع بیشتر سرطان پوست نیز میشود. قرارگرفتن در معرض اشعه ماوراء بنفش UV (ultraviolet) با سایر عوامل رفتاری، محیطی و زنوبیوتیک (xenobiotic)، منجر به افزایش مشکلات مربوط به سلامت پوست میشود. با این فرض، ترکیب مصرف الکل با اشعه ماوراء بنفش میتواند اثرات سرطانزایی پوست را از طریق متابولیتهای (metabolites) الکلی تقویت کند. در واقع متابولیتهای الکلی به عنوان حساسکننده نور عمل میکنند و از این طریق باعث افزایش آسیب سلولی میشوند.
هیچ مطالعهای به طور قطعی دلایل افزایش شیوع سرطان پوست در بین مشروبات الکلی را ذکر نکرده است. با این وجود، دادههای اپیدمیولوژیک (epidemiological) و مطالعات بالینی، این موضوع را تشخیص دادهاند. از این رو آزمایشهای بیشتر در مورد این فرضیه، ضروری است. در سالهای اخیر، دادههای اپیدمیولوژیک نشان داده که مصرف الکل، عامل تشدید آفتاب سوختگی، ملانوم و سرطان پوست غیر ملانوم است. طبق تحقیقات انجامشده، غلظت کاروتنوئیدها و حداقل دوز اریتم (minimal erythema dose or MED) 6 در پوست افراد پس از مصرف الکل، کاهش قابل توجهی را نشان داد. در واقع اگر غلظت آنتی اکسیدانها در پوست به دلیل مصرف الکل کاهش یافته باشد، خنثیسازی کافی رادیکالهای آزاد ناشی از نور ماوراء بنفش در بدن انجام نخواهد شد. بنابراین مصرف الکل باعث کاهش کارایی حفاظتی شبکه آنتی اکسیدانها و در نتیجه افزایش خطر آفتابسوختگی در پوست انسان میشود.
تغییرات پوستی ناشی از مصرف الکل
در این بخش به طور خلاصه، 12 مورد از تأثیرات سوء نوشیدن الکل روی پوست ذکر میشود. پزشکان با آگاهی از این اطلاعات اولیه میتوانند به بیمارانی که در معرض خطر عوارض ناشی از الکل هستند، هشدار دهند.
سیاهی دور چشم در اثر مصرف الکل
الکل معمولاً باعث خوابآلودگی شده و به خواب سریعتر کمک میکند. اما ممکن است این حالت ادامه پیدا نکند. در این صورت فرد دچار بیخوابی و خوابزدگی خواهد شد که منجر به ایجاد سیاهی زیر چشم میشود. کمپرس سرد میتواند در رفع این مشکل کمک کند. اما بهترین راه حل، همان خواب خوب است. بنابراین سعی کنید حداقل 7 ساعت در شب بخوابید.
پفکردن زیر چشم و نفخ معده پس از نوشیدن الکل
یک شب نوشیدن الکل ممکن است باعث ایجاد تورم در همه جای بدن شود. الکل، بدن را کم آب میکند. این امر میتواند باعث پف کردن زیر چشم شود. حتماً در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید تا هیدراته بمانید. الکل همچنین میتواند مخاط معده را تحریک کند. درنتیجه، شکم متورم خواهد شد. بهترین راه حل این است که کمتر مشروب بنوشید. همچنین آب بیشتری بنوشید و یک داروی ضد نفخ بدون نسخه را امتحان کنید.
آکنه و روزاسه ناشی از مصرف الکل
اگر هنگام نوشیدن الکل، صورت شما سرخ شود، ممکن است درجاتی از روزاسه داشته باشید. در واقع نوشیدن الکل گاهی اوقات باعث شعلهور شدن روزاسه میشود. این بیماری شایع پوستی باعث قرمز شدن صورت به ویژه گونهها، بینی، چانه و پیشانی- میشود. برخی از مطالعات نیز نشان میدهد که الکل ممکن است شانس فرد را برای ابتلا به روزاسه افزایش دهد.
سرخ شدن گونه ها پس از مصرف نوشیدنیهای الکلی
یک مشکل آنزیمی میتواند گونههای شما را بعد از نوشیدن الکل، صورتی کند. ALDH2 آنزیمی است که ترکیب سمی الکل را تجزیه میکند. هنگامی که این آنزیم به درستی کار نکند، سموم در سلولهای شما باقی میمانند. این امر منجر به ایجاد گرما در بدن و گرگرفتگی آن میشود. این حالت، یک مسئله ژنتیکی است که بیشتر روی افراد آسیایی تأثیر میگذارد.
نوشیدن الکل علتی برای ایجاد کهیر در بدن
این برجستگیهای قرمز و خارشدار پوست ممکن است هنگام نوشیدن الکل ظاهر شود. کهیرها میتوانند فقط بر یک قسمت بدن تأثیر بگذارند و یا در سراسر بدن ظاهر شوند. گاهی اوقات این برجستگیها نشانه عدم تحمل الکل توسط بدن هستند. به این معنی که بدن شما نمیتواند الکل را به خوبی تجزیه کند. همچنین کهیر ممکن است ناشی از واکنش آلرژیک به یک ماده در الکل باشد. کهیرها میتوانند چند دقیقه یا چند روز طول بکشند. کهیر معمولاً با کمپرس سرد و آنتی هیستامینهای بدون نسخه درمان میشود.
حساسیت به نور خورشید با نوشیدن الکل
برای برخی از افراد، نور خورشید باعث سوزش شدید، تاول و درد میشود. این مشکل اغلب در خانوادهها ارثی بوده و منتقل میشود. اما مصرف الکل نیز میتواند باعث ایجاد آن شود. به این صورت که وقتی در معرض آفتاب قرار میگیرید، پوست شما به راحتی زخم شده و دچار خارش و قرمزی میشود. برای تسکین این علائم، نوشیدن الکل را متوقف کنید. همچنین از تابش مستقیم نور خورشید اجتناب کنید.
پسوریازیس، اثر سوء نوشیدن الکل
نوشیدن زیاد مشروبات الکلی میتواند باعث پسوریازیس شود. هنگام ابتلا به این بیماری، سلولهای پوست تجمع یافته و لکههای خشک و خارشدار روی آن ایجاد میشود. نوشیدن الکل همچنین میتواند شیوع این بیماری را -به ویژه در مردان- تشدید کند. از طرفی الکل، درمان پسوریازیس را برای برخی افراد دشوارتر میکند.
ایجاد شوره سر در مصرف کنندگان الکل
شوره در پوست سر یا لکههای خارشدار در سایر قسمتهای بدن، نشانه بیماری پوستی درماتیت سبورئیک (seborrheic dermatitis) است. این بیماری اغلب نشانه مشکلات سیستم ایمنی یا وجود مخمر در بدن است. برای برخی از افراد، نوشیدن الکل میتواند باعث شعلهور شدن سبورئیک شود. شامپوهای بدون نسخه اولین گزینه درمانی برای این درماتیت هستند. اما ممکن است به داروهای تجویزی نیز نیاز پیدا کنید.
نوشیدن مشروبات الکلی و سرطان پوست
نوشیدن الکل با سرطان دهان، گلو، حنجره و مری ارتباط دارد. تحقیقات نشان میدهد که مصرف الکل ممکن است با شایعترین انواع سرطان پوست نیز مرتبط باشد. در واقع بدن برای ترمیم آسیب DNA ناشی از نور خورشید کار میکند، اما الکل میتواند در این فرایند تداخل ایجاد کند.
قرمز شدن کف دست در مصرف کنندگان الکل
ممکن است کف دستها و شاید کف پاهایتان بدون دلیل قرمز شود. این امر به ندرت اتفاق میافتد. در این حالت، این قسمتها آسیبی نمیبینند و خارشی ندارند. به طور کلی قرمز شدن کف دست و پا میتواند به دلایل زیر باشد:
هیچ درمانی برای قرمزی این قسمتها وجود ندارد. برای تسکین علائم آن، نوشیدن الکل را کاهش دهید یا بیماری زمینهای را درمان کنید.
قرمز شدن و آبریزش بینی با مصرف الکل
هنگام نوشیدن آبجو یا یک لیوان شراب امکان قرمز شدن بینی و گرفتگی یا آبریزش آن وجود دارد. واکنش شبه آلرژی معمولاً در عرض یک ساعت پس از نوشیدن اتفاق میافتد. این بیماری در افرادی که آسم، بیماری سینوسی یا مشکلات آسپرین و سایر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) دارند نیز شایع است. پزشک میتواند به تدریج بیمار را به آسپیرین عادت دهد. در این صورت علائم بیمار تسکین پیدا میکنند.
مراجع:
- The effects of alcohol and drug abuse on the skin, Stephanie W.LiuMDMary H.LienMDNeil AlanFenskeMD, Volume 28, Issue 4, July–August 2010, Pages 391-399.
- Alcohol Consumption Decreases the Protection Efficiency of the Antioxidant Network and Increases the Risk of Sunburn in Human Skin, Darvin M.E., Sterry W., Lademann J., Patzelt A, 2013;26:45–51.
- INVITED REVIEW: ALCOHOL AND THE SKIN , E. M. HIGGINS, A. W. P. du VIVIER ,Volume 27, Issue 6, November 1992, Pages 595–602.
- www.webmd.com